Ciąża pozamaciczna (zwana również ciążą ektopową) ma miejsce wówczas, gdy pęcherzyk ciążowy zaimplantuje się (zagnieździ się) poza jamą macicy. Problem dotyczy do 2% wszystkich ciąż i jest jedną z najczęstszych przyczyn śmiertelności kobiet w I trymestrze ciąży. Ciąża ektopowa może wykazywać obraz kliniczny zbliżony do innych chorób ginekologicznych, urologicznych czy nawet gastroenterologicznych.
Ciąża pozamaciczna – przyczyny
Mimo licznych badań i obserwacji wciąż nie wiadomo dlaczego zarodek implantuje się poza jamą macicy. Udało się jednak ustalić czynniki ryzyka przyczyniające się do tego zjawiska. Są to przede wszystkim:
- przebyta wcześniej ciąża pozamaciczna;
- przebyte operacje w obrębie miednicy mniejszej, zwłaszcza dotyczące jajowodów;
- infekcje Chlamydia trachomatis;
- tendencja do samoistnych poronień;
- wiek kobiety powyżej 35. roku życia;
- antykoncepcja oparta na progestagenach lub wkładce wewnątrzmacicznej;
- udokumentowane patologie jajowodów;
- palenie papierosów;
- ekspozycja na dietylostilbestrol w życiu płodowym kobiety.
Do powstania ciąży macicznej dochodzi wskutek upośledzonego pasażu zapłodnionej komórki jajowej, czego przyczyną może być nieprawidłowa perystaltyka jajowodu lub nieprawidłowy ruch rzęsek i skurcz mięśniówki jajowodu. Nie można wykluczyć przy tym udziału czynnika emocjonalnego bądź błędnego rozwoju ciałka żółtego (nieadekwatny poziom progesteronu).
Ciąża pozamaciczna – objawy
Do najczęściej występujących objawów ciąży pozamacicznej zaliczamy:
- brak miesiączki;
- dolegliwości takie jak ból brzucha;
- krwawienie z narządów rodnych;
- tkliwość w okolicy przydatków.
Nie są to objawy specyficzne i mogą wskazywać na różne dolegliwości zdrowotne, dlatego ciąża pozamaciczna bywa diagnozowana późno. Około 9% kobiet nie zgłasza żadnych objawów. Jeżeli ciąża rozwija się w jajowodzie, może doprowadzić do jego pęknięcia co manifestuje się epizodem silnego bólu z rozwijającym się wstrząsem hipowolemicznym. Stan ten wymaga pilnej interwencji chirurgicznej.
W pierwszych tygodniach ciąży pozamacicznej objawy mogą przypominać prawidłowo przebiegającą, fizjologiczną ciążę. Mogą pojawić się nudności, osłabienie organizmu, zmęczenie czy ból piersi. Po upływie 3. tygodnia zaczyna narastać uczucie niepokoju oraz rozpoczynają się pierwsze dolegliwości bólowe. Podejrzenie ciąży zawsze jest powodem do wizyty u ginekologa, aby sprawdzić jej przebieg.
Zobacz również: Problemy z zajściem w ciążę.
Rozpoznanie ciąży pozamacicznej
Objawy ciąży pozamacicznej są mało charakterystyczne. Dlatego problem należy zawsze zróżnicować z:
- zapaleniem przydatków;
- pękniętą torbielą jajnika;
- poronieniem;
- skrętem jajnika;
- infekcją układu moczowego;
- zapaleniem wyrostka robaczkowego;
- ostrym zapaleniem trzustki.
Diagnostyka opiera się na wykonaniu USG przezpochwowego i wykazuje skuteczność rzędu 99%. W badaniu ultrasonograficznym ciąża pozamaciczna opisywana jest jako niejednorodna struktura w sąsiedztwie jajnika. Współcześnie diagnostyka USG ciąży pozamacicznej obejmuje przede wszystkim stwierdzenie zmiany w rzucie przydatków, a nie (jak wcześniej) wykluczenie pęcherzyka ciążowego w jamie macicy. Uzupełnieniem diagnostyki jest wykonanie badania krwi pod kątem gonadotropiny kosmówkowej, aby z całkowitą pewnością potwierdzić ciążę.
Ciąża pozamaciczna – leczenie
W dzisiejszych czasach ponad 80% ciąż ektopowych jajowodowych rozpoznaje się przed pęknięciem jajowodu, co znacznie zwiększa rokowania pacjentek. Złotym standardem jest leczenie chirurgiczne (laparoskopia lub laparotomia), polegające na usunięciu elementów jaja płodowego z miejsca zagnieżdżenia, a więc zwykle z jajowodu. Alternatywą jest leczenie farmakologiczne związane z mniejszym uszkodzeniem jajowodu i niższymi kosztami. Lekiem z wyboru w terapii farmakologicznej jest cytostatyk będący antagonistą kwasu foliowego o nazwie metotreksat.
Leczenie farmakologiczne wymaga intensywnego monitorowania pacjentki, jednak daje większe szanse zachowania funkcji rozrodczych. Nie jest możliwe wdrożenie farmakoterapii u każdej pacjentki. Przeciwwskazaniami są głównie średnica zmiany w jajowodzie powyżej 4 cm oraz stwierdzenie czynności serca zarodka.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Surynt E., Osuch B., Timorek-Lemieszczuk A., Współczesne metody rozpoznania ciąży pozamacicznej, Ginekologia i Położnictwo, 4/2008.
- Słabuszewska-Jóźwiak A., Ciebiera M., Jakiel G., Postępy Nauk Medycznych, 8/2014.
- Jakiel G., Robak-Chołubek D., Tkaczuk-Włach J., Ciąża ektopowa, Przegląd Menopauzalny, 1/2006.
- Surynt E., Osuch B., Timorek-Lemieszczuk A., Współczesne metody leczenia ciąży pozamacicznej, Ginekologia i Położnictwo, 4/2008.
