Układ limfoidalny to nazwa zamienna dla układu chłonnego czy układu limfatycznego. Opisuje sieć naczyń chłonnych wraz z węzłami chłonnymi oraz narządami limfoidalnymi (limfatycznymi). Podstawową funkcją tego układu jest ochrona organizmu przed infekcjami i patogenami.
Z czego składa się układ limfoidalny?
Struktury należące do tego układu można podzielić na ośrodkowe i obwodowe. Do ośrodkowych zaliczamy grasicę oraz szpik kostny, jako główne miejsca syntezy i dojrzewania limfocytów. Z kolei strukturami obwodowymi są:
- węzły chłonne;
- śledziona;
- naczynia chłonne;
- wyrostek robaczkowy;
- migdałki podniebienne;
- grudki chłonne rozsiane po całym ustroju.
Nie należy zapominać, że aby cały układ mógł prawidłowo funkcjonować, niezbędne są komórki i substancje obronne organizmu. Do komórek układu limfoidalnego zalicza się przede wszystkim:
- limfocyty B i T;
- plazmocyty;
- komórki NK;
- makrofagi;
- komórki dendrytyczne.
Wyżej wymienione komórki mogą syntezować wiele ważnych substancji i związków, które biorą udział w procesach obronnych organizmu i warunkują czynność całego układu. Są to głównie przeciwciała i enzymy rozkładające drobnoustroje.
Szpik kostny i grasica
Dodatkowo warto omówić struktury centralne układu chłonnego. Zdecydowanie najważniejszy jest szpik kostne, ponieważ to właśnie on jest miejscem różnicowania się limfocytów linii B i produkcji przeciwciał. Jednocześnie daje on początek wszystkim komórkom układu limfatycznego.
Z kolei grasica jest miejscem silnej proliferacji komórek, które docierają tu ze szpiku kostnego. Mogą przekształcać się w limfocyty T, po czym z grasicy przedostają się do krwiobiegu. Grasica nie posiada naczyń limfatycznych, zaś układ naczyń krwionośnych wewnątrz narządu cechuje strukturalno-czynnościowa specyfika. Główną funkcją tego narządu jest zatem tworzenie podłoża do rozplemu i różnicowania tymocytów – prekursorów limfocytów T.
Węzły i naczynia chłonne
Węzły chłonne lokalizują się w całym ustroju – najbardziej znane są węzły chłonne szyjne, pachowe i pachwinowe, jest ich jednak znacznie więcej. Stanowią pierwszą linię obrony przed zakażeniami, ponieważ zachodzi w nich przesączanie chłonki docierającej tu do tkanek. W węzłach chłonnych mają miejsce również namnażanie się limfocytów oraz wszelkie reakcje immunologiczne.
Istotną funkcję pełnią również naczynia chłonne, ponieważ to właśnie one transportują limfę (chłonkę). Posiadają różnorodną strukturę, w związku z czym wyróżnia się naczynia włośniczkowe oraz większe przewody limfatyczne. Największym przewodem jest przewód piersiowy, uchodzący do lewego kąta żylnego.
Układ limfoidalny – funkcje
Jak można się domyślić, układ limfoidalny odpowiada przede wszystkim za reakcje immunologiczne organizmu, czyli za ochronę przed szkodliwymi związkami, toksynami, patogenami i drobnoustrojami. Prawidłowo funkcjonujący układ nie dopuszcza do tego, aby organizm został zakażony. To właśnie dzięki niemu łagodnie przechodzimy przeziębienie czy nie chorujemy mając kontakt z alergenami.
Zaburzenia w funkcjonowaniu układu limfoidalnego powodują przede wszystkim obrzęki limfatyczne. Cechują się one zastojem chłonki, którą można za pomocą poszczególnych technik przepchać w kierunku węzłów chłonnych (np. manualny drenaż limfatyczny). Najczęściej rozwój obrzęków limfatycznych ma podłoże wtórne, czyli wynika z uszkodzenia węzłów chłonnych lub naczyń limfatycznych. To również częste zjawisko u kobiet po mastektomii, którym usunięto węzły chłonne pachowe.
Polecane produkty:
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Abbas A., Lichtman A., Pillai S., Immunologia – funkcje i zaburzenia układu immunologicznego, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2015.
- Gołąb J., Jakóbsiak M., Lasek W., Stokłosa T., Immunologia, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2017.
- Bryniarski K., Immunologia, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2017.
