Densytometr to urządzenie niezwykle popularne w medycynie, służące do badania gęstości kości. Ma to bardzo duże znaczenie przy diagnostyce osteoporozy i osteopenii. Badanie densytometryczne jest całkowicie refundowane przez NFZ – wówczas konieczne jest skierowanie od lekarza. Oczywiście, badanie można wykonać także prywatnie. W takiej sytuacji koszt pokrywa się samodzielnie.
Jak działa densytometr?
Tradycyjny aparat densytometryczny zbudowany jest z ramienia aparatu z czujnikiem promieniowania i mikro lampki rentgenowskiej. Lampka wysyła promieniowanie do czujnika, ten zaś mierzy jego natężenie po przejściu przez ciało pacjenta. Znając dawkę promieniowania wysłaną przez czujnik oraz osłabioną po przejściu przez ciało pacjenta, aparat oblicza masę kości. Obecnie zalecaną metodą przez WHO (Światową Organizację Zdrowia) jest metoda DXA. Skrót ten oznacza zastosowanie promieniowania dwuwiązkowego, celem równoczesnego pomiaru wiązką wysoko- i niskoenergetyczną. W efekcie otrzymujemy bardzo dokładne wyniki badania.
Czy densytometria jest bezpieczna?
Badanie zaliczane jest do całkowicie bezpiecznych. Promieniowanie, które organizm otrzymuje w jego trakcie porównuje się do promieniowania kosmicznego (atmosferycznego), przyswajanego przez każdego z nas w ciągu 4 godzin pobytu na świeżym powietrzu. Mimo tego wyróżnia się kilka przeciwwskazań do badania. Głównym i praktycznie jedynym przeciwwskazaniem bezwzględnym jest ciąża oraz okres dwóch dni po podaniu środka kontrastowego do badania TK. Jeśli duże zmiany zwyrodnieniowe lub złamania uniemożliwiają prawidłową interpretację wyniku, zaleca się wybranie innego miejsca na ciele do badania.
Wskazania do badania
Głównymi wskazaniami do densytometrii są:
- czynniki ryzyka osteoporozy, np. przyjmowanie glikokortykosteroidów;
- przebyte złamanie wskutek niewielkiego urazu (tzw. złamanie niskoenergetyczne, które normalnie nie wystąpiłoby wskutek lekkiego upadku);
- podeszły wiek;
- okres w trakcie i po menopauzie.
Na badanie warto jednak zdecydować się również w następujących sytuacjach:
- niska masa ciała, szczególnie w przypadku osób po 55 roku życia;
- kilka porodów przebytych w krótkich odstępach czasu;
- późne pojawienie się miesiączki u kobiet;
- mała zawartość wapnia i witaminy D w diecie;
- mała aktywność fizyczna;
- palenie papierosów, nadużywanie alkoholu.
Badanie wykonuje się również celem monitorowania skuteczności leczenie osteoporozy i innych chorób obejmujących układ kostny.
Zobacz również: Witaminy i minerały, które wspomogą leczenie kontuzji.
Densytometr – interpretacja wyników
Interpretacja wyników opiera się na tzw. wskaźniku T. Określa on ile dany pacjent utracił masy kostnej w stosunku do masy szczytowej kości, którą osiągamy na danym etapie życia. Do badania ma więc znaczenie także wiek pacjenta. W oparciu o wartości wskaźnika T, WHO opracowało kategorię diagnostyczną osteoporozy:
- norma – wskaźnik T +1,0 do -1,0;
- osteopenia – wskaźnik T -1,0 do -2,4;
- osteoporoza – wskaźnik T -2,5 i mniej;
- bardzo ciężka osteoporoza – wskaźnik T -2,5 i mniej oraz przynajmniej jedno przebyte złamanie.
Optymalnym rozwiązaniem jest równoczesne badanie biodra (bliższego końca kości udowej) oraz kręgosłupa. Na ten podstawie wyznacza się opisany wskaźnik T.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Ignaszak-Szczepaniak M., Dytfeld J., Michalak M., Gowin E., Horst-Sikorska W., Znaczenie densytometrii oraz zastosowania metody szacowania ryzyka złamania osteoporotycznego za pomocą algorytmu FRAX dla podejmowania decyzji terapeutycznych w osteoporozie na przykładzie pacjentek Poradni Endokrynologicznej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, Ginekologia Polska, 80/2009.
- Buczkowski K., Chlabicz S., Horst-Sikorska W., Jaroszyński A., Siebert J., Tałałaj M., Ignaszak-Szczepaniak M., Kardas P., Osteoporoza. Postępowanie profilaktyczne, diagnostyczne i lecznicze. Wytyczne dla lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, Forum Medycyny Rodzinnej, 4/2012.
- Marcinowska-Suchowierska E., Czerwiński E., Badurski J., Walicka M., Tałałaj M., Osteoporoza – diagnostyka i terapia u osób starszych, Postępy Nauk Medycznych, 5/2011.
