Pęknięcie krocza to jeden z najczęściej występujących urazów w okresie okołoporodowym w przypadku porodów siłami natury. Obejmuje uszkodzenie części miękkich krocza, zwykle konkretnych mięśni dna miednicy, ścian pochwy oraz skóry. W celu uniknięcia pęknięcia krocza wielu lekarzy preferuje jego wcześniejsze nacięcie, co nie jest dobrym rozwiązaniem. Znacznie korzystniej przygotować krocze do porodu jeszcze na etapie ciąży czym zajmuje się fizjoterapeuta uroginekologiczny.
Pęknięcie krocza – przyczyny
Pęknięcie krocza ma miejsce najczęściej wówczas, gdy mięśnie dna miednicy nie potrafią się dostatecznie rozluźnić, zaś skóra nie jest odpowiednio elastyczna. W efekcie tkanki miękkie nie mogą efektywnie się rozciągnąć, zapewniając dziecku sprawne przejście przez kanał rodny. Przyczyną niedostatecznego rozluźnienia mięśni dna miednicy najczęściej jest po prostu ich mała świadomość, a więc brak ćwiczeń na etapie ciąży i brak odpowiedniego przygotowania ruchowego do porodu. Z kolei przyczyną mało elastycznej skóry może być wiek rodzącej powyżej 30. roku życia, gdy ilość kolagenu i elastyny w organizmie naturalnie maleje, niskie nawodnienie organizmu czy palenie papierosów. Czynnikami ryzyka pęknięcia krocza są:
- poród kleszczowy lub z użyciem próżnociągu;
- duży obwód główki dziecka;
- przedłużony czas porodu, także w związku z komplikacjami;
- zastosowane znieczulenie zewnątrzoponowe;
- duża masa urodzeniowa dziecka;
- nieprawidłowe ułożenie dziecka podczas porodu;
- pierwszy poród w późnym wieku.
Także zbyt szybka akcja porodowa (w tym pobudzana oksytocyną) prowadzi do niekontrolowanego rozdarcia krocza, w tym mięśnia zwieracza zewnętrznego odbytu, mięśnia zwieracza wewnętrznego odbytu, mięśnia zwieracza cewki moczowej oraz mięśnia łonowo-odbytniczego.
Zobacz również: Usprawnianie po porodzie fizjologicznym.
Stopnie pęknięcia krocza
Wyróżniamy 4 stopnie pęknięcia krocza:
- I – rozdarcie jedynie nabłonka pochwy, niekiedy również skóry w okolicy krocza;
- II – uszkodzenie mięśni krocza: mięśnia opuszkowo-gąbczastego, mięśnia kulszowo-jamistego oraz mięśnia poprzecznego powierzchownego krocza;
- III – uszkodzenie dodatkowo mięśnia zwieracza zewnętrznego odbytu i mięśnia zwieracza wewnętrznego odbytu;
- IV – uszkodzenie dodatkowo całego kompleksu mięśni zwieraczy, a także błony śluzowej odbytnicy.
W zależności od stopnia, obraz kliniczny tego powikłania może być różny.
Pęknięcie krocza – objawy i konsekwencje
Samo pęknięcie krocza wiąże się z dużym bólem podczas porodu. Po zszyciu również może pojawić się ból, uczucie ciągnięcia czy dyskomfort. W zależności od stopnia pęknięcia krocza oraz od sposobu szycia problematyczne mogą stać się podstawowe czynności, takie jak współżycie, korzystanie z toalety, a nawet siadanie. Gdy pęknięte krocze po zagojeniu nie zostanie odpowiednio zmobilizowane, w przyszłości kobieta może mieć trudności z ponownym zajściem w ciążę, podejmowaniem stosunków seksualnych, bolesnymi miesiączkami, nietrzymaniem moczu, a nawet z poruszaniem miednicą w pełnym zakresie jej ruchomości.
Profilaktyka pęknięcia krocza
W celu niedopuszczenia do pęknięcia krocza, najlepiej już od samego początku ciąży pracować nad elastycznością i sprawnością mięśni dna miednicy. Każda kobieta powinna umieć świadomie je aktywować oraz rozluźniać, łącząc aktywność z właściwym oddechem. Można się tego nauczyć w szkole rodzenia lub uczęszczając na fizjoterapię uroginekologiczną.
Dodatkowo od około 36. tygodnia ciąży należy rozpocząć masaż krocza. Czynność wykonuje się na bazie naturalnych olejków. Masaż obejmuje kombinację ruchów rozcierających i ugniatających w zrelaksowanej pozycji. Czynność wykonuje się w obrębie mięśni zwieraczy, środka ścięgnistego krocza oraz mięśni otaczających pochwę – zarówno zewnętrznie, jak i z jednym palcem umieszczonym płytko w pochwie. Dokładnych technik uczy fizjoterapeuta uroginekologiczny.
Pęknięcie krocza – leczenie
Jeszcze na etapie porodu lekarz decyduje o zszyciu pękniętych struktur, a więc o chirurgicznej rekonstrukcji dna miednicy. Zwieracze odbytu zszywa się zwykle oddzielnie od mięśni dna miednicy. Od jakości zszycia zależy komfort i funkcjonalność pacjentki w przyszłości. Gdy szwy nie stanowią już problemu, a połóg dobiegł końca, każda kobieta z pękniętym kroczem powinna udać się na konsultację do fizjoterapeuty uroginekologicznego. Specjalista wykona odpowiednią terapię manualną, mającą na celu zwiększenie mobilności blizny oraz zapobieganie tworzeniu się bolesnych czy problematycznych zrostów.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny w kapsułkach
Skład produktu to wyłącznie naturalny, rybi kolagen. Dzięki temu jest on aktywny biologicznie, a także bardzo wysokiej wchłanialności. Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Radkiewicz J., Sudoł-Szopińska I., Kołodziejczak M., Wójtowicz M., Jakubowski W., Obstetric defects of the perineal and anal sphincter, Ginekologia Praktyczna, 1/2007.
- Ćwiek D., Kurkus D., Szymoniak K., Zimny M., Daszkiewicz A., Powirska-Swęd R., Analiza nacięć i obrażeń krocza u rodzących, Polski Przegląd Nauk o Zdrowiu, 1/2018.
- Kościński T., Położnicze uszkodzenia krocza i aparatu zwieraczowego odbytu. Sposoby leczenia rekonstrukcyjnego, Ginekologia Polska, 85/2014.
