Guzek Schmorla to charakterystyczne wklęśnięcie jądra miażdżystego w głąb trzonów kręgowych. Tworzy typowe na obrazie rezonansu magnetycznego (MRI) wpuklenie o sklerotycznym dnie. Istnieje kilka czynników ryzyka jego powstawania. Świeży guzek Schmorla może dawać nieprzyjemne objawy (w tym również ból). Jeśli jednak występuje on przewlekle, przyczyn bólu szuka się raczej gdzieś indziej.
Guzek Schmorla – co to jest?
Guzek Schmorla to typowa zmiana w kręgosłupie, która tworzy się, gdy chrząstka krążka międzykręgowego wciska się w trzon kręgu. Schmorl przeprowadził autopsję 6 pacjentów z chorobą Scheuermanna w wieku 16–24 lat. Wysunął tezę, że kifoza jest konsekwencją zaniku krążków międzykręgowych w środkowej i dolnej części piersiowego odcinka kręgosłupa. Rozpulchnione jądro miażdżyste prowadzi do stopniowego zużycia i uszkodzenia trzonu, po czym pojawia się wpuklanie się jądra do trzonu kręgu, a następnie jego zniekształcenie. To właśnie od jego nazwiska wzięła się nazwa „guzek Schmorla”, co używa się do dziś, choć wiadomo, że pojawiają się one nie tylko w przebiegu choroby Scheuermanna.
Guzek Schmorla – przyczyny
Guzek Schmorla może tworzyć się w kilku mechanizmach, jako:
- pozostałości struny grzbietowej;
- zaburzenia rozwojowe trzonów kręgowych i krążków międzykręgowych powstałe w dzieciństwie;
- lokalne zaburzenia struktury chrząstki i kości, czyli np. zaburzenia naczyniowe (martwica niedokrwienna poniżej części chrzęstnej płytki ruchowej).
Czynnikami ryzyka powstawania guzków Schmorla są ponadto infekcje, nowotwór (szpiczak mnogi, guzy przerzutowe), przebyty uraz kręgosłupa lub pleców, nadczynność przytarczyc, choroba Pageta, osteomalacja, chondrodysplazja, osteoporoza, liczne procesy autoimmunologiczne. Mnogie guzki Schmorla mogą stanowić ponadto objaw kifozy młodzieńczej (choroby Scheuermanna), przebiegającej ze sklinowaceniem trzonów kręgowych.
Guzek Schmorla – objawy
Większość guzków Schmorla umiejscawia się na poziomie pogranicza piersiowo-lędźwiowego, choć tak naprawdę mogą wystąpić w dowolnym odcinku kręgosłupa. Świeży guzek Schmorla nierzadko wywołuje takie objawy jak nagły, bardzo dobrze zlokalizowany, ból pleców (który jednak nie promieniuje) i tkliwość palpacyjną. Przewlekłe guzki Schmorla nie powodują objawów klinicznych.
Diagnostyka guzków Schmorla
Diagnostyka guzków Schmorla opiera się głównie na rezonansie magnetycznym kręgosłupa, co jest najskuteczniejszym i najbardziej dostępnym dla pacjentów badaniem (wykonanie MRI prywatnie nie wymaga bowiem skierowania od lekarza). Guzki te widać jednak również na RTG czy tomografii komputerowej. W rezonansie magnetycznym guzek Schmorla widoczny jest jako mała, kostna nieprawidłowość w płytkach granicznych kręgów. Zwykle nie ma większych problemów z ich identyfikacją.
Guzek Schmorla – leczenie
Bezobjawowe guzki Schmorla nie wymagają leczenia, nie stanowią większego zagrożenia dla kręgosłupa. Te objawowe leczy się najczęściej fizjoterapią, farmakoterapią, metodami domowymi. Niestety nie ma sposobów, aby zlikwidować utworzone już guzki Schmorla, nawet operacyjnie. Głównym celem leczenia jest wzmocnienie kręgosłupa (mięśni stabilizujących kręgosłup i cały tułów) w takim stopniu, aby maksymalnie możliwie odciążały i stabilizowały krążki międzykręgowe. Niesteroidowe leki przeciwzapalne i przeciwbólowe mogą być stosowane do łagodzenia bólu. Jednak należy pamiętać o ich potencjalnych skutkach ubocznych na przewód pokarmowy, w szczególności przy długotrwałym stosowaniu. Leki mogą być uzupełnieniem postępowania, lecz podstawę zawsze stanowi odpowiednio dobrana rehabilitacja.
Czy guzki Schmorla są niebezpieczne?
Guzki Schmorla zwykle nie są groźne i nie powodują żadnych objawów klinicznych. Są to zmiany w kręgosłupie, które powstają, gdy krążek międzykręgowy wciska się w trzon kręgu. W większości przypadków wykrywa się je całkowicie przypadkowo podczas badań obrazowych i nie wymagają one wówczas leczenia. Nie są to z całą pewnością zmiany nowotworowe czy zagrażające zdrowiu.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Citko A., Owsieniuk I., Wybrane choroby kręgosłupa w praktyce lekarza rodzinnego, Gabinet Prywatny, 2/2022.
- Kiwerski J., Choroba Scheuermanna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
