Rozstrzenie oskrzeli to trwałe rozszerzenie końcowych odcinków średnich i drobnych oskrzeli połączone ze zmianami zapalnymi ich ścian oraz otaczających tkanek. W połowie przypadków chorobę diagnozuje się obustronnie, najczęściej u podstawy dolnych płatów płucnych. Wyróżnia się rozstrzenie oskrzeli wrodzone oraz nabyte. Wrodzone ma podłoże genetyczne, natomiast nabyte spowodowane jest uszkodzeniem ścian oskrzeli w wyniku ich zapalenia.
Objawy rozstrzenia oskrzeli
Do podstawowych objawów zalicza się:
- kaszel i napadowe wykrztuszanie śluzowo-ropnej wydzieliny (zwłaszcza rano i po zmianie pozycji ciała);
- często powtarzające się krwioplucia;
- duszność, niewydolność oddechową;
- zgrubienia końcowych paliczków rąk.
Rozstrzenie oskrzeli przebiega z okresami zaostrzeń oraz remisji. Podczas zaostrzeń można zauważyć gorączkę, dreszcze i bardzo złe samopoczucie. Zmiany paliczków rąk pojawiają się dopiero z biegiem czasu. Może pojawić się również niedokrwistość, osłabienie lub wychudzenie.
Zobacz również: RTG klatki piersiowej.
Rozstrzenie oskrzeli – leczenie
Celem leczenia jest zwalczanie zaostrzeń bakteryjnych oraz poprawa drożności oskrzeli. Wyróżnia się leczenie farmakologiczne, chirurgiczne oraz zachowawcze.
Do metod farmakologicznych można zaliczyć stosowanie antybiotyków, leków rozrzedzających śluz, rozszerzających oskrzela oraz środków wykrztuśnych.
Leczenie chirurgiczne polega na resekcji zmienionego obszaru.
Leczenie zachowawcze powinno być praktykowane codziennie. W skład wchodzą:
- podawanie zwiększonej ilości płynów w celu zmniejszenia lepkości śluzu;
- dbanie o odpowiednią wilgotność powietrza w pomieszczeniach;
- stosowanie wysokobiałkowej diety;
- fizjoterapia.
Bardzo dobrym pomysłem jest skorzystanie z lecznictwa uzdrowiskowego, oferowanego między innymi przez uzdrowiska w Polsce znajdujące się w:
- Kołobrzegu;
- Świnoujściu;
- Rymanowie-Zdroju;
- Jedlinie-Zdroju;
- Szczawnicy;
- Ciechocinku;
- Kamieniu Pomorskim.
Fizykoterapia
Jest przeciwwskazana u pacjentów z krwiopluciem, ze zmianami nowotworowymi oraz po przebytym krwotoku płucnym.
Podstawą leczenia zachowawczego są inhalacje z leków:
- rozrzedzających wydzielinę oskrzeli, np. sól jodobromowa, sól emska, Mucosolvin, Alevaire;
- rozszerzających oskrzela, np. Salbutamol, Alupent, Nnovodrin;
- 0,9% roztworu soli fizjologicznej.
Kolejną przydatną dziedziną fizykoterapii jest elektrolecznictwo, gdzie wyróżniamy:
- diatermię krótkofalową stosowaną na okolicę klatki piersiowej. Ułożenie elektrod przednio-tylne w odległości 6-8 cm. Dawka II przez około 20 minut, co drugi dzień. Jedna seria zawiera 15 zabiegów;
- diatermię mikrofalową na okolicę klatki piersiowej. Elektrody podłużne lub okrągłe w odległości 10-15 cm. Moc: 30-60 W. Zabieg należy wykonywać co drugi dzień przez 5-10 minut. 15 zabiegów w jednej serii.
Drenaż oskrzelowy
Bardzo ważne jest stosowanie oklepywania przedniej i tylnej powierzchni klatki piersiowej kilkukrotnie w ciągu dnia. Należy pamiętać o podstawowych zasadach, takich jak:
- ręce muszą być ułożone jak do czerpania wody;
- należy omijać okolice kręgosłupa i nerek;
- ruch odbywa się od podstawy w górę.
Zasady prawidłowego drenażu:
- pozycję drenażową wybiera się tak, aby wydzielina spływała siłą grawitacji do dróg oddechowych;
- aby dobrać odpowiednią pozycję należy znać topografię segmentów oskrzelowo-płucnych oraz przebieg oskrzeli segmentowych;
- pozycje drenażowe są wspomagane oklepywaniem klatki piersiowej, jej sprężynowaniem lub masażem przyrządowym;
- można zastosować pozycje czynne, np. skłony lub przewroty na materacu;
- 20 minut przed drenażem należy zastosować lek zalecony przez lekarza;
- pozycja drenażowa stosowana jest 2-3 razy dziennie przez około 60 minut lub 4-6 razy dziennie przez 30 minut.
U osób z niewydolnością krążeniową lub oddechową oraz w podeszłym wieku nie należy stosować pozycji utrudniających pracę serca i płuc.
Kinezyterapia
Podstawą kinezyterapii przy rozstrzeniu oskrzeli są ćwiczenia oddechowe ze szczególnym naciskiem na naukę oddychania torem przeponowym. Stosuje się również ćwiczenia ogólnousprawniające, wzmacniające mięśnie brzucha oraz rozluźniające.
Zobacz również: Kinezyterapia – podział ćwiczeń.
Ćwiczenia czynne zawsze przeplata się z ćwiczeniami oddechowymi. Wysiłek dobierany jest indywidualnie, tempo wykonywania ćwiczeń powinno być wolne i nie może obciążać układu krążeniowo-oddechowego. Całość uzupełnia się ćwiczeniami aktywnego kaszlu.
Polecane produkty:
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... | |
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Paprocka-Borowicz M., Demczyszak I., Kuciel-Lewandowska J., Fizjoterapia w chorobach układu oddechowego, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2009.
- Mika T., Fizykoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1996.