Cykl miesiączkowy występuje w okresie dojrzałości płciowej i kończy się krwawieniem. Jest poprzedzony dojrzewaniem, a wygasa w okresie klimakterium. Cykl ten jest niezbędny do zapłodnienia, a w związku z tym do utrzymania ciągłości gatunku i wydania potomstwa.
Fazy cyklu miesiączkowego
Cykl miesiączkowy rozpoczyna się od pierwszego dnia krwawienia miesiączkowego i trwa do dnia poprzedzającego cykl następny. W przebiegu cyklu miesiączkowego wyróżnia się dwa zasadnicze okresy:
- folikularny – pęcherzykowy;
- lutealny – ciałka żółtego.
Rozróżnia się również (bardziej szczegółowo) 4 fazy zmian zachodzących w jajniku, błonie śluzowej macicy i w syntezie hormonów płciowych. Są to:
- I – faza krwawienia miesiączkowego;
- II – faza dojrzewania pęcherzyków;
- III – faza owulacyjna;
- IV – faza wydzielnicza.
Pierwsze krwawienia, które pojawiają się u dziewcząt w ciągu 2 lat są przeważnie jednofazowe i bezowulacyjne. Cykle mogą występować nieregularnie, a krwawienia mogą być zarówno skąpe, jak i obfite.
Wykazano, że kobiety w wieku od 20 do 40 lat miesiączkują co 27 do 31 dni, co stanowi o 2-3 dni wcześniej lub później od średniego czasu trwania prawidłowego cyklu, który z kolei wynosi 28 dni.
I faza
Faza krwawienia miesiączkowego stanowi 1-5 dzień cyklu. Podczas niej dochodzi do złuszczania się błony śluzowej macicy oraz formowania się ciałka białawego w jajniku. Równocześnie następuje selekcja jednego z kilku pęcherzyków rozwiniętych pod koniec poprzedniego cyklu.
Cały proces jest stymulowany wzrastającym powoli stężeniem hormonu folikulotropowego w osoczu.
II faza
W fazie folikularnej, stanowiącej 6-13 dzień cyklu, następuje pulsacyjne wydzielanie folitropiny. Wpływa to na dojrzewanie pęcherzyków i rozwój dominującego. Hormon luteinizujący LH (wydzielany początkowo w małych ilościach) powoli wzrasta, aż do momentu przed owulacją.
Powoduje to w komórkach tekalnych jajnika stymulację produkcji androgenów, które po przemieszczeniu się do komórek ziarnistych ulegają aromatyzacji do estrogenów. Już w 7 dniu cyklu wzrasta biosynteza estrogenów, głównie estradiolu. W efekcie, pod koniec tej fazy cyklu osiąga maksymalne stężenie w osoczu. Ponadto w 12 dniu cyklu wzrasta stężenie progesteronu.
W efekcie wysokiego stężenia gonadotropin w środku cyklu następuje nagłe zwiększenie lutropiny w surowicy krwi i dochodzi do tzw. piku LH. Rozpoczyna się wstępna luteinizacja pęcherzyka. W rezultacie LH stymuluje pełne dojrzewanie pęcherzyka przedowulacyjnego, jego pęknięcie i owulację.
Przed owulacją wzrasta liczba komórek ziarnistych jajnika. Szybko rosnący pęcherzyk Graafa osiąga średnicę około 2,5 cm.
Zmiany obejmują również macicę, ponieważ pod wpływem estrogenów jej endometrium rozrasta się, grubieje i staje się bardziej unaczynione.
III faza
Cykl miesiączkowy w fazie III obejmuje owulację i przypada na 14. dzień, przy czym rozpoczyna się po 34-36 godzinach od piku LH.
Pęcherzyk Graafa pęka i dojrzała komórka jajowa zostaje uwolniona do jamy ciała. Następnie miejsce ma luteinizacja komórek ziarnistych pęcherzyka, które pod działaniem LH produkują progesteron stale zwiększający się w swoich stężeniach. Ponadto komórki warstwy wewnętrznej pękniętego pęcherzyka po przemianie będą wydzielać estrogeny w znacznie mniejszym stopniu.
IV faza
Faza lutealna przypada na 15-28 dzień cyklu. Charakteryzuje się tworzeniem ciałka żółtego, które wydziela w dużych ilościach progesteron. Stężenie tego hormonu wzrasta stale osiągając najwyższy poziom we krwi około 21. dnia cyklu. Około dnia 24 rozpoczyna się proces luteolizy ciałka żółtego, w którym uczestniczą oksytocyna i prostaglandyny.
Czynność ciałka żółtego jest uzależniona od zapłodnienia komórki jajowej. W przypadku zapłodnienia przekształca się w ciałko ciążowe, zaś jeśli nie doszło do tego procesu, przyjmuje nazwę ciałka białawego.
Zwiększenie stężenia FSH sprawia, że rozpoczyna się wzrost następnych pęcherzyków jajnikowych, a tym samym okres ich rekrutacji przed następnym cyklem.
W tej fazie obserwuje się wiele zmian, między innymi: dalszy rozrost błony śluzowej macicy aż do grubości 7-8 mm, rozwój gruczołów macicznych czy gromadzenie substancji zapasowych celem odżywienia zapłodnionej komórki jajowej. Wraz z zanikiem ciałka żółtego, po zmniejszeniu się stężeń progesteronu i estrogenów, na 1-2 dni przed krwawieniem następują zmiany wsteczne w błonie śluzowej macicy.
Zobacz również: Bezpłodność u kobiet – co może pomóc?
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kozłowska J., Rehabilitacja w ginekologii i położnictwie, Wydawnictwo AWF, Kraków 2006.
