Rehabilitacja przedoperacyjna ma kluczowe znaczenie dla szybkiego powrotu do zdrowia, dobrego samopoczucia i sprawności. Może przyśpieszać rekonwalescencję oraz wyraźnie zwiększa świadomość pacjenta na temat własnego zdrowia, co jest kluczowe w jego utrzymaniu. Znajduje zastosowanie w każdej dziedzinie medycyny.
Rehabilitacja przedoperacyjna – na czym polega?
Rehabilitacja przedoperacyjna składa się z kilku elementów, a niemal zawsze są to:
- edukacja pacjenta – m.in. wyjaśnienie mu specyfiki jego problemu zdrowotnego, przybliżenie planowanej operacji i jej konsekwencji, nauka chodzenia o kulach, jeśli jest to konieczne, nauka ćwiczeń i metod, które pomogą przyśpieszyć powrót do sprawności;
- ćwiczenia – mające na celu wzmocnienie mięśni, które po operacji mogą być unieruchomione, a także rozluźnienie mięśni, które mogą być napięte lub ustawione w przykurczonej pozycji. Ponadto znaczenie mają ćwiczenia oddechowe i ćwiczenia przeciwzakrzepowe, które pacjent będzie mógł później wykorzystać w praktyce we wczesnych fazach pooperacyjnych, ćwiczenia ogólnokondycyjne;
- terapia manualna – ma na celu maksymalne zwiększenie zakresów ruchomości, jeśli poszczególne stawy z różnych względów (choroby, kontuzje) ją utraciły.
Szczegółowy plan rehabilitacji przedoperacyjnej w rzeczywistości dobierany jest pod konkretny problem zdrowotny pacjenta.
Rehabilitacja przedoperacyjna w ortopedii
Rehabilitację przedoperacyjną często przeprowadza się w ortopedii i traumatologii, coraz więcej pacjentów korzysta z takiej możliwości. Zarówno sportowcy, jak i osoby niemające większego kontaktu z aktywnością fizyczną. Jej przebieg można przedstawić na przykładzie endoprotezoplastyki stawu kolanowego lub stawu biodrowego. Pacjent zgłasza się do fizjoterapeuty nawet kilka miesięcy przed planowaną operacją wymiany stawu, aby:
- nauczyć się właściwego chodzenia o kulach ortopedycznych;
- dowiedzieć się, kiedy optymalnie można wstawać, chodzić, odrzucić kule, zacząć ćwiczyć nieco intensywniej, a także jak dbać o radę pooperacyjną, bliznę, operowany staw na poszczególnych etapach rekonwalescencji;
- wzmocnić mięśnie, które po operacji nie będą używane w pełnym zakresie ruchomości, a także te, które odciążą operowaną okolicę;
- rozluźnić mięśnie kończyn dolnych, jeśli występują w nich przykurcze mięśni lub wzmożone napięcie mięśniowe;
- nauczyć się najważniejszych ćwiczeń na poszczególnych etapach pooperacyjnych.
Po operacji taki pacjent dobrze wie, kiedy ponownie zgłosić się do fizjoterapeuty, aby móc kontynuować rehabilitację i jak najszybciej wrócić do pełnej sprawności.
Zobacz również: Pionizacja pacjenta i nauka chodzenia.
Rehabilitacja przedoperacyjna w innych dziedzinach medycyny
Rehabilitację przedoperacyjną prowadzi się także w innych dziedzinach medycyny, choćby w uroginekologii. Przykładem jest wycięcie macicy u kobiet z mięśniakami lub nowotworami, co znacząco negatywnie wpływa na statykę dna miednicy i siłę mięśni dna miednicy. Niemal zawsze u pacjentek pojawia się nietrzymanie moczu, a ryzyko obniżania narządu rodnego czy dolegliwości bólowych tej okolicy znacząco wzrasta. Rehabilitacja przedoperacyjna polega wówczas m.in. na:
- przywróceniu mięśniom dna miednicy dobrej sprawności. Jeśli są zbyt napięcie, rozluźnia się je, zaś jeśli są osłabione, należy je wzmocnić, co zmniejsza ryzyko powikłań i skutków ubocznych operacji;
- nauce funkcjonalnego treningu mięśni dna miednicy połączonego z ćwiczeniami oddechowymi, przez co pacjentka może ćwiczyć samodzielnie po operacji, wie jak to robić i czuje dużą świadomość własnego ciała;
- nauce mobilizacji blizn pooperacyjnych, aby nie doszło do rozwoju bolesnych zrostów.
Z kolei w pulmonologii rehabilitacja przedoperacyjna ma na celu zwiększenie pojemności oddechowej płuc i przywrócenie właściwego toru oddychania. W każdej dziedzinie medycyny nauka właściwych ćwiczeń jest szczególnie ważna jeszcze przed planowaną operacją. Wszystko przez to, że pacjent po operacji czuje ból, a jego tkanki i układy nie są tak wydolne, jak być powinny. Wprowadzenie na tym etapie jakiejkolwiek nauki jest czasochłonne i nieefektywne, podczas gdy organizm pacjenta potrzebuje natychmiastowego wprowadzenia właściwych ruchów i ćwiczeń. To możliwe, jeśli pacjent jeszcze przed operacją nauczy się, jak je wykonywać.
Polecane produkty:
|
Wałek igłowy – aplikator wieloigłowy
Wałek igłowy to aplikator przeznaczony do wykonywania masażu na różne części ciała. Wysoka efektywność znalazła zastosowanie w kompleksowej terapii różnych schorzeń, a także profilaktyce ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Sieroń A., Śliwiński Z., Wielka fizjoterapia, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2023.
