Układ limfatyczny (zwany również układem chłonnym) to system cew zawierających płyny ustrojowe rozłożony prawie w całym organizmie. Płynem tym jest chłonka, czyli limfa. W przeciwieństwie do krwi, która w całym krwioobiegu ma niemal ten sam skład, chłonka w różnych częściach swego układu ma różny skład i wygląd.
Układ limfatyczny – budowa
Do układu chłonnego należą:
- naczynia chłonne włosowate;
- odprowadzające naczynia chłonne zbiorcze;
- pnie chłonne;
- węzły chłonne.
Włosowate naczynia chłonne tworzą zamknięte cewy niewyposażone w zastawki, z reguły są szersze niż naczynia włosowate układu krwionośnego. Rozpoczynają się ślepymi uchyłkami i dalej zespalają się ze sobą tworząc sieci. Sieci te przechodzą następnie w większe, właściwe naczynia zbiorcze odprowadzające, które również tworzą sieci.
Pnie chłonne całej dolnej, podprzeponowej połowy ciała razem z naczyniami wszystkich narządów jamy brzusznej oraz miednicy nieco poniżej rozworu aortowego przepony łączą się we wspólny pień zwany przewodem piersiowym. Po przejściu przez przeponę pień ten biegnie wzdłuż kręgosłupa piersiowego . Przewód piersiowy powstaje z połączenia pni:
- lędźwiowych – prowadzących chłonkę z kończyn dolnych i miednicy;
- jelitowych – doprowadzających chłonkę z przewodu trawiennego jamy brzusznej;
- szyjnego – prowadzi chłonkę z lewej połowy głowy;
- podobojczykowego – prowadzi chłonkę z lewej kończyny górnej;
- śródpiersiowych.
Węzły chłonne występują jedynie w określonych częściach organizmu. Rozróżnia się węzły chłonne powierzchowne (przynależne do ściany ciała) oraz głębokie (tzw. węzły trzewi, ponieważ umiejscowione są w głębi ciała). Powiększenie węzłów chłonnych wskazuje na toczący się w ich obrębie stan zapalny.
Największe węzły chłonne znajdują się pod żuchwą, w okolicy szyi, w dołach pachowych, w jamie brzusznej, w pachwinach oraz pod kolanami.
Zobacz również: Naczynia limfatyczne.
Narządy chłonne
Warto wspomnieć, że niektórzy zaliczają do układu limfatycznego również narządy chłonne. Głównymi są grasica oraz śledziona.
Wszystkie narządy chłonne zbudowane są z tkanki chłonnej. Składają się one z tkanki siateczkowatej, której oczka prawie wyłącznie wypełnione są limfocytami.
Do niższych postaci narządów chłonnych można zaliczyć plamy mleczne, grudki samoistne i grudki skupione oraz migdałki.
Chłonka (limfa)
Chłonka przypomina wyglądem osocze krwi, ponieważ jest prawie bezbarwna i klarowna. Z kolei chłonka naczyń limfatycznych jelita w momencie transportu tłuszczy wchłanianych podczas trawienia staje się mętnym, żółtawo-mlecznym płynem.
Poza płynem tkankowym istotnym elementem limfy są komórki układu odpornościowego (limfocyty). Poza tym składa się ona z wody, soli mineralnych, białek i tłuszczy.
Jeśli dojdzie do nagromadzenia się nadmiaru chłonki w przestrzeni śródmiąższowej powstaje obrzęk limfatyczny. Jego konsekwencją jest przewlekły proces zapalny.
Zobacz również: Drenaż limfatyczny – metodyka i techniki.
Uznaje się, że każdego dnia przez układ limfatyczny przepływa około 2 litrów chłonki.
Funkcje układu limfatycznego
Układ limfatyczny pełni bardzo ważne funkcje w organizmie człowieka. Przepływająca przez naczynia chłonne limfa zbiera m.in. substancje toksyczne i bakterie, po czym odprowadza je do węzłów chłonnych. Dalej są one transportowane do nerek i usuwane z organizmu.
Funkcje układu limfatycznego wiążą się również z wytwarzaniem przeciwciał. W węzłach chłonnych dochodzi do fagocytozy i rozmnażania limfocytów. Za limfopoezę odpowiadają również narządy chłonne, np. śledziona.
Główny przewód piersiowy łączy się z układem krwionośnym, więc limfa dostaje się do krwi i dochodzi tym samym do ciągłej wymiany substancji.
Można zatem podsumować, że układ limfatyczny jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu, ponieważ pełni istotną rolę w utrzymywaniu odporności całego organizmu.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom 3, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Kuliczkowski K., Diagnostyka różnicowa powiększonych węzłów chłonnych w praktyce lekarza rodzinnego, Family Medicine & Primary Care Review, 2/2013.
