Blizna jest nieprawidłowo zbudowaną tkanką powstałą w wyniku niepełnej odbudowy skóry po zranieniu. Dla wielu osób stanowi przykry defekt kosmetyczny, jednak istnieje wiele metod radzenia sobie z tym objawem.
Powstawanie blizn
Blizna powstaje w wyniku urazu tkanki, co prowadzi do powstania rany, a następnie niepełnej odbudowy uszkodzenia przez systemy naprawcze organizmu. Natychmiast po uszkodzeniu skóra rozpoczyna procesy naprawcze. Pierwszym etapem jest wypełnienie rany skrzepem krwi, który zabezpiecza skórę przed wniknięciem mikroorganizmów i drobnoustrojów. W efekcie wokół rany gromadzi się włóknik, na którym wspiera się skrzep. Następnie rozpoczyna się proces zapalny prowadzący do samooczyszczenia rany. Polega on na napływaniu do miejsca skaleczenia komórek żernych pochłaniających komórki obumarłe. Jednocześnie w obrębie rany tworzą się nowe naczynia krwionośne. Rozpoczyna się proces intensywnej produkcji kolagenu i tworzenia się blizny.
Podsumowując, proces tworzenia się blizny można przedstawić jako 3 fazy:
- zapalna;
- proliferacyjna;
- dojrzewania.
W zależności od głębokości uszkodzenia i czynnika uszkadzającego, rana może zagoić się bez śladu lub też pozostawić po sobie widoczną zmianę, jaką jest blizna.
Typy blizn
Do podstawowych typów blizn można zaliczyć:
- prawidłowe – jasne i płaskie, nie wystają poza obszar otaczającej skóry;
- nieprawidłowe – czerwone, powodujące świąd i bolesność, przy tym lekko uniesione ponad obszar otaczającej skóry;
- przerosłe liniowo – czerwone, lekko uniesione, sporadycznie wywołujące świąd, niewykraczające poza zarys rany chirurgicznej;
- przerosłe o dużej powierzchni – wypukłe i płaszczyznowe, niekiedy z towarzyszącym świądem;
- małe bliznowce – ograniczone, wypukłe i swędzące, wykraczają przy tym poza zarys rany;
- duże bliznowce – duże i wypukłe, cechuje je bolesność oraz świąd. Wykraczają poza zarys rany.
Blizny mogą powstać jako następstwo nieprawidłowo leczonego lub silnego trądziku, po operacjach, urazach mechanicznych, oparzeniach czy odleżynach. Tak naprawdę każda ingerencja w ciągłość skóry jest czynnikiem ryzyka powstania blizny. Uznaje się nawet, że pewnego rodzaju blizną są tatuaże.
Inny podział (ze względu na wygląd) obejmuje blizny:
- odbarwione;
- hipertroficzne – wyniesione ponad powierzchnię skóry;
- atroficzne – zagłębione poniżej powierzchni skóry.
Blizna – leczenie
Zazwyczaj terapia blizn ma na celu zmniejszenie ich widoczności oraz zwiększenie ruchomości, co ma zapobiegać tworzeniu się bliznowców i zrostów. Blizny nie należy ruszać przez pierwszy okres po jej powstaniu, zazwyczaj wynosi on około 7 dni i obejmuje stan zapalny. Po upływie tego czasu (lub po ściągnięciu szwów) można rozpocząć mobilizację blizny. Polega ona na wykonywaniu określonych ruchów manipulacyjnych w obrębie blizny i najbliższych tkanek wokół niej. Przykładowo stosuje się rozcieranie wzdłuż blizny, unoszenie jej lub przełamywanie. Czynność można wykonywać na suchej skórze lub z odrobiną kremu przeznaczonego do gojenia się blizn.
Zobacz również: Leczenie blizn w sposób kompleksowy.
Czynniki pobudzające regenerację skóry
Istnieje wiele naturalnych substancji, które pobudzają procesy regeneracji tkanki skórnej. Należą do nich:
- witamina A;
- witamina C;
- alantoina;
- tlenek cynku;
- kwas hialuronowy;
- kolagen;
- fibronektyna;
- wyciąg z nagietka lub aloesu;
- wyciąg z alg.
Substancje te można zatem stosować jako środki pomocnicze podczas gojenia się ran. Preparaty stosowane w pracy z blizną mają m.in. postać maści lub żelu i zwykle zawierają w swoim składzie kilka składników aktywnych. Preparaty dostępne w aptekach mają w składzie najczęściej alantoinę, która stymuluje ziarninowanie rany, usprawnia jej oczyszczanie oraz wykazuje działanie keratolityczne. Dodatkowo pobudza regenerację naskórna, co w efekcie przyspiesza proces gojenia się rany.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Zastawny O., Czas, który leczy rany, czyli o powstawaniu blizny u człowieka, Wszechświat, 4-6/2014.
- Dąbrowiecki S., Fizjologia i patofizjologia procesu gojenia ran, Polska Medycyna Paliatywna, 4/2003.
- Chochowska M., Marcinkowski J., Klimberg A., Terapia manualna w pracy z blizną po operacji cięcia cesarskiego, Hygeia Public Health, 2/2017.
- Kaniewska M., Kosmetologia – Podstawy, Wydawnictwo WSiP, Warszawa 2011.
