Kompresjoterapia to terapia, w której przebiegu wykorzystuje się lecznicze właściwości ucisku mechanicznego. Najczęściej praktykuje się ją w obrębie kończyn dolnych i górnych. Zarówno w przebiegu schorzeń ostrych (np. po urazie ortopedycznym), jak i schorzeń przewlekłych (np. u pacjentów z niewydolnością żylną).
Kompresjoterapia – na czym polega?
Stosowanie materiałów uciskowych (inaczej: kompresjoterapia) stanowi ugruntowaną i znaną od dawna metodę profilaktyki i leczenia chorób układu żylnego oraz układu limfatycznego kończyn dolnych i kończyn górnych. Kompresja (zwłaszcza w połączeniu z klasyczną fizjoterapią) jest wciąż najskuteczniejszą metodą redukcji objawów obrzęku limfatycznego. Istnieje wiele rodzajów zabiegów zaliczanych do grona kompresjoterapii. Są to m.in.:
- stosowanie rajstop, pończoch i skarpet uciskowych;
- techniki bandażowania, czyli kompresji wywoływanej elastycznymi bandażami;
- korzystanie ze specjalnych urządzeń fizjoterapeutycznych będących mechanicznym drenażem (urządzenie do drenażu limfatycznego mające np. postać rękawów generujących podciśnienie, w które wkłada się kończyny górne, kończyny dolne bądź nawet całe ciało). Na poniższym filmie fizjoterapeuta Kamil Radlak pokazuje jak działa taki aparat do drenażu limfatycznego na przykładzie jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty:
Wszystkie, wyżej wymienione metody powinny być praktykowane wyłącznie po konsultacji lekarskiej i po przeszkoleniu. Błędnie wykonane bandażowanie może bowiem doprowadzić np. do niedokrwienia kończyn dolnych. Zabiegi z zakresu kompresjoterapii praktykuje się systematycznie przez cały okres leczenia, gdy jest to konieczne. W przypadku ostrych urazów ortopedycznych zazwyczaj jest to kilka pierwszych dni, jednak przewlekłe choroby żylne wymagają nierzadko ucisku przez wiele lat.
Zobacz również: Przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych.
Kompresjoterapia – efekty
Podstawowym celem kompresjoterapii jest obniżenie nieprawidłowo wysokiego ciśnienia w układzie żylnym. Za rezultat ten odpowiada zmniejszanie średnicy uciśniętego naczynia żylnego oraz zbliżenie nie w pełni uszkodzonych zastawek. Następcze przyspieszenie przepływu krwi wywołuje szybsze opróżnianie naczyń żylnych, ułatwiając tym samym napływ od strony tętniczej. Zewnętrzny ucisk stanowi dodatkowo podporę dla kurczących się mięśni, co wyraźnie poprawia wydajność pompy mięśniowej poprzez zwiększenie ciśnienia w przedziałach wewnątrzpowięziowych. Efekty kompresjoterapii obserwuje się także na poziomie komórkowym i mikrokrążenia. Obserwuje się bowiem przyspieszenie przepływu w krążeniu skórnym. Ostatecznie dąży się tym samym do zmniejszania obrzęków.
Zobacz również: Drenaż limfatyczny.
Kompresjoterapia w obrzęku limfatycznym
Ucisk w postaci wielowarstwowego bandażowania przez całą dobę w pierwszej fazie leczenia i noszenia produktów uciskowych w ciągu dnia w drugiej fazie leczenia, w połączeniu z ćwiczeniami, skutecznie redukuje obrzęki limfatyczne. Zostało to niejednokrotnie potwierdzone klinicznie. Warto zaznaczyć, że wielowarstwowe bandażowanie można zastosować również na etapie przewlekłego postępowania podtrzymującego, zamiennie z noszeniem produktów uciskowych. Uzupełnieniem takich działań są oczywiście inne metody redukcji obrzęku, np.:
- zimnolecznictwo / ciepłolecznictwo (w zależności od fazy pourazowej czy okresu choroby);
- drenaże manualne;
- masaże limfatyczne;
- kinesiotaping.
Na poniższym filmie możemy zobaczyć jak wygląda oklejanie plastrami do kinesiotapingu – taping limfatyczny:
Zobacz również: Kinesiotaping – plastrowanie dynamiczne.
Kompresjoterapia – wskazania
Podstawowymi wskazaniami do praktykowania zabiegów z zakresu kompresjoterapii są:
- owrzodzenia żylne w trakcie ich leczenia oraz profilaktycznie po ich wyleczeniu;
- obrzęki kończyn dolnych pochodzenia limfatycznego;
- obrzęki kończyn górnych po przebytej mastektomii;
- żylaki;
- objawy niewydolności żylnej;
- częste przebywanie w pozycji stojącej i związane z tym uczucie ciężkości nóg.
I wiele innych. Najbezpieczniej, aby to lekarz zalecił stosowanie kompresjoterapii.
Zobacz również: Kompleksowa terapia obrzęków.
Kompresjoterapia – przeciwwskazania
Nie zawsze kompresjoterapia będzie wskazana. Przeciwwskazania do stosowania tej metody to przede wszystkim:
- zaawansowane zaburzenia krążenia tętniczego kończyn dolnych;
- ostre zapalenia skóry i tkanki podskórnej;
- świeża zakrzepica żylna;
- ból pojawiający się podczas terapii;
- zaawansowana cukrzyca przebiegająca z neuropatią cukrzycową.
Także w innych przypadkach lekarz może podjąć decyzję o wstrzymaniu leczenia drogą kompresjoterapii bądź niewdrażaniu tej metody.
Polecane produkty:
|
Aparat do drenażu limfatycznego
Aparat do drenażu limfatycznego przeznaczony do masażu limfatycznego zarówno w gabinecie jaki i w domu. Jest szczególnie polecany osobom prowadzącym siedzący tryb życia ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Ochałek K., Grądalski T., Postępowanie w profilaktyce i leczeniu zachowawczym obrzęku chłonnego – przegląd piśmiennictwa, Medycyna Paliatywna w Praktyce 2017; 11, 1: 24-30.
- Bera P., Kompresjoterapia [https://aesthetica.com.pl/clients/25/files/files/AE_28_40-45.pdf].
- Jawień A., Szewczyk M., Kompresjoterapia, Wydawnictwo Termedia, Poznań 2009.
