Test Rissera pozwala ocenić wiek kostny kręgosłupa pacjenta, co ma kluczowe znaczenie w diagnostyce i planowaniu leczenia m.in. skolioz, będących trójpłaszczyznowymi wadami kręgosłupa. Opiera się na stwierdzeniu, że zarówno kręgosłup, jak i miednica rozwijają się równolegle, w tym samym czasie kończąc swój wzrost. Czynny proces skoliotyczny zostaje zahamowany w momencie zakończenia kostnienia kręgosłupa.
Test Rissera – na czym polega?
Kręgosłup i miednica kostna rosną w tym samym przedziale czasowym i w jednym momencie ich wzrost ulega zahamowaniu. Jest to podstawą testu Rissera. Za pomocą badania RTG wystarczy stwierdzić zakończenie wzrostu kostnego miednicy, aby mieć obraz stanu rozwojowego również kręgosłupa. Pasmo jądra kostnienia pojawia się początkowo na grzebieniach biodrowych, w pobliżu kolca biodrowego przedniego górnego. Następnie wędruje wzdłuż grzebienia w ciągu 6-18 miesięcy i po tym czasie dochodzi do kolca biodrowego tylnego górnego. Zakończenie wzrostu kostnego miednicy stwierdza się wówczas, gdy na zdjęciu RTG obserwuje się połączenie pasma jądra kostnienia z talerzem kości biodrowej. Takie połączenie musi znajdować się w okolicy kolca biodrowego tylnego górnego, co jest jednocześnie sygnałem świadczącym o zakończeniu wzrostu kostnego kręgosłupa.
Test Rissera – wyniki i interpretacja
Wyróżnia się 6 stopni na skali testu Rissera:
- 0 – brak cienia jądra kostnienia grzebienia biodrowego;
- 1 – widoczny cień kostnienia, zwykle w okolicy kolca biodrowego przedniego górnego;
- 2 – cień kostnienia sięga połowy długości grzebienia biodrowego;
- 3 – cień kostnienia sięga do kolca biodrowego tylnego górnego;
- 4 – cień kostnienia zlewa się z obrysem talerza biodrowego;
- 5 – całkowite połączenie cienia kostnienia z talerzem biodrowym.
Innymi słowy wynik testu na poziomie 0 wskazuje na całkowicie niedojrzałą miednicę (a więc i kręgosłup), natomiast wynik testu na poziomie 5 wskazuje na całkowicie dojrzałą miednicę (a więc i kręgosłup), niezdolną już do dalszego rozwoju kostnego. Im niższy jest wynik testu Rissera, tym większe ryzyko progresji wad kręgosłupa, zwłaszcza skolioz i bocznych skrzywień. Oznacza to również, że terapia pacjenta musi odbywać się wyjątkowo intensywnie, aby przeciwdziałać zmianom tworzącym się podczas wzrostu tkanki kostnej.
Niski wynik testu Rissera nie jest jednak całkowicie negatywny. Chociaż niskie wyniki świadczą o intensywności progresji skolioz, ze względu na plastyczność kości i trwający wzrost kręgosłupa również efekty terapii mogą być najlepsze. Należy maksymalnie wykorzystać ten okres w kontekście rehabilitacji ruchowej, zaopatrzenia ortopedycznego oraz zmiany nawyków młodego pacjenta.
Czynniki ryzyka progresji skolioz
Każdy terapeuta zajmujący się diagnostyką i leczeniem skolioz powinien znać główne czynniki ryzyka progresji tych wad postawy. Należą do nich:
- test Rissera 0-2;
- kąt Cobba powyżej 30 stopni (obliczony metodą Cobba);
- płeć żeńska;
- obciążający wywiad rodzinny i przewlekłe choroby narządu ruchu wśród bliskich spokrewnionych (np. ZZSK, zespół Klinefeltera);
- okres gwałtownego wzrostu, przed wystąpieniem pierwszej miesiączki u dziewcząt;
- rotacja kręgu powyżej 33 stopni;
- różnica kąta żebrowo-poprzecznego powyżej 20 stopni;
- skrzywienia dwułukowe, zwłaszcza w odcinku piersiowym kręgosłupa.
Skoliozy są trudnymi w leczeniu wadami, wymagającymi regularności i ogromnego zaangażowania. Efekty zależą w dużej mierze od codziennych nawyków pacjenta, a ze względu na zwykle jego młody wiek, kontrolę nad terapią po wyjściu z gabinetu fizjoterapeuty powinni sprawować rodzice lub opiekunowie.
Inne metody oceny wieku kostnego
Wiek kostny można ocenić na wiele innych metod, jednak bazują one na RTG zupełnie innych części ciała niż ma to miejsce przy teście Rissera. Metody te nie znajdują więc tak dużego zastosowania w leczeniu skolioz. Raczej wykorzystywane są przy diagnostyce innych problemów zdrowotnych. Takimi metodami są m.in. metoda Greulicha-Pylea (wykorzystująca RTG dłoni i nadgarstka), metoda RWT (wykorzystująca RTG kolana) czy metoda Tannera i Whitehousa (wykorzystująca RTG aż 20 charakterystycznych regionów ludzkiego ciała).
Polecane produkty:
|
Roller do masażu
Piankowy, wysokiej jakości roller do masażu wykorzystywany jest do rozluźniania mięśniowo-powięziowego. Idealnie nadaje się dla osób aktywnych fizycznie. Może posłużyć zarówno przed treningiem w ramach rozgrzewki zwiększając elastyczność więzadeł ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Chowańska J., Wykorzystanie metody topografii powierzchni ciała oraz skoliometru do badań przesiewowych dzieci szkolnych w kierunku wykrywania skoliozy idiopatycznej, Poznań 2011.
- Kruczyński J., Szulc A., Wiktora Degi Ortopedia i rehabilitacja. Wybrane zagadnienia z zakresu chorób i urazów narządu ruchu dla studentów i lekarzy, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Wilczyński J., Boczne skrzywienia kręgosłupa. Rozpoznanie i korekcja, Wydawnictwo Wszechnica Świętokrzyska, Kielce 2000.
