Płód – zgodnie z definicją – to zarodek ludzki rozwijający się w organizmie kobiety od momentu zakończenia procesu embrionalnego. To właśnie wtedy zarodek przyjmuje kształt przypominający człowieka. Faza płodowa jest jedną z faz okresu prenatalnego (drugą jest faza zarodkowa) trwającą od 8. tygodnia ciąży aż do porodu.
Spis treści
Okres prenatalny
To czas najszybszego tempa rozwoju w ontogenezie. Dla przykładu, zapłodniona komórka jajowa waży zaledwie 0,0005 mg, a płód w 12. tygodniu ciąży waży około 1000 g. Z kolei noworodek może ważyć nawet 3500 g. Cały okres prenatalny podzielono na 2 fazy.
Faza zarodkowa
Trwa od momentu zapłodnienia komórki jajowej, do około 8. tygodnia ciąży. Obejmuje czas, gdy zapłodniona komórka jajowa ulega kolejnym podziałom komórkowym. W efekcie tworzą się listki zarodkowe, rozpoczyna się proces rozwoju poszczególnych elementów ciała i narządów. Dla prawidłowego rozwoju przyszłego płodu niezwykle ważne jest ukształtowanie układu nerwowego, co rozpoczyna się od 3. tygodnia ciąży.
Faza płodowa
Wraz z początkiem fazy płodowej rozpoczyna się aktywność neurologiczna płodu (skurcze mięśni i ruchy izolowanych okolic ciała). Pierwsze ruchy płodu (rozpychanie, kopanie) widoczne są około 14. tygodnia, następnie rejestruje się ruchy połykania, odruch ziewania i przeciągania. Od 17. tygodnia zauważalne są ruchy chwytne, od 24. tygodnia zaznacza się odruch ssania. W 20. tygodniu występują już wszystkie wzorce motoryczne, takie jak u noworodków. Wyraźna jest czynność elektryczna mózgu.
Na początku drugiego trymestru ciąży płód wykonuje kilkanaście tysięcy różnych ruchów w ciągu dnia, reaguje na smak wód płodowych, jest wrażliwy na dotyk i zmiany ciśnienia w przestrzeni, w której jest zanurzony. W 5. miesiącu ciąży matka odczuwa pierwsze ruchy dziecka, które jest coraz bardziej aktywne – możne przeciągać się, obracać, kopać, ma czkawkę. W kolejnym miesiącu pojawia się faza szybkich ruchów gałek ocznych (faza REM), świadcząca o rozpoczęciu procesu rejestracji i zapamiętywania wrażeń i odczuć. Kształtuje się świadomość.
W trzecim trymestrze ciąży doskonali się praca wszystkich narządów i układów. Płód reaguje na stany emocjonalne matki, także na bodźce akustyczne. Na te ostatnie nawet wcześniej, ponieważ już między 12. a 16. tygodniem zaczyna słyszeć rytmiczny szum krwi przepływającej przez łożysko. Nieco później także słyszy odgłosy związane z oddychaniem i trawieniem u matki oraz coraz wyraźniej dociera do niego jej głos.
Po 9 miesiącach niezwykle dynamicznego rozwoju dziecko osiąga pełną gotowość do życia pozamacicznego. Do momentu rozwiązania, zgodnie z przyjętymi normami, dziecko stanowi płód.
Zaburzenia rozwoju płodu
Szacuje się, że wady wrodzone mogą dotyczyć aż do 5% noworodków. Do najczęstszych (i niestety najcięższych) przyczyn uszkodzeń rozwijającego się mózgu w okresie płodowym należy encefalopatia niedotlenieniowo-niedokrwienna. Do zaburzeń w zaopatrzeniu płodu w tlen dochodzi przede wszystkim w zaburzeniach wymiany tlenu pomiędzy łożyskiem a płodem. Główne przyczyny to:
- niedotlenienie płodu zależne od stanu zdrowia matki;
- zakażenia płodu w wyniku chorób matki;
- aberracje chromosomalne oraz genetyczne defekty enzymatyczne i metaboliczne płodu, szkodliwe wpływy środowiskowe.
Uszkodzenia w okresie do 36. tygodnia prowadzą do leukomalacji okołokomorowej i leukoencefalopatii wielokomorowej oraz krwawień dokomorowych. Natomiast te po 36. tygodniu dotyczą kory mózgowej, jąder podkorowych i hipokampa.
Do najczęstszych wad anatomicznych należą:
- rozszczep podniebienia;
- wady kończyn (głównie palców rąk czy stóp).
Niestety, coraz częściej dzieci rodzą się z chorobami genetycznymi, które można wykryć podczas rutynowych badań prenatalnych (np. USG). Wśród takich wad znajdują się np.:
- mózgowe porażenie dziecięce;
- zespół Downa;
- zespół Klinefeltera;
- autyzm;
- zespół Turnera;
- zespół Edwardsa.
Czy płód jest człowiekiem?
To pytanie szczególnie sporne w środowisku przeciwników i zwolenników aborcji. Nie ma prawidłowej odpowiedzi na nie. Patrząc okiem naukowca, płód dopiero w momencie narodzenia przyjmuje miano dziecka, czyli również człowieka. Wcześniej, gdy znajduje się w brzuchu matki, nie jest uznawane za dziecko, w związku z czym zwolennicy aborcji uzasadniają swoją rację. Z drugiej strony, powszechnie wiadomo, że każdy płód po pewnym okresie stanie się dzieckiem i pełnoprawnym człowiekiem, co zmusza z kolei przeciwników aborcji do ochrony życia.
Zobacz również: Zapłodnienie in vitro.
Bibliografia
- Latkowska I., Aborcja, eutanazja i samobójstwo, in vitro, kara śmierci. Wybrane problemy, Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, V/2013.
- Kuliński W., Fizjoterapia w pediatrii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
 |
Spirulina Febico - naturalne witaminy i minerały najwyższej jakości
Naturalna alga, która dostarcza witaminy i minerały o wysokiej jakości i biodostępności. Zwiększa odporność, wpływa na regulację metabolizmu, dodaje energii oraz zmniejsza uczucie zmęczenia. Zawarta w niej biotyna poprawia stan włosów, paznokci i skóry ..Zobacz więcej... |
 |
Spirulina w proszku od bioalgi
Spirulina jest bogatym źródłem wielu składników odżywczych. Jej skład to wysokiej jakości białko pochodzenia roślinnego, witaminy, minerały (również pierwiastki śladowe), fitoskładniki (m.in. fikocyjanina, chlorofil, karotenoidy), kwasy tłuszczowe ...Zobacz więcej... |
Zostaw komentarz