Badania obrazowe stanowią podstawę współczesnej diagnostyki w każdej dziedzinie medycyny. Pozwalają na ukazanie z dużą dokładnością wszystkich tkanek wewnętrznych oraz ewentualnych zmian patologicznych, aby tym samym móc wdrożyć optymalne i szybkie działania terapeutyczne.
Badania obrazowe – rodzaje
Do głównych i najczęściej wykonywanych badań obrazowych zalicza się:
- badanie rentgenowskie (RTG);
- rezonans magnetyczny (MRI);
- tomografia komputerowa (TK);
- ultrasonografia (USG).
Badanie rentgenowskie
Zdjęcie RTG powstaje dzięki wykorzystaniu promieniowania RTG emitowanego przez specjalną lampę rentgenowską znajdującą się wewnątrz specjalnego aparatu. Częściowo przechodzi ono przez ciało pacjenta, a następnie przez czułą błonę rentgenowską, gdzie jest rejestrowane w postaci obrazu. Tkanki najlepiej przepuszczające promieniowanie RTG widoczne są na zdjęciu jako jaśniejsze. Im większą część promieniowania tkanki zatrzymają (nie przepuszczą), tym obraz jest ciemniejszy. Za pomocą badania RTG najlepiej uwidaczniać jednak kości i stawy. Niekoniecznie ukażą się bowiem tkanki miękkie takie jak np. krążki międzykręgowe.
Rezonans magnetyczny
Rezonans magnetyczny wykorzystuje do obrazowania fale radiowe, które są całkowicie bezpiecznie i nie powodują skutków ubocznych. Z tego też względu, jeśli nie ma potrzeby zaaplikowania środka kontrastującego, przy prywatnie wykonanym MRI nie ma konieczności posiadania skierowania od lekarza, co jest niezbędne np. przy RTG czy TK (także prywatnie). Badanie bazuje na właściwościach magnetycznych atomów wszystkich komórek, z których składa się ludzkie ciało. W momencie, gdy protony wodoru znajdą się w obszarze pola magnetycznego, oddają energię w postaci fal radiowych o odpowiedniej częstotliwości. Jako że każda tkanka oddaje tę energię w innym czasie, rzutuje to na powstanie obrazu wnętrza ciała.
Zobacz również: Rodzaje kontrastów w rezonansie.
Tomografia komputerowa
Tomografia komputerowa wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie (identyczne, jak w przypadku badania RTG) do obrazowania tkanek wewnątrz ciała. Dotyczy to zarówno tkanek miękkich, jak i tkanek twardych. Promieniowanie to jest przesyłane do wnętrza ciała, po czym jest zbierane przez specjalne detektory zlokalizowane w urządzeniu, w którym znajduje się także pacjent. W efekcie tworzy obrazy, będące odwzorowaniem poszczególnych warstw ciała. Co ciekawe, współcześnie dzięki postępowi medycyny istnieje także możliwość tworzenia modeli 3D narządów wewnętrznych.
Ultrasonografia
Ultrasonografia to powszechnie stosowana metoda obrazowania narządów wewnętrznych, której zasada działania opiera się na wykorzystaniu fal akustyczno-ultradźwiękowych. Przesyłane do wnętrza organizmu fale ultradźwiękowe odbijają się od badanych tkanek, powracając do urządzenia i generując obraz na ekranie. Ogromną zaletą badania jest brak inwazyjności i skutków ubocznych, dlatego jako jedyne może być wykonywane i wielokrotnie powtarzane u kobiet w ciąży czy u małych dzieci. Wyniki otrzymywane są natychmiast, przeważnie od razu omawiane są przez lekarza, który widzi je na ekranie przed sobą. Do wykonania USG niezbędne jest użycie środka sprzęgającego, a jest nim najczęściej żel do USG.
Badania obrazowe – pozostałe rodzaje
Pozostałe badania obrazowe bazują na wykorzystaniu powyższych fal i energii, jednak mają nieco inny cel i sposób wykonania. Przykładami są np.:
- mammografia – radiologiczna metoda badania piersi u kobiet, wykrywająca chorobę nowotworową nawet na jej wczesnych stadiach. Od 1 listopada 2023 roku profilaktyczną mammografię na NFZ mogą zrobić wszystkie panie w wieku 45-74 lat;
- densytometria – badanie rentgenowskie służące ocenie gęstości mineralnej kości. Głównym celem do jej wykonania jest podejrzenie lub monitorowanie leczenia osteoporozy;
- scyntygrafia – obrazowa metoda diagnostyczna z zakresu medycyny nuklearnej, polegająca na wprowadzeniu do ustroju pacjenta środków chemicznych znakowanych radioizotopami, po czym wykonuje się rejestrację ich rozpadu i graficznie przedstawia ich rozmieszczenie.
Badania obrazowe mogą wiele powiedzieć o stanie zdrowia pacjenta. W wielu przypadkach diagnostyka bez ich wykonania nie jest możliwa.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Pruszyński B., Diagnostyka obrazowa. Podstawy teoretyczne i metodyka badań, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
- Major N., Brant W., Webb W., Tomografia komputerowa – zastosowanie kliniczne, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2017.
- Herring W., Podręcznik radiologii, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2020.
