Kształtowanie cech motorycznych ma miejsce już od najmłodszych lat. Można to robić w każdym wieku poprzez odpowiednio dobraną kinezyterapię. Rozdzielenie ćwiczeń na podgrupy dotyczące kształtowania poszczególnych cech sprawnościowych jest umowne, ponieważ chcąc udoskonalić jedną z nich organizm automatycznie ćwiczy pozostałe.
Kształtowanie cech motorycznych
Do cech motorycznych zalicza się:
- gibkość;
- koordynację;
- równowagę;
- wytrzymałość;
- siłę;
- szybkość.
Zobacz również: Motoryczność.
Gibkość
Gibkość to zdolność człowieka do osiągania dużej amplitudy wykonywanych ruchów. W kinezyterapii ćwiczenia skierowane na kształtowanie tej cechy mają na celu wyrobienie, utrzymanie lub przywrócenie fizjologicznego zakresu ruchomości w stawach.
Zasady ćwiczeń
- Każde ćwiczenie musi być wykonane w pełnym zakresie ruchomości w stawie.
- Podczas ćwiczeń można się wspomagać oporem zewnętrznym bądź własnego ciała.
- W przypadku małej siły mięśniowej należy prowadzić ćwiczenia w odciążeniu.
Koordynacja ruchowa
Koordynacja ruchowa to zdolność do precyzyjnego wykonywania złożonych czynności ruchowych i umiejętność sprawnego przestawiania się z jednej aktywności na inną.
Zasady ćwiczeń
- Konieczne jest wielokrotne powtórzenie danego ćwiczenia.
- Trudność ćwiczeń należy stopniować.
- Wymaga się dbałości o precyzję wykonywanych ruchów, co z kolei wymaga pełnego skupienia się osoby ćwiczącej.
- Najczęściej wykorzystywaną metodą kinezyterapeutyczną w celu zwiększania koordynacji są ćwiczenia Frenkla.
Równowaga
Równowaga to możliwość stałego i zaplanowanego utrzymania ciała w wybranej pozycji. Wyróżniamy równowagę statyczną i dynamiczną. Równowaga jest ściśle połączone z koordynacją ruchową, ponieważ wymaga doskonalenia koordynacji wielu grup mięśniowych w celu stabilizacji poszczególnych odcinków ciała, a tym samym utrzymaniu wymaganej pozycji.
Zasady ćwiczeń
- Ćwiczenia wymagają skupienia się osoby ćwiczącej.
- Można wykonywać je powoli, wskazana jest dokładność.
- Ćwiczenia można przeprowadzać z wykorzystaniem wielu przyborów: piłek, bosu, taśm, gum, kijków czy ławeczek. Stopień trudności można zwiększyć zmieniając stabilne podłoże na ruchome.
- Często wykorzystywaną metodą kształtowania równowagi jest metoda PNF poprzez stosowanie techniki rytmicznej stabilizacji lub stabilizacji zwrotnej.
- Konieczna jest zasada stopniowania trudności.
Siła
Siła jest zdolnością mięśni do wykonywania pracy pomimo oporowi zewnętrznemu. Celem ćwiczeń zwiększających siłę w kinezyterapii nie jest maksymalny przyrost siły, lecz jej optymalny rozwój umożliwiający zaspokojenie indywidualnych potrzeb pacjenta.
Zasady ćwiczeń
- W celu wzmacniania siły najczęściej stosuje się opór zewnętrzny lub opór własnego ciała.
- Wielkość oporu należy dostosować indywidualnie do potrzeb pacjenta, można w tym celu wykorzystać test Lovetta.
- Ćwiczenia mogą być zarówno dynamiczne jak i statyczne.
- Ruch może mieć charakter koncentryczny: pchnięcia, wyskoki, pływanie, jak i charakter ekscentryczny: przysiady, schodzenie po schodach.
- Siłę mięśniową kształtuje się poprzez wykonywanie krótkotrwałych wysiłków o mniejszej liczbie powtórzeń przy większym oporze.
- Ćwiczenia są powtarzane do granicy zmęczenia.
Wytrzymałość
Wytrzymałość to zdolność do kontynuowania długotrwałej pracy o określonej intensywności bez obniżenia efektywności działań oraz przy jednoczesnym zachowaniu podwyższonej odporności na zmęczenie.
Zasady ćwiczeń
- Ćwiczenia wzmacniające wytrzymałość muszą mieć charakter aerobowy.
- Można stosować opór zewnętrzny lub opór własnego ciała.
- Stosuje się mniejsze obciążenie przy podniesionej licznie powtórzeń i wydłużonym czasie trwania aktywności.
- Aby skutecznie zwiększyć wytrzymałość należy wykonywać od 4 do 5 treningów tygodniowo.
- W celu podtrzymania efektów należy regularnie kontynuować treningi wytrzymałościowe w ciągu życia.
Szybkość
Szybkość z definicji jest zdolnością do wykonywania ćwiczeń ruchowych w określonych warunkach i w jak najkrótszym czasie.
Zasady ćwiczeń
- Szybkość zwykle kształtuje się podczas treningu anaerobowego.
- Ćwiczenia prowadzone są do 90% możliwości osoby zdrowej.
- Szybkość można kształcić podczas treningów interwałowych.
- Wskazane jest szybkie wykonywanie powtórzeń przy niezmienionym obciążeniu.
Polecane produkty:
![]() |
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
![]() |
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia:
- Nowotny J., Podstawy fizjoterapii. Część II, Wydawnictwo Kasper, Kraków 2004.