Zabiegi na obrzęki po urazie powinny zostać dobrane w ten sposób, aby nie tylko je zmniejszać, ale również wpływać korzystnie na tkanki miękkie w okolicy patologicznych zmian. Należy wziąć pod uwagę również czas, który minął od urazu, ogólny stan zdrowia pacjenta oraz rodzaj doznanej kontuzji. Szybkie wyleczenie obrzęku umożliwia rozpoczęcie sprawnej rehabilitacji i szybki powrót do zdrowia.
Pojawienie się obrzęku po urazie
Spory odsetek urazów i kontuzji wiąże się z powstaniem zaczerwienienia, bólu, obrzęku, a tym samym ograniczenia ruchomości w stawie. To właśnie stawy obwodowe najczęściej ulegają urazom. Niezwykle istotne jest szybkie pozbycie się obrzęku, przy czym prym wiedzie w tym fizjoterapia. Poszczególne zabiegi dobiera się indywidualnie do każdego pacjenta.
Zobacz również: Obrzęk limfatyczny.
Zabiegi fizykalne na obrzęki po urazie
W przypadku obrzęków pourazowych do najskuteczniejszych metod fizykalnych zmniejszania obrzęków zalicza się:
- krioterapię – szczególnie w pierwszym etapie, bezpośrednio po urazie. Stosuje się zabiegi miejscowe z użyciem zimnego powietrza lub okładów. Należy je wykonywać kilka razy dziennie przez 3-5 minut. Zimnolecznictwo nie tylko działa przeciwobrzękowo, ale również podwyższa próg bólu i zmniejsza pobudliwość włókien nerwowych (działanie przeciwbólowe);
- promieniowanie podczerwone – stosuje się je w późniejszym etapie, gdy dojdzie do całkowitego zlikwidowania stanu zapalnego. Promieniowanie podczerwone wzmaga bowiem przemianę materii, zmniejsza napięcie mięśni oraz działa przeciwbólowo. Ponadto rozszerza naczynia włosowate skóry, w związku z czym zwiększa przepływ przez tkanki krwi tętniczej. Większe ukrwienie tkanek przyspiesza procesy gojenia się urazów;
- masaż wirowy – szczególnie przydatny przy obrzękach utrzymujących się dłuższy czas. Wykonuje się masaż wirowy jedynie określonej części ciała – najczęściej stawów skokowych lub nadgarstków. Zabieg trwa od 5 do 10 minut.
W niektórych przypadkach (w zależności od rodzaju kontuzji) można wykorzystać niektóre zabiegi z zakresu elektrolecznictwa, np. jonoforezę z określonym lekiem działającym przeciwobrzękowo.
Inne metody leczenia obrzęków pourazowych
Inne, bardzo skuteczne zabiegi fizjoterapeutyczne na obrzęki po urazie to między innymi:
- kinesiotaping – aplikacja limfatyczna działa poprzez delikatne unoszenie skóry i tkanek miękkich, przez co krew i limfa mogą swobodnie przepłynąć dalej. W efekcie dochodzi do stopniowego zaniku obrzęku, przy czym wzmożony przepływ krwi powoduje dotlenienie i ukrwienie tkanek. Następuje przyspieszenie procesów gojenia się. Dużą zaletą kinesiotapingu jest możliwość stosowania go na każdym etapie leczenia oraz możliwość noszenia aplikacji przez kilka dni, bez konieczności jej zdejmowania. W związku z tym korzystne działanie odczuwa się 24 godziny na dobę przez określony przedział czasu;
- terapia ułożeniowa – jedną z prostszych, ale równie skutecznych metod zmniejszania obrzęków jest odpowiednie ułożenie obrzękniętej kończyny. Czynność ta jest łatwa i można ją wykonywać w dowolnym momencie w warunkach domowych. Wystarczy unieść część ciała z obrzękiem powyżej poziomu, aby limfa mogła płynąć zgodnie z grawitacją w stronę najbliżej położonych węzłów chłonnych;
- drenaż limfatyczny – ten rodzaj masażu polega na powolnych, stopniowo przesuwających się ruchach ucisku i przesuwania. Mają one na celu przepchać zastałe płyny w kierunku węzłów chłonnych, tym samym zmniejszając obrzęk. Najlepiej, aby drenaż limfatyczny rozpoczynał się od dystalnej części kończyny, bez względu na lokalizację obrzęku. Oznacza to, że jeśli obrzęk pojawia się w okolicy stawu kolanowego, warto opracować również staw skokowy i łydkę, kończąc ostatecznie na pachwinie;
- kinezyterapia – ćwiczenia są jedną z lepszych, skuteczniejszych metod likwidacji obrzęków. Warto wykonywać ćwiczenia czynne, w maksymalnym zakresie ruchomości. Jeśli nie jest to jednak możliwe wystarczy skupić się na ćwiczeniach izometrycznych.
Zobacz również: Metoda RICE – najlepsza przy urazach tkanek miękkich?
Podsumowanie
Najlepiej, aby terapia przeciwobrzękowa była kompleksowa i zawierała kilka metod. Wówczas jej efekt terapeutyczny będzie najsilniejszy. Przykładem kombinacji metod w przypadku okresu wczesnego po urazie jest zastosowanie krioterapii, kinesiotapingu i następnie terapii ułożeniowej. Z kolei w późniejszym okresie, po ustąpieniu stanu zapalnego, warto łączyć na przykład masaż wirowy z drenażem limfatycznym i kinezyterapią. Doborem poszczególnych metod zajmuje się fizjoterapeuta.
Polecane produkty:
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Pyszora A., Kompleksowa fizjoterapia pacjentów z obrzękiem limfatycznym, Medycyna Paliatywna w Praktyce, 1/2010.
- Mikołajewska E., Kinesiotaping w terapii obrzęków, Leczenie Ran, 2/2013.
- Mika T., Fizykoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.
