Promieniowanie podczerwone – wpływ na organizm

Promieniowanie podczerwone w fizykoterapii jest niewidzialnym promieniowaniem elektromagnetycznym o długości fali od 770 do 15 000 nm. W skrócie nazwa tego promieniowania brzmi „IR” od angielskiego słowa „infra-red”. Skóra ludzka absorbuje 70% promieniowania, pozostałe 30% zostaje przez nią odbite.

Rodzaje promieniowania

Wyróżnić można 3 rodzaje promieniowanie podczerwonego:

• krótkofalowe IR A (wnika najgłębiej, bo aż na około 30 mm w głąb tkanki);
• średniofalowe IR B (pochłanianie do 5 mm)
• długofalowe IR C.

Promieniowanie podczerwone – działanie

Istotą działania promieniowania podczerwonego jest wytwarzanie ciepła. Powoduje ono:

• rozszerzenie naczyń włosowatych skóry;
• zwiększenie przepływu przez tkanki krwi tętniczej, a tym samym lepsze jej odżywienie;
• zmniejszenie napięcia mięśniowego poprzez wpływ na autonomiczny układ nerwowy;
• działanie przeciwbólowe poprzez podwyższenie progu odczuwania bólu;
• przyspieszenie przemiany materii;
• zwiększenie potliwości.

Odczyn po zastosowaniu promieniowania może być miejscowy lub ogólny. Miejscowy powstaje na obszarze objętym zabiegiem oraz sąsiadujących z nim okolicach. Efektem jest rozszerzenie naczyń krwionośnych skóry, a tym samym jej zaczerwienienie. Tego rodzaju odczyn nazywany jest rumieniem cieplnym. Wykazuje pewne charakterystyczne cechy, takie jak nierównomierność krawędzi czy stosunkowo szybkie zanikanie po zakończeniu naświetlania. Odczyn ogólny dotyczy całego ciała.

Metodyka zabiegu promieniami podczerwonymi

Na wstępie należy dobrać odpowiedni filtr do potrzeb pacjenta. Może on być fioletowy bądź czerwony.

Filtr fioletowy

Stosuje się w przypadku odmrożeń twarzy, zapalenia nerwu trójdzielnego, trądziku różowatego, krwawych wysięków w stawach, cukrzycy, nerwobólów, przeczulic czy do suchej skóry i wrażliwej. Wykazuje łagodzące, uspokajające i przeciwbólowe działanie.

Filtr czerwony

Charakteryzuje się silnym działaniem przeciwzapalnym. Stosuje się go do leczenia bezkrwawych wysięków, trądziku pospolitego, czyraczności, niedoczynności męskich i żeńskich gruczołów płciowych, wszelkich stanów zapalnych oraz źle gojących się ran. Zmniejsza napięcie mięśni, dlatego często stosuje się go przed kinezyterapią. Filtr czerwony działa pobudzająco na psychikę oraz przyspiesza ustępowanie zmian skórnych powstałych w przebiegu odry czy półpaśca.

Przygotowanie pacjenta

Po dobraniu odpowiedniego filtra należy odpowiednio przygotować pacjenta i stanowisko zabiegowe. Pacjent musi zdjąć wszelkie ozdoby z ciała oraz odsłonić naświetlaną okolicę. Skóra powinna być dobrze odsłonięta, czysta, odtłuszczona i sucha. Zadaniem fizjoterapeuty jest zapewnienie wygodnej i stabilnej pozycji oraz zalecenie nałożenia specjalnych okularów ochronnych.

Największą skuteczność zabieg wykazuje w przypadku ustawienia lampy pod kątem prostym do skóry. Ze względów bezpieczeństwa nie należy jednak ustawiać lampy bezpośrednio nad naświetlaną powierzchnią.

Czas trwania zabiegu

Czas trwania zabiegu wynosi od 15 do 20 minut.

Dawkowanie

Dawkę określa się zgodnie z subiektywnymi odczuciami pacjenta, który powinien odczuwać przyjemne ciepło.

Odległość

Naświetlanie ogólne wymaga ustawienia lampy 100 cm od ciała. Natomiast w przypadku naświetlania miejscowego lampa powinna być oddalona od skóry na odległość 40-50 cm.

Wskazania

Działanie promieniowania podczerwonego wykorzystuje się do leczenia:

• przewlekłych lub podostrych stanów zapalnych, w których wskazane jest wyłącznie miejscowe zastosowanie ciepła;
• zapaleń okołostawowych;
• nerwobólów oraz zespołów bólowych;
• stanów po przebytym zapaleniu skóry lub tkanek miękkich pochodzenia bakteryjnego;
• zwiększonego napięcia mięśniowego;
• odmrożeń;
• przeczulicy;
• trudno gojących się ran.

Promieniowanie podczerwone można stosować przed innymi zabiegami fizykoterapeutycznymi, takimi jak np. jonoforeza lub przed masażami i ćwiczeniami. Dodatkowo wykorzystywane jest także w celu przyspieszenia procesów regeneracyjnych.

Przeciwwskazania

Do przeciwwskazań do wykonania zabiegu należą:

• niewydolność krążenia;
• czynna gruźlica płuc;
• zaburzenia krzepnięcia krwi, tendencje do krwawień;
• zaburzenia w ukrwieniu obwodowych części kończyn;
• gorączka;
• ostre stany zapalne skóry oraz tkanek miękkich;
• stany wyniszczenia;
• nowotwory do 5 lat od ich wyleczenia;
• zaburzenia czucia;
• nieustabilizowana choroba nadciśnieniowa;
• metalowe implanty w ciele;
• żylaki;
• zagrożenie ogólnoustrojową zakrzepicą.

Bibliografia

1. Mika T., Fizykoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 1996.

	Kwas hialuronowy na stawy i skórę Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej...
	Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej...