Menopauza stanowi okres związany z szeregiem zmian w ciele kobiety. Jest jedną z faz klimakterium. Kobietom kojarzy się zwykle ze zjawiskiem negatywnym, ponieważ w przebiegu menopauzy zachodzą w ich organizmach nieodwracalne zmiany.
Klimakterium
Są to krytyczne lata życia, okres przejściowy w życiu kobiety od pełnej dojrzałości płciowej do starości. Okres ten nazywa się również przekwitaniem. W 1981 roku Światowa Organizacja Zdrowia ustaliła następującą terminologię dotyczącą klimakterium:
- menopauza – ostatnia miesiączka w życiu kobiety, po której następuje 6-miesięczna przerwa;
- premenopauza – okres kilku lat przed wystąpieniem menopauzy;
- postmenopauza – rozpoczyna się po 12 miesiącach od menopauzy.
Zobacz również: Klimakterium – fizjoterapia.
Menopauza – co to jest?
Menopauza wiąże się zatem z zatrzymaniem krwawień miesiączkowych oraz z zanikiem zdolności rozrodczych kobiety. Jej wystąpienie nie jest zjawiskiem nagłym, gdyż pojawia się między 46. a 52 rokiem życia i zależy od wielu czynników, w tym środowiskowych i osobniczych. Ponadto na menopauzę nie ma wpływu liczba przebytych ciąż i porodów.
Wiek
Szacuje się, że wiek menopauzalny w Polsce przypada na około 49 rok życia.
Przyczyny menopauzy
Menopauza stanowi następstwo zmniejszenia się stężenia estrogenów z równoczesnym wzrostem:
- wartości gonadotropin;
- fizjologicznej niedoczynności jajników;
- inwolucji jajników;
- niewydolności ciałka żółtego.
Zmianom tym towarzyszy zanik jajeczkowania.
Przyczyną przekwitania jest zanik zdolności wyzwalania cyklicznych impulsów przez ośrodki ponadpodwzgórzowe dla podwzgórza. Prowadzi to do zmiany funkcjonowania osi podwzgórze-przysadka-jajnik. Następnie zwiększa się wydzielanie FSH, a zanik rytmicznego wydzielania LH powoduje zaburzenia funkcji jajnika.
Wzrost wydzielania gonadotropin w okresie klimakterium wiąże się prawdopodobnie ze spadkiem wytwarzania inhibiny jajnikowej w płynie pęcherzykowym, biorącej udział w regulacji wydzielania hormonów z przysadki mózgowej. W efekcie zmniejsza się synteza estradiolu, co jest przyczyną zmian metabolicznych. Dochodzi do zakłóceń funkcjonowania układu jajnik-przysadka-podwzgórze.
Menopauza – objawy
W okresie menopauzalnym obserwuje się całkowity brak progesteronu i względne stężenie estrogenów. Towarzyszy temu postępująca niewydolność ciałka żółtego.
W rezultacie obserwuje się nasilenie objawów neurowegetatywnych i zaburzeń metabolicznych. Prowadzi to więc do rozwoju osteoporozy i zmian zanikowych w tkankach estrogenozależnych. Wzrost poziomu estronu może być przyczyną guzów jajnika, a także łagodnych i złośliwych rozrostów endometrium. Poziom estronu zwiększa się przy: otyłości, nadczynności tarczycy, chorobach wątroby, przy wychudzeniu, niewydolności krążenia i niewydolności nerek, jak również przy postępującym starzeniu się organizmu.
Objawy zależą między innymi od tempa obniżania się produkcji estrogenów i obejmują:
- niepłodność;
- zaburzenia cyklu miesiączkowego – brak owulacji, skąpe i rzadko występujące krwawienia, skracanie się cykli miesiączkowych;
- krwawienia czynnościowe.
Ponadto w tym okresie częściej rozwijają się polipy, mięśniaki macicy oraz rak szyjki macicy.
Zobacz również: Cytologia.
Podczas klimakterium zauważa się objawy neurowegetatywne i psychoemocjonalne. Obserwuje się uderzenia gorąca, zlewne poty, bóle i zawroty głowy, podwyższenie temperatury ciała, kołatanie serca i przyśpieszenie jego czynności. Objawy te występują w ciągu całej doby zaburzając nawet sen. Natomiast w sferze psychicznej obserwuje się chwiejność emocjonalną, wzmożoną drażliwość, osłabienie pamięci i zaburzenia koncentracji. W efekcie wszystkich powyższych zmian dochodzi do utrudnienia funkcjonowania kobiety i zmniejszenia aktywności ruchowej.
Po menopauzie obniża się elastyczność naczyń krwionośnych, zwiększa zużycie tlenu przez mięsień sercowy i wzrasta opór obwodowy. Częściej występują także choroby takie jak zawał, zator tętnic czy wylew.
Menopauza – leczenie
Niestety nie ma leku na menopauzę. Wszystkie dolegliwości leczy się objawowo poprzez stosowanie suplementacji witaminy D, spożywanie kwasów omega 3 i omega 6 i zmianę stylu życia. Okres ten należy przeczekać stosując odpowiednią dietę i wprowadzając do swojego życia aktywność fizyczną. Dodatkowo warto skorzystać z metod medycyny alternatywnej (akupunktura, ziołolecznictwo). Wykazano, że terapie hormonalne nie są wskazaną metodą podczas klimakterium.
Polecane produkty:
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... | |
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kozłowska J., Rehabilitacja w ginekologii i położnictwie, Wydawnictwo AWF, Kraków 2006.
- Brończyk-Puzon A., Piecha D., Koszowska A., Nowak J., Kulik-Kupka K. , Zubelewicz-Szkodzińska B., Rola wybranych składników odżywczych diety u kobiet w okresie naturalnej menopauzy – przegląd piśmiennictwa, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2/2016.