Obrzęk kolana to częsta dolegliwość, która może pojawić się zarówno po urazie, jak i w przebiegu przeciążenia, stanów zapalnych czy chorób zwyrodnieniowych. Staw kolanowy, jako największy i jeden z najbardziej obciążanych stawów w ludzkim ciele, jest wyjątkowo podatny na różnego rodzaju uszkodzenia i przeciążenia. Nagromadzenie płynu w jego obrębie stanowi sygnał, że w organizmie zachodzą procesy wymagające uwagi. W takich sytuacjach nie warto zwlekać i umówić się na wizytę u fizjoterapeuty. Określeni on przyczyny obrzęku kolana poprzez wykonanie odpowiednio dobranych testów funkcjonalnych oraz wdroży skuteczne postępowanie lecznicze, które pomoże odzyskać pełną sprawność i uniknąć nawrotów problemu.
Obrzęk kolana – przyczyny
Istnieje wiele możliwych przyczyn obrzęku kolana. Bardzo często staw kolanowy puchnie w związku z przebytym urazem, np. uszkodzeniem łąkotki, zerwaniem więzadła krzyżowego przedniego (ACL) bądź nawet zwykłym stłuczeniem. Stan zapalny oraz rozpoczęte mechanizmy urazu i regeneracji tkanek generują obrzęk, który może gromadzić się w zachyłku nadrzepkowym, dole podkolanowym, jak również po obu stronach więzadła rzepki.
Inne możliwe przyczyny tego stanu:
- alergia na leki lub preparaty wstrzykiwane bezpośrednio do stawu kolanowego (np. kwas hialuronowy);
- zatrzymanie płynów w organizmie w przebiegu chorób przewlekłych takich jak np. niewydolność nerek lub niewydolność wątroby (choć puchnięcie kolana nie jest wówczas tak częste, jak puchnięcie kostek i stóp);
- przeciążenie stawu kolanowego, np. wskutek intensywnych treningów, treningów bez przygotowania motorycznego lub odpowiedniej rozgrzewki, pracy fizycznej.
Obrzęk kolana może też wynikać z zaostrzenia chorób przewlekłych, zwłaszcza na tle reumatycznym. Występuje między innymi w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS,) łuszczycowego zapalenia stawów, dny moczanowej czy choroby zwyrodnieniowej stawów).
Obrzęk kolana – objawy
Obrzęk kolana to zwiększenie objętości (obwodu) stawu kolanowego spowodowane nagromadzeniem płynu w jego obrębie. Może obejmować cały staw lub jedynie jego część, w zależności od przyczyny. Częstym problemem jest torbiel Bakera, czyli miejscowy obrzęk w okolicy dołu podkolanowego (z tyłu kolana), jak również obrzęk w zachyłku nadrzepkowym, szczególnie u pacjentów po zabiegach operacyjnych.
Zobacz również: Pomiary obwodów – kończyna dolna.
Pozostałe objawy zależą od źródła problemu. W przypadku urazów, takich jak uszkodzona łąkotka, typowe są dolegliwości bólowe nasilające się podczas obciążania kończyny, kucania lub ruchów skrętnych. Może też pojawić się uczucie sztywności, ograniczenie zakresu ruchu bądź zablokowanie stawu (zwłaszcza przy podwichnięciach i niestabilnych łąkotkach).
Diagnostyka obrzęku kolana
W przypadku pourazowego obrzęku kolana podstawowym badaniem diagnostycznym jest rezonans magnetyczny (MRI), który pozwala dokładnie ocenić stan więzadeł, łąkotek, chrząstek stawowych oraz kości. Badanie RTG ma ograniczone zastosowanie, ponieważ uwidacznia jedynie tkankę kostną. Dlatego służy głównie do potwierdzenia lub wykluczenia złamań kości.
W celach wstępnej oceny można wykonać również USG kolana, jednak to właśnie MRI pozostaje złotym standardem w diagnostyce urazów tego stawu. Jeśli obrzęk pojawia się bez wyraźnego urazu, warto poszerzyć diagnostykę o badania krwi, w tym parametry stanu zapalnego i testy w kierunku chorób reumatycznych.
Obrzęk kolana – leczenie
Leczenie obrzęku kolana zawsze powinno być przyczynowe. Oznacza to, że jeśli przyczyną jest zerwanie ACL, prawdopodobnie konieczna będzie jego chirurgiczna rekonstrukcja. Z kolei przy chorobie zwyrodnieniowej stawu kolanowego, ze względu na brak możliwości leczenia przyczynowego, stosuje się normalizację masy ciała, ostrzyknięcia stawu kwasem hialuronowym bądź osoczem bogatopłytkowym. Dodatkowo zalecana jest rehabilitacja ruchowa jako kompleksowe podejście do problemu.
Zobacz również: Zabiegi na obrzęki po urazie.
Doraźnie (objawowo) obrzęk kolana możemy zmniejszać zimnymi okładami, maściami przeciwobrzękowymi, chodnymi okładami z rumianku, ćwiczeniami drenującymi, masażem limfatycznym oraz elewacją kończyny dolnej. W skrajnych przypadkach, gdy metody domowe nie pomagają, stosuje się punkcję stawu.
Polecane produkty:
|
Aparat do drenażu limfatycznego
Aparat do drenażu limfatycznego przeznaczony do masażu limfatycznego zarówno w gabinecie jaki i w domu. Jest szczególnie polecany osobom prowadzącym siedzący tryb życia ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kruczyński J., Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2023.
- Maxey L., Magnusson J., Pooperacyjna Rehabilitacja Pacjentów Ortopedycznych, Wydawnictwo DB Publishing, 2018.
