Szukaj
Szukaj

Toczeń rumieniowaty układowy

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Toczeń rumieniowaty układowy (w skrócie TRU) to zapalna choroba przewlekła charakteryzująca się zmiennym przebiegiem przy zajęciu wielu narządów i układów. Występuje w każdym wieku, szczyt zachorowalności przypada jednak między 20. a 40. rokiem życia. Zauważono, że aż 9-krotnie częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn. Ciekawostką jest, że u chorych na TRU znacznie częściej odnotowuje się niedoczynność tarczycy w porównaniu z populacją osób zdrowych.

Toczeń rumieniowaty układowy

Toczeń rumieniowaty układowy – przyczyny

Etiopatogeneza choroby nie została do końca poznana. Uważa się, że u osób predysponowanych genetycznie pod wpływem czynników środowiska dochodzi do wyzwolenia reakcji autoimmunologicznej oraz rozwoju procesu zapalnego.

W powstawaniu choroby przyjmuje się więc rolę czynników genetycznych, środowiskowych i hormonalnych. Toczeń rumieniowaty układowy może być wywołany także przez leki takie jak minocyklina czy hydralazyna. Ma wówczas jednak łagodny przebieg i ustępuje tuż po odstawieniu leków.

Toczeń rumieniowaty układowy – objawy

Do najczęstszych objawów tocznia rumieniowatego układowego należą dolegliwości ze strony narządu ruchu, zmiany skórne oraz objawy ogólne. Zdecydowanie rzadziej występuje zajęcie narządów wewnętrznych (nerek, płuc czy układu nerwowego).

U większości chorych stwierdza się ból i zapalenie stawów nadgarstkowych, śródręczno-paliczkowych i międzypaliczkowych bliższych. Rzadziej dochodzi do zajęcia stawów kolanowych czy stawów stóp. Stany zapalne są niedestrukcyjne i ustępują samoistnie, jednak mają tendencję do nawrotów.

Pozostałe objawy obejmują:

  • deformacje stawów podobne do reumatoidalnych – np. podwichnięcia w stawach MCP (stawy śródręczno-paliczkowe), odchylenia łokciowe w stawach nadgarstkowych, palce butonierkowate lub typu łabędzich szyjek. Wynikają z zapalenia tkanek miękkich okołostawowych i towarzyszy im zwiększona wiotkość stawów;
  • zapalenie lub przerwanie ścięgien okolicy obciążonych stawów oraz ścięgien mięśni obręczy barkowej i prostowników rąk;
  • ból i osłabienie mięśni – w szczególności proksymalnych;
  • jałową martwica kości w 10% przypadków;
  • charakterystyczny wyprysk na twarzy w kształcie motyla;
  • utratę włosów;
  • owrzodzenie błony śluzowej nosa, jamy ustnej i pochwy;
  • zapalenie naczyń skóry przypominające pokrzywkę;
  • objaw Raynauda (cierpi na niego przynajmniej 1/3 chorych);
  • włóknienie płuc;
  • objawy neurologiczne: bóle głowy, padaczka, problemy psychiatryczne, neuropatie, pląsawica.

Zobacz również: Układ pozapiramidowy.

U wielu chorych na aktywność fizyczną istotny wpływ ma uczucie zmęczenia. Wśród zdefiniowanych jego przyczyn uwzględnia się między innymi zaostrzenie procesu zapalnego i zajęcie narządów wewnętrznych, zaburzenia hormonalne i metaboliczne, fibromialgię, czynniki psychosocjalne lub wpływ niektórych leków.

Najczęstszą przyczyną śmierci wśród chorych na TRU jest kłębuszkowe zapalenie nerek. Może ono nie powodować objawów klinicznych aż do momentu wystąpienia znacznego uszkodzenia ich miąższu. Właśnie dlatego niezwykle ważne jest monitorowanie ciśnienia tętniczego i badanie obecności białek, krwinek czerwonych oraz wałeczków w moczu.

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Diagnostyka

Przeciwciała przeciwjądrowe ANA wykrywane są u więcej niż 95% pacjentów, są niespecyficzne dla tocznia. Przeciwciała przeciw podwójnej nici DNA (dsDNA) są wysoce specyficzne dla tocznia i stanowią dobry marker aktywności choroby.

TRU charakteryzuje się występowaniem w surowicy krwi przeciwciał przeciw składnikom jądra komórkowego.

W celu wykazania niedokrwistości, trombocytopenii bądź leukopenii powinno się wykonywać regularną morfologię krwi. Dodatkowo warto wykonywać analizę moczu z obecnością elementów morfotycznych krwi i białka. Badanie to jest bardziej czułe niż testy krwi.

Odczyn opadania krwinek czerwonych OB ulega przyspieszeniu przy zaostrzeniach choroby. Należy jednak pamiętać, że jego wartość niekiedy może być wysoka nawet w razie braku objawów tocznia.

W aktywnej postaci choroby zmniejsza się stężenie składników dopełniacza C3 i C4 w surowicy.

Toczeń rumieniowaty układowy – leczenie

Podstawą jest edukacja pacjenta. Należy go nauczyć, w jaki sposób unikać narażenia na czynniki powodujące zaostrzenia procesu chorobowego. Chorzy powinni nosić ubranie wierzchnie z długim rękawem oraz używać kremów z filtrami przeciwsłonecznymi. Wszelkie zakażenia muszą być bezzwłocznie leczone.

W łagodnej postaci choroby stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne. Pacjenci wykazujący cięższe objawy wymagają podjęcia leczenia za pomocą kortykosteroidów. Z kolei ciężka postać TRU wymaga dodatkowego podawania leków cytotoksycznych.

Bardzo istotną rolę odgrywa rehabilitacja, która znacznie poprawia jakość życia chorych i wpływa na zmniejszenie wielu objawów. Wymagana jest pełna współpraca pacjenta z fizjoterapeutą oraz systematyczność. Wiele korzyści przynosi zarówno kinezyterapia (będąca podstawą leczenia), jak i zabiegi fizykalne oraz masaże (jako uzupełnienie leczenia).



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Księżopolska-Orłowska K., Fizjoterapia w reumatologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.
  2. Coote A., Haslam P., Ortopedia i reumatologia, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2007.

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *