Densytometria jest współcześnie uznaną i najczęściej używaną na świecie metodą nieinwazyjnej diagnostyki metabolizmu tkanki kostnej. To złoty standard w rozpoznaniu osteoporozy i osteopenii. Bazuje na wykorzystaniu promieniowania RTG, które przenika przez ciało, przechodzi do specjalnego czujnika i na tej podstawie oblicza masę kości.
Densytometria – na czym polega?
Podczas densytometrii lampa rentgenowska poprzez układ filtrów emituje wysokoenegretyczne i niskoenergetyczne wiązki promieniowania RTG, które są w różnym stopniu pochłaniane przez kość i okoliczne tkanki miękkie. Wyniki pomiaru energii, która dotarła do detektora, są prezentowane w ekwiwalentach hydroksyapatytu i przeliczane na badaną powierzchnię. Tym sposobem ocenia się gęstość kości, dzięki czemu można we wczesnych etapach rozpoznać osteoporozę lub osteopenię.
Metoda pozwala na ocenę gęstości mineralnej dowolnej kości w ciele człowieka, jednak miejscem zalecanym przez Międzynarodową Fundację Osteoporozy do diagnostyki tej choroby jest nasada bliższa kości udowej, ewentualnie odcinek lędźwiowy kręgosłupa. Densytometry rentgenowskie są niezwykle precyzyjne i bezpieczne – dawka promieniowania nie przekracza 1/30 dawki podczas normalnego zdjęcia RTG. Oprócz pomiaru gęstości wyniki obejmują:
- T-score – liczba odchyleń standardowych, o które dany wynik odbiega od normy, jaką stanowią wartości dla osób w wieku 20-29 lat;
- Z-score – liczba odchyleń standardowych, o które wynik odbiega od normy wiekowej.
Wyniki badania densytometrycznego mogą być następujące:
- T-score 1: norma;
- T-score od -1 do -2,5: osteopenia;
- T-score poniżej -2,5: osteoporoza;
- T-score poniżej -2,5 z potwierdzoną obecnością typowego osteoporotycznego złamania: osteoporoza zaawansowana.
Wyniki powinny być interpretowane przez lekarza.
Densytometria – wskazania
Densytometrię należy wykonać zawsze wtedy, gdy istnieją podejrzenia niskiej gęstości tkanki kostnej, a więc osteoporozy lub osteopenii. Wskazaniami do badania są przede wszystkim:
- kobiety po 65. roku życia lub wcześniej, jeśli pojawiały się złamania kości o charakterze osteoporotycznym;
- mężczyźni po 70. roku życia;
- pacjenci ze złamaniami w wywiadzie zdrowotnym lub z chorobami przewlekłymi narządu ruchu;
- pacjenci przyjmujący leki obniżające gęstość mineralną kości, np. glikokortykoidy.
Wskazaniem jest również okresowa kontrola aktualnego leczenia osteoporozy oraz obecność czynników ryzyka, które mogą wpływać na obniżenie gęstości mineralnej kości. Są nimi:
- znaczna otyłość;
- choroby endokrynologiczne;
- choroby autoimmunologiczne;
- zaburzenia trawienne i zaburzenia żołądkowo-jelitowe;
- choroby nowotworowe;
- choroby hematologiczne;
- zaburzenia wywołane przez narkotyki.
Badanie można wykonać w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Koszt prywatnego wykonania densytometrii wynosi około 100 zł.
Densytometria – przeciwwskazania
Bezwzględnym przeciwwskazaniem do wykonania badania jest jedynie ciąża. Duże zmiany zwyrodnieniowe, złamania, wszczepy, implanty (np. endoproteza biodra, stabilizacja kręgosłupa) w miejscu badanej okolicy zaburzają interpretację wyniku, nie są jednak przeciwwskazaniami. Należy jedynie wybrać do zbadania inną okolicę anatomiczną.
Badanie densytometryczne – jak się przygotować?
Nie ma specjalnych zaleceń przed badaniem. Warto jednak założyć odzież bez metalowych dodatków (klamerek, guzików, suwaków), które mogłyby wpływać na zafałszowanie wyników. Należy wyjąć ewentualną biżuterię z bliskich okolic miednicy, np. kolczyk z pępka. Na miejscu wykonywany jest pomiar masy ciała i wzrostu – są to parametry ważne dla obliczenia wyniku densytometrii.
Densytometria – jak wygląda badanie?
Podczas densytometrii pacjent powinien nieruchomo leżeć na stole pomiarowym lub nieruchomo na nim siedzieć. Pozycję dobiera radiolog. W tym czasie na ciało pacjenta kierowane są wiązki promieniowania RTG, które przenikają tkanki i obliczają gęstość kości. Całe badanie trwa zaledwie kilka minut. Jest całkowicie bezbolesne i komfortowe dla pacjenta, a ze względu na niską dawkę promieniowania nie powoduje żadnych skutków ubocznych, jak również nie przyczynia się do pogłębienia osteoporozy, jeśli ona występuje.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szafrański T., Kostyk T., Leszczyński P., Interpretacja badań densytometrycznych i morfometrycznych metod¹ DXA, Przegląd Menopauzalny, 5/2012.
- Sobczyk J., Pusz-Sapa A., Diagnostyka w technice DXA – wybrane zagadnienia, Inżynier i Fizyk Medyczny, 1/2021.
- Bieniek A., Studium mineralogiczne zjawiska osteoporozy głowy kości udowej człowieka w nawiązaniu do rentgenowskich badań densytometrycznych, Kraków 2012.
