Pochwica to dolegliwość diagnozowana u około 5% kobiet. Odnosi się do niezależnego od woli kurczenia mięśni dna miednicy warstwy głównie powierzchownej, co prowadzi do zaciskania się wejścia do pochwy. Przyczyny tego zjawiska nie są do końca znane, wskazuje się na wieloczynnikową etiologię. Pochwica uniemożliwia współżycie lub sprawia, że jest ono dla kobiety bolesne. Problem można rozwiązać przy pomocy fizjoterapii uroginekologicznej.
Pochwica – przyczyny
Choć dokładne przyczyny nie są znane, nie wiadomo dlaczego u pewnej grupy kobiet pochwica występuje, podczas gdy u innych, narażonych na ten sam czynnik ryzyka, żadne zmiany nie pojawiają się. Dolegliwość jest coraz baczniej obserwowana przez ginekologów i fizjoterapeutów uroginekologicznych. Źródłami zaburzenia mogą być:
- nawracające infekcje dróg moczowych;
- zmiana pH pochwy;
- zmiany poporodowe;
- wzmożone napięcie mięśni dna miednicy;
- przebycie operacji ginekologicznych.
Nie należy przy tym zapominać o aspektach psychicznych. Pochwica często bywa przejawem urazowych doświadczeń seksualnych, negatywnej postawy wobec mężczyzn czy zaburzeń osobowości. Także kobiety wyjątkowo religijne i konserwatywnie wychowywane mogą doświadczać pochwicy, nawet po ślubie.
Pochwica – objawy
Pochwica to niezależny od woli skurcz mięśni przepony moczowo-płciowej, następujący w momencie wprowadzania do pochwy członka lub ciał obcych (np. palca czy sondy USG podczas przezpochwowego badania ginekologicznego). Sprawia to, że mimo chęci kobiety odbycie stosunku seksualnego bądź przeprowadzenie badania ginekologicznego stają się niemożliwe lub wyjątkowo niekomfortowe. Konsekwencją pochwicy są:
- spadek libido;
- automatyczne odczuwanie lęku przed stosunkiem seksualnym lub wizytą u ginekologa;
- niechęć do seksu;
- zaburzenia orgazmu, utrata zdolności odczuwania przyjemności seksualnej;
- zaburzenia podniecenia.
Zobacz również: Wulwodynia.
Może to prowadzić do konfliktów w związku partnerskim. Nie należy mylić pochwicy z dyspareunią, czyli bólem pojawiającym się podczas współżycia, któremu nie towarzyszy skurcz mięśni przedsionka pochwy. Oba problemy mogą jednak występować wspólnie.
Pochwica – diagnostyka
Nie ma żadnych specyficznych testów i skal, na podstawie których można zdiagnozować pochwicę. Podstawą rozpoznania jest więc szczegółowy wywiad przeprowadzony z pacjentką. Musi obejmować pytania odnośnie przeszłości i wychowania, kontaktów z mężczyznami, zdolności nawiązywania głębszych relacji, przyjmowanych leków, chorób i schorzeń (zarówno przewlekłych, jak i przebytych w ostatnim czasie) oraz innych problemów natury kobiecej (np. bolesne miesiączkowanie, nietrzymanie moczu).
Zobacz również: Bolesne menstruacje – fizjoterapia.
Następnie należy wykonać badanie per vaginam, choć może się okazać bolesne. Jeśli ból uniemożliwia przeprowadzenie badania, początkowo można opierać się wyłącznie na badaniu per rectum, które zazwyczaj nie powoduje żadnych dolegliwości.
Pochwica – leczenie
Leczenie pochwicy obejmuje psychoterapię i fizjoterapię. W skrajnych przypadkach stosuje się farmakoterapię o działaniu rozkurczającym, nie udowodniono jednak jej skuteczności w przypadku pochwicy. Wizyty u psychoterapeuty mogą odbywać się zarówno w pojedynkę, jak i wspólnie z partnerem. Największe znaczenie ma jednak fizjoterapia. Pierwsze wizyty u fizjoterapeuty obejmują naukę świadomego rozluźniania całego ciała i mięśni dna miednicy (w połączeniu z oddechem i wizualizacją), treningi oddechowe oraz terapię manualną mającą na celu rozluźnienie tkanek. Może ona opierać się na kombinacji masażu tkanek głębokich, terapii punktów spustowych, suchego igłowania, kinesiotapingu oraz mobilizacji stawowych.
Na kolejnych wizytach stopniowo wprowadza się terapię i badanie per vaginam. Ogromną pomocą dla wielu kobiet jest świadome korzystanie z wibratorów i stymulatorów oraz masaże przedsionka pochwy. Wszystkiego można nauczyć się na wizycie u fizjoterapeuty uroginekoloigcznego. Przy motywacji i regularności pacjentki rokowania są dobre.
Warto także pamiętać, że mięśnie posiadają charakterystyczną budowę i skład. Zawierają w sobie sporą ilość wody i kolagenu, dlatego dobrym rozwiązaniem jest jednoczesna suplementacja kolagenu i picie przynajmniej 1,5 l wody dziennie. Dzięki temu mięśni zachowają elastyczność i sprężystość, co może wpłynąć na zmniejszenie objawów pochwicy. Masaże przedsionka pochwy można wykonywać bazując na olejach, które nie tylko nadadzą poślizg, ale i odżywią tkanki. Poleca się olej z czarnuszki lub olej makadamia.
Polecane produkty:
Kolagen naturalny w kapsułkach
Skład produktu to wyłącznie naturalny, rybi kolagen. Dzięki temu jest on aktywny biologicznie, a także bardzo wysokiej wchłanialności. Zobacz więcej... | |
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Flis P., Obraz ciała w narracjach kobiet z diagnozą pochwicy, Seksuologia Polska, 13/2015.
- Tanzberger R., Kuhn A., Mobs G., Baumgartner U., Dno miednicy – fizjologia, patologia, diagnostyka i leczenie, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2020.
- Baranowski W., Rogowski A., Uroginekologia, Wydawnictwo Medical Tribune, Warszawa 2018.