Sprawność motoryczna to poziom możliwości osobnika umożliwiający wykonanie konkretnych czynności ruchowych. Innymi słowy, jest to całokształt zachowań, możliwości i potrzeb ruchowych człowieka. Z kolei zgodnie z definicją Przewędy, jest to umiejętność zrealizowania własnego potencjału ruchowego. Uznaje się, że sprawność motoryczna zależy między innymi od wieku, płci, predyspozycji kondycyjnych, budowy ciała oraz uzdolnień ruchowych.
Sprawność motoryczna – podstawowe informacje
Szczególnie ważnym etapem w życiu człowieka dla kształtowania motoryczności jest okres przedszkolny. Dziecko nabywa wówczas umiejętności przydatne na dalszych etapach jego życia. Do podstawowych umiejętności motorycznych można zaliczyć bieganie, skakanie, czworakowanie, turlanie się czy chodzenie.
Tempo rozwoju fizycznych uwarunkowań zależy od ilości czasu spędzanego przez dziecko na zabawach aktywnych. Z kolei rozwój umiejętności precyzyjnych następuje stopniowo. Dla rozwoju sprawności motorycznej ważne jest poczucie rytmu i wyczucie własnego ciała. Także ta umiejętność rozwijana jest w ruchu.
Główne cele związane z motorycznością obejmują:
- dążenie do zwiększania skuteczności ruchów człowieka;
- podnoszenie efektywności nauczania ruchu;
- zastosowanie ruchu jako środka stymulacji rozwoju.
Zobacz również: Rozwój postawy ciała.
Podział
Sprawność motoryczną można podzielić na motorykę małą i motorykę dużą.
Motoryka mała obejmuje ruchy precyzyjne, czyli np. rysowanie, lepienie z plasteliny, majsterkowanie, nawlekanie koralików na sznurki, zapinanie guzików lub przelewanie wody z jednego naczynia do drugiego.
Motoryka duża obejmuje ruchy podstawowe, takie jak skakanie, bieganie, celowanie, czworakowanie, skłony, wykonywanie fikołków czy tańczenie z rekwizytami.
Dodatkowo wyróżnić można sprawność motoryczną:
- produkcyjną – związaną z wytwarzaniem rzeczy i pracą;
- sportową – służącą doskonaleniu ciała;
- wyrazową (inaczej: ekspresyjną) – służącą do przekazywania informacji.
Zobacz także: Zdolności motoryczne.
Cechy motoryczne
Pojęcie sprawności motorycznej obejmuje całość zachowań umożliwiających wykonywanie określonych, konkretnych czynności. Wyodrębniono jednak cechy motoryczne, występujące u każdego człowieka i składające się na jego sprawność motoryczną. Są to:
- gibkość – zdolność człowieka do osiągania dużej amplitudy ruchów;
- koordynacja ruchowa – bardzo ważna, ponieważ obejmuje precyzyjne wykonywanie złożonych czynności ruchowych i umiejętność sprawnego przestawiania się z jednej czynności na drugą;
- równowaga – możliwość stałego utrzymania ciała w jednej, wybranej pozycji;
- siła – zdolność mięśni do wykonywania wybranej pracy pomimo stawianego oporu zewnętrznego;
- wytrzymałość – zdolność do kontynuowania długotrwałej pracy o określonej intensywności bez obniżenia efektywności działań;
- szybkość – zdolność do wykonywania zadań ruchowych w jak najkrótszym przedziale czasowym.
Polecane produkty:
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Roman K., Analiza rozwoju umiejętności motorycznych dziecka, Journal of Education Health and Sport, 7/2017.
- Nieczuja-Dwojacka J., Grzelak J., Siniarska A., Chwaścińska K., Sprawność fizyczna warszawskiej młodzieży gimnazjalnej, Studia Ecologiae et Bioethicae, 3/2015.
- Prusik K., Teoria Sportu, Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku.
