Oksytocyna to hormon peptydowy (organiczny związek chemiczny) zaliczany również do okresowo uwalnianych neurotransmitterów. Dobrze rozpuszcza się w wodzie i pełni w organizmie człowieka szereg istotnych funkcji – głównie związanych z rodzicielstwem.
Synteza i wydzielanie
Oksytocyna syntezowana jest przez podwzgórze, po czym przedostaje się do przysadki mózgowej, gdzie jest magazynowana w tylnym płacie. Do krwi wydzielana jest na drodze odruchowej w efekcie podrażnienia określonych receptorów. Pewne ilości hormonu mogą być ponadto syntezowane przez gonady czy korę nadnerczy. Należy wiedzieć, że oksytocyna wytwarzana jest wyłącznie u ssaków.
Funkcje
Podrażnienie receptorów brodawki sutka wywołuje wydzielanie oksytocyny, która kurczy mięśnie przewodów mlecznych sutka i wydala nagromadzone w nich mleko.
Zobacz również: Laktacja.
Podrażnienie receptorów w szyjce macicy i w pochwie również powoduje wydzielanie oksytocyny na drodze odruchowej. Występuje to w czasie porodu i w trakcie aktu płciowego. Rozciągnięcie szyjki macicy w czasie akcji porodowej na drodze odruchowej powoduje wydzielanie dużych ilości oksytocyny, która następnie działając na błonę mięśniową macicy wywołuje jej skurcze i postęp akcji porodowej.
W trakcie aktu płciowego błona mięśniowa macicy i jajowodu kurczy się pod wpływem tego hormonu i przyspiesza transport spermatocytów przez jamę macicy i jajowód do bańki jajowodu, gdzie następuje zapłodnienie jaja.
Hormony jajnika zmieniają pobudliwość błony mięśniowej macicy na działanie oksytocyny. W efekcie estrogeny zwiększają pobudliwość macicy, zwiększając jednocześnie umiarkowanie ujemny potencjał wewnątrz komórek mięśnia macicy. Z kolei progesteron zmniejsza pobudliwość macicy tak, że pod wpływem oksytocyny macica nie kurczy się.
Rola w ośrodkowym układzie nerwowym
Oksytocyna może być wydzielana przez zakończenia neuronów jąder przykomorowych, które wysyłają projekcje do pnia mózgu czy rdzenia kręgowego. Działanie hormonu na tym poziomie obejmuje przede wszystkim regulację procesów poznawczych i emocjonalnych. W efekcie oksytocyna odgrywa dużą rolę w formowaniu zachowań społecznych, głównie między matką, a dzieckiem.
Bibliografia
- Silverthorn D., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
