Osteotomia to zabieg chirurgiczny mający na celu korekcję osi układu ruchu oraz modelowanie struktur kostnych. Polega na przecięciu kości w odpowiednich miejscach, dzięki czemu można naprawić uszkodzony staw. Najczęściej osteotomię wykonuje się w odniesieniu do stawu kolanowego.
Osteotomia – na czym polega?
Osteotomia polega na wykonaniu odpowiedniego nacięcia oraz ustabilizowaniu miejsca operacyjnego. Jej dokładny przebieg można przedstawić na przykładzie stawu kolanowego (osteotomia kości piszczelowej). Technika operacyjna polega na wykonaniu podłużnego nacięcia o długości około 5 cm, rozciągającego się 1 cm poniżej linii środkowej stawu w połowie drogi między przyśrodkową granicą guzowatości piszczelowej, a tylno-przyśrodkową granicą piszczeli. Wszystkie struktury mięśniowo-więzadłowe zostają odsunięte, zatem nie są uszkadzane. Aby wypełnić przestrzeń po osteotomii, stosuje się autografty lub allografty, a także płytki chirurgiczne do ustabilizowania odłamów kostnych.
Zabieg wykonuje się w znieczuleniu ogólnym lub znieczuleniu zewnątrzoponowym, a całość trwa około 1-3 godziny, w zależności od lokalizacji nacięć. Efektem operacji jest poprawa kształtu i położenia kości, wydłużenie jej lub skrócenie, a także poprawa mechaniki stawu. Możliwa jest nawet korekcja osi całej kończyny, co może prowadzić np. do zniesienia dolegliwości bólowych w przebiegu zwyrodnień i innych chorób narządu ruchu.
Osteotomia – wskazania
Podstawowymi wskazaniami do wykonania osteotomii są:
- nadmierne wygięcie lub rotacja kości długich;
- nieprawidłowe ustawienie stawu wskutek deformacji powstałych po urazach lub jako następstwo wad postawy;
- asymetria długości kończyn spowodowana różnicą anatomiczną, a nie przykurczami mięśniowymi;
- przewlekły ból towarzyszący chorobom takim jak choroba zwyrodnieniowa.
Zabieg wykonuje się u pacjentów poniżej 60. roku życia, stosunkowo aktywnych fizycznie, u których stwierdzono lekkie lub umiarkowane zmiany patologiczne.
Osteotomia – przeciwwskazania
Osteotomia jest przeciwwskazana w następujących przypadkach:
- osteoporoza;
- znaczna nadwaga;
- ciąża;
- rozległe zmiany zwyrodnieniowe obejmujące cały staw;
- silne przykurcze zgięciowe w okolicy stawu;
- ostre stany zapalne organizmu i aktywne infekcje;
- zaostrzenie chorób przewlekłych;
- znaczne zaburzenia krzepnięcia krwi.
Lekarz musi również ustalić, czy u pacjenta nie występują żadne przeciwwskazania, dlatego na drodze kwalifikacji do zabiegu wykonuje się badania obrazowe (tomografia komputerowa, USG, RTG) oraz badania laboratoryjne krwi.
Rehabilitacja po osteotomii
Po wykonaniu osteotomii koniecznie należy wdrożyć rehabilitację, która składa się z 4 etapów:
- I – działania wewnątrzszpitalne i wczesny etap domowej rekonwalescencji. Obejmuje działania zgodne z protokołem RICE, zwłaszcza metody przeciwobrzękowe. W tym okresie głównym celem będzie uzyskanie maksymalnych zakresów ruchomości oraz redukcja obrzęku;
- II – etap podostry, trwający od 2. do 6. tygodnia po zabiegu. Wdraża się ćwiczenia wzmacniające najbliższą obręcz oraz ćwiczenia stymulujące proprioceptory w stawie;
- III – progresywne obciążanie i wzmacnianie trwające do 12. tygodni od zabiegu. Celem tej fazy jest osiągnięcie pełnego obciążenia stawu, odstawienie kul ortopedycznych (jeśli osteotomia dotyczy kończyny dolnej) w okresie między 6.-8. tygodniem oraz optymalizacja siły mięśniowej;
- IV – powrót do pełnej aktywności trwający do 9. miesięcy. W tym czasie wykonuje się aktywności mające na celu odtworzenie umiejętności wykonywania dyscypliny sportowej pacjenta, np. jazdy na rowerze czy pływania.
Rokowania po osteotomii są dobre, możliwy jest powrót do codziennej, bezbólowej aktywności. Dlatego zabieg rekomenduje się zwłaszcza osobom młodym i aktywnym fizycznie.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... | |
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Sergiew M., Osteotomia rozwierająca piszczeli w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego, Poznań 2010.
- Heerwaarden R., Spruijt S., Niemeyer P., Freiling D., Schröter S., Osteotomy: The Basics, 2012.
- Smith J., Wilson A., Thomas N., Osteotomy around the knee: evolution, principles and results, Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc, 2012.