Meniscektomia (ang. meniscectomy) to inaczej częściowe bądź całkowite, chirurgiczne usunięcie łąkotki przyśrodkowej i/lub bocznej, które anatomicznie znajdują się w obrębie stawu kolanowego. Obie struktury są niezmiernie ważne dla zachowania zdrowia i prawidłowej biomechaniki kolana, dlatego ich usunięcie powinno być ostatecznością, gdy nie ma możliwości zszycia uszkodzenia. Decyzję o rodzaju postępowania podejmuje chirurg ortopeda na podstawie badania obrazowego MRI oraz nierzadko artroskopii zwiadowczej.
Meniscektomia – co to jest i na czym polega?
Meniscektomia to zabieg z zakresu chirurgii ortopedycznej, polegający na operacyjnym usunięciu części lub całości łąkotki. Z reguły wszystko odbywa się w znieczuleniu miejscowym, od pasa w dół – pacjent pozostaje świadomy, może nawet oglądać wykonywane przez lekarza czynności na ekranie komputera. Meniscektomia odbywa się artroskopowo, co oznacza, że w obrębie kolana (po jego bokach) wykonuje się jedynie dwa niewielkie nacięcia, aby możliwe było wprowadzenie dwóch artroskopów. Lekarz po zlokalizowaniu uszkodzonych fragmentów łąkotki usuwa je za pomocą specjalnych narzędzi, ewentualnie usuwa całą łąkotkę (od czego się jednak odchodzi, jeśli tylko nie jest to absolutnie konieczne).
Po usunięciu łąkotki wykonuje się zszycie rany i zabezpieczenie jej opatrunkiem. Pacjent od razu może obciążać kończynę dolną, co odróżnia ten zabieg od szycia łąkotki, gdy niezbędne jest chodzenie o kulach przez 6 tygodni, aby odciążać kolano i stwarzać łąkotce dobre warunki do zagojenia się. Niezbędna jest odpowiednio prowadzona rehabilitacja. Jest ona tym bardziej istotna, że w kolanie nie ma już łąkotki, która amortyzowałaby tarcie między powierzchniami stawowymi. Ma na celu wzmocnienie mięśni i przywrócenie kończynie właściwej stabilności. Można ją rozpocząć już w pierwszych dniach po zabiegu meniscektomii, gdy na nodze znajduje się jeszcze opatrunek. Warto zaznaczyć, że kule ortopedyczne są zbędne wyłącznie wtedy, gdy pacjent aktywnie i bezboleśnie wykonuje wyprost w stawie kolanowym w pozycji leżenia na plecach. Problem z uzyskaniem aktywnego wyprostu kolana po operacji wymaga zaopatrzenia pacjenta kulami przez kilka dni.
Meniscektomia – wskazania
Wskazania do meniscektomii są w dzisiejszych czasach mocno ograniczone. Z reguły dąży się do zszycia uszkodzenia łąkotki jedną z trzech podstawowych metod: all inside, inside out, outside in. Wskazaniem do wykonania u pacjenta ortopedycznego meniscektomii jest sytuacja, w której po otwarciu stawu kolanowego lekarz stwierdzi, że uszkodzenie jest tak rozległe, że nie ma możliwości zszycia go klasycznymi metodami. Niekiedy korzystniejszy od meniscektomii jest przeszczep łąkotki, który także warto rozważyć, zanim zdecydujemy się na usunięcie operacyjne łąkotki.
Dlaczego meniscektomia jest ostatecznością?
Naczelnym celem leczenia jest uwolnienie pacjenta od bólu i dysfunkcji, oszczędzając możliwie największą część łąkotki. Wszystko dlatego, że nie są to struktury szczątkowe, lecz pełnią niezwykle istotną rolę w biomechanice i utrzymaniu prawidłowej kondycji całego stawu kolanowego. Uczestniczą w rotacyjnej stabilizacji kolana, do której dochodzi dzięki gładkiej transmisji ruchu czysto zawiasowego na poślizgowy i rotacyjny w trakcie przechodzenia kolana z pozycji zgięcia do ustawienia w wyproście. Łąkotki odpowiadają też za stabilizację stawu we wszystkich płaszczyznach i wygaszanie sił ścinających.
Jeśli zabraknie łąkotek, powierzchnie chrzęstne kości piszczelowej i kości udowej zaczną ścierać się o siebie z każdym ruchem odbywającym się w stawie kolanowym. Znacznie przyspieszą się więc zmiany degeneracyjne w obrębie kolana, a więc dość wcześnie pojawi się choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego. Towarzyszyć temu będzie narastający ból w kolanie oraz jego sztywność. Właśnie dlatego, aby chronić powierzchnie stawowe, dąży się jednak do zszycia łąkotki, a nie do jej usunięcia.
Ile trwa rehabilitacja po meniscektomii?
Rehabilitacja po meniscektomii jest krótsza niż po szyciu łąkotki lub rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego (ACL), jednak nie należy jej pomijać. Może trwać od 2 do 4 miesięcy, w zależności od dolegliwości bólowych kolana i koordynacji nerwowo-mięśniowej całej kończyny dolnej. Jeśli pacjent przejdzie wszystkie etapy rehabilitacji (pełen wyprost, obciążanie kończyny, wzmacnianie kończyny w wysokich pozycjach, reedukacja chodu, wzmacnianie kończyny w ruchu i wymagających pozycjach, dynamika), można uznać ją za zakończoną.
Zobacz również: Reedukacja w fizjoterapii.
Ostateczny czas trwania usprawniania po meniscektomii jest kwestią indywidualną u każdego pacjenta i zależy od osiąganych rezultatów.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Książek-Czekaj A., Cłapak B., Wiecheć M., Fizjoterapia po uszkodzeniu łąkotki stawu kolanowego, Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja, 1/2014.
- Dziak A., Współczesne poglądy na leczenie i rehabilitację stawów kolanowych z patologia łąkotkową, Acta Clinica, 1/2001.
