Przygotowanie motoryczne to proces odnoszący się do poprawy cech fizycznych sportowca lub osoby aktywnej fizycznie. Odpowiednio przeszkolony specjalista (najczęściej fizjoterapeuta lub trener personalny) indywidualnie dobiera program ćwiczeń składających się na starannie zaplanowany trening, którego głównym celem jest progresywne, bezpieczne zwiększanie szybkości, siły, skoczności i innych cech zawodnika, które wymagają dopracowania.
Co to jest przygotowanie motoryczne?
Przygotowanie motoryczne polega na poprawie cech fizycznych osoby aktywnej fizycznie, zwykle sportowca, który przykłada naprawdę dużą wagę do własnych osiągnięć i precyzyjnego dopracowywania zdolności motorycznych. Tymi zdolnościami są:
- wytrzymałość – umiejętność wykonywania długotrwałych wysiłków fizycznych o określonej intensywności bez objawów wyczerpania, a także bez charakterystycznej tzw. „zadyszki”;
- gibkość – zdolność organizmu do osiągania dużej amplitudy wykonywanych ruchów. Najczęściej kształtowanie tej cechy wymaga mnóstwa pracy i systematyczności w działaniach. Niektóre osoby mają większe predyspozycje do gibkości;
- równowaga i koordynacja – mianem równowagi określa się zdolność organizmu do utrzymywania ciała w wybranej pozycji. Może być statyczna lub dynamiczna. Wiąże się z koordynacją, przez którą rozumiemy prawidłową współpracę poszczególnych elementów ciała;
- siła – umiejętność do pokonywania oporu zewnętrznego lub przeciwdziałania mu kosztem wysiłku mięśniowego. Warto zaznaczyć, że rozwój i poziom siły są ściśle zależne od typu budowy ciała;
- szybkość – umiejętność wykonywania ćwiczeń i zadań ruchowych w jak najkrótszym czasie, do czego niezbędna jest taka aktywność mięśni, która pozwoli na reakcję nawet na nieoczekiwane bodźce.
Każdą z tych cech kształtuje się w nieco inny sposób. Dlatego trener przygotowania motorycznego powinien mieć ogromną wiedzę w zakresie anatomii i biomechaniki ludzkiego ciała, metod treningowych oraz kwestii związanych z predyspozycjami do konkretnych dyscyplin. Przyda się również wiedza odnośnie najczęściej występujących kontuzji, profilaktyki tych kontuzji oraz leczenia ich za pomocą ruchu. Jeśli trener przygotowania motorycznego nie jest fizjoterapeutą, powinien z nim współpracować, aby osiągnąć jak najlepsze rezultaty u swojego podopiecznego.
Przygotowanie motoryczne to nie pojedyncze zajęcia na siłowni lub w plenerze, lecz ciąg starannie zaplanowanych działań na przestrzeni miesięcy i lat, które pozwolą zawodnikowi na osiąganie coraz większych kamieni milowych. Takie treningi powinny odbywać się systematycznie w określonych odstępach czasu, przy czym wszystkie ćwiczenia i zadania ruchowe powinny być dobrane indywidualnie do trenowanej dyscypliny sportowej oraz do aktualnych możliwości sportowca.
Zobacz również: Sprawność motoryczna.
Przygotowanie motoryczne – na czym polega?
Wysokiej jakości, profesjonalne przygotowanie motoryczne składa się z kilku etapów. Można przedstawić je następująco:
- analiza i ocena motoryczna – trener w pierwszej kolejności, jeszcze przed ułożeniem dalszych działań, powinien dokładnie ocenić, na jakim aktualnie poziomie motorycznym znajduje się jego podopieczny. Tym samym ustala, nad czym należy pracować w szczególności, gdzie znajdują się braki motoryczne, co wymaga dopracowania. W tym celu wykonuje szereg testów i badań, do których zaliczamy zwłaszcza testy na platformie dynamometrycznej, testy stabilności i koordynacji ruchowej, pomiar wszystkich cech motorycznych, analizę składu ciała i analizę ruchu niezbędnego w danej dyscyplinie sportowej;
- planowanie treningu – jeśli zawodnik jest już dokładnie przeanalizowany pod każdym kątem, trener zajmuje się zaplanowaniem dalszych działań: treningów dodatkowych, wizyt u fizjoterapeuty, zajęć pozatreningowych, doborem rodzaju wykonywanych ćwiczeń, ich częstotliwością. Aby było to możliwe, najlepiej zapisać mocne i słabe strony zawodnika, co pozwoli na monitorowanie postępów i prewencję kontuzji;
- trening właściwy wraz z monitorowaniem postępów – treningi i testy kontrolne powinny odbywać się regularnie, w systemie zaplanowanym przez trenera przygotowania motorycznego.
Zobacz również: Kształtowanie cech motorycznych.
Każda dyscyplina sportowa ma inną specyfikę. Dlatego bardzo ważne jest, aby współpracować z takim specjalistą, który zajmuje się właśnie tym sportem, który uprawia zawodnik. Inne działania będą bowiem wymagane przy siatkówce (gdzie skupia się przede wszystkim na skoczności i zwinności, a treningi w dużej mierze dotyczą mięśni CORE oraz obręczy barkowej), inne zaś przy piłce nożnej (gdzie ponownie trenuje się całe ciało, jednak z nastawieniem na szybkość, równowagę, wytrzymałość oraz wzmacnianie kończyn dolnych).
Polecane produkty:
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Fugiel J., Czajka K., Posłuszny P., T. Sławińska, Motoryczność człowieka, Podstawowe zagadnienia z antropomotoryki, Wydawnictwo MedPharm Polska, Wrocław 2017.
- Popowczak M., Rokita A., Cichy I., Chmura P., Poziom wybranych koordynacyjnych zdolności motorycznych a wyniki międzynarodowego testu sprawności fizycznej dzieci w wieku 10 lat, Rozprawy Naukowe AWF we Wrocławiu, 40/2013.
- Pacek A., Babiarz M., Sekrety przygotowania motorycznego w sporcie, Wydawnictwo SCEC, Warszawa, 2019.
