Rehabilitacja oddechowa znajduje szerokie zastosowanie w pulmonologii, czyli w leczeniu chorób i różnego rodzaju problemów zdrowotnych dotyczących układu oddechowego, zwłaszcza płuc i oskrzeli. Powinna być prowadzona systematycznie, ponieważ wówczas daje najlepsze rezultaty. Stosuje się ją zarówno u dzieci, jak i u pacjentów dorosłych w zależności od potrzeb i stanu zdrowia. Rehabilitację oddechową powinien prowadzić przeszkolony fizjoterapeuta.
Rehabilitacja oddechowa – na czym polega?
Zgodnie z definicją rehabilitacja pulmonologiczna jest wielodyscyplinarną interwencją stosowaną u chorych na przewlekłe choroby układu oddechowego, których codzienna aktywność życiowa uległa ograniczeniu. Obejmuje działania zmierzające do przywrócenia sprawności pacjenta oraz utrzymania maksymalnej niezależności i aktywności społecznej. Zespół działań prowadzi do obniżenia lub wyeliminowania objawów choroby, poprawy zdolności wysiłkowej i uzyskania możliwie największej samodzielności chorych.
Innymi słowy głównym celem rehabilitacji oddechowej jest przywracanie funkcji układu oddechowego oraz jak najdłuższe utrzymywanie go w sprawności. Udowodniono, że systematycznie i prawidłowo prowadzona zmniejsza ataki duszności, zwiększa aktywność ruchową, poprawia wydolność organizmu oraz ogólną jakość życia, zwłaszcza w przebiegu przewlekłych chorób pulmonologicznych.
Program rehabilitacji oddechowej powinien być wszechstronny. Uwzględnia wiele czynników, a są nimi zwłaszcza:
- edukacja – w jaki sposób oddychać, jak radzić sobie z sytuacją stresową wymuszającą duszności, jak i kiedy ćwiczyć;
- ćwiczenia wzmacniające dobrane indywidualnie do potrzeb pacjenta, najczęściej wzmacnia się mięśnie brzucha i mięśnie grzbietu;
- ćwiczenia oddechowe;
- techniki fizjoterapeutyczne o charakterze manualnym, różnego rodzaju drenaże płuc;
- pomoc psychosocjalna.
Ćwiczenia fizyczne są rekomendowane jako obowiązkowy element programu rehabilitacji oddechowej. To bazą i niezbędny element, a pozostałe techniki są do nich dobierane jako uzupełnienie. Wykazano, że rehabilitacja oddechowa zmniejsza liczbę dni hospitalizacji i znacząco obniża koszty leczenia chorych, pozytywnie wpływa na psychikę chorego, zmniejsza bowiem depresję, poprawia umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach, zmniejsza stres spowodowany chorobą.
Rehabilitacja oddechowa – wskazania
Istnieje wiele wskazań do rozpoczęcia rehabilitacji oddechowej, przy czym w większości przypadków są to przewlekłe choroby oskrzeli oraz płuc. Do grona wskazań zaliczyć można między innymi takie jak:
- przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP);
- astma oskrzelowa;
- mukowiscydoza;
- śródmiąższowa choroba płuc;
- nowotwory płuc;
- stany przed i po przeszczepach płuc;
- stany przed i po resekcji płuc;
- pierwotne nadciśnienie płucne;
- choroby nerwowo-mięśniowe lub choroby neurologiczne przebiegające z osłabieniem mięśni oddechowych;
- rozstrzenie oskrzeli;
- rozedma płuc.
Tak naprawdę każda choroba płuc może być wskazaniem do rozpoczęcia rehabilitacji oddechowej, także powszechne zapalenie płuc czy gruźlica, pylica płuc i inne choroby zawodowe.
Zobacz również: Badanie czynnościowe płuc.
Rehabilitacja oddechowa – przeciwwskazania
Przeciwwskazaniem bezwzględnym do rozpoczęcia rehabilitacji oddechowej są stany bezpośredniego zagrożenia życia. Większość pozostałych przeciwwskazań ma raczej charakter względny i są to:
- choroby układu krążenia w okresie zaostrzenia;
- ciężkie nadciśnienie płucne;
- poważne zaburzenia czynności wątroby;
- nowotwory z licznymi przerzutami;
- zaawansowane lub nieustabilizowane choroby lub zaburzenia psychiczne;
- uzależnienie od leków.
W każdym z tych przypadków można dobrać pewne techniki z zakresu rehabilitacji oddechowej, jednak należy mieć na względzie wiele czynników pobocznych.
Czy rehabilitacja oddechowa jest bezpieczna?
Rehabilitacja oddechowa jest całkowicie bezpieczna (a wręcz pożądana przy poszczególnych wskazaniach zdrowotnych), pod warunkiem że jest prowadzona pod nadzorem specjalistów i dostosowana do indywidualnych potrzeb pacjenta. W innym razie rzeczywiście może pogarszać przebieg problemu zdrowotnego, a nawet zagrażać pacjentowi. Stosuje się ją w leczeniu chorób płuc, takich jak przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), astma czy mukowiscydoza. Ćwiczenia oddechowe poprawiają wydolność płuc, zmniejszają duszności i poprawiają jakość życia pacjentów. Dlatego z całą pewnością warto rozważyć jej praktykowanie.
Polecane produkty:
|
Aparat do drenażu limfatycznego
Aparat do drenażu limfatycznego przeznaczony do masażu limfatycznego zarówno w gabinecie jaki i w domu. Jest szczególnie polecany osobom prowadzącym siedzący tryb życia ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Durmała J., Fizjoterapia układu oddechowego, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Katowice 2015.
- Paprocka-Borowicz M., Demczyszak I., Kuciel-Lewandowska J., Fizjoterapia w chorobach układu oddechowego, Wydawnictwo Medyczne Górnicki, Wrocław 2009.
- Grygus I., Kochanowicz M., Mieszkowska M., Fizjoterapia w pulmonologii, Kraków 2006.
