Limfa (łac. Lympha) zwana także chłonką, jest bezbarwnym płynem tkankowym przepływającym przez naczynia chłonne i nie ma jednolitego składu. Chłonkę zbierają ślepo zakończone naczynia chłonne, które zaczynają się w tkankach.
Charakterystyka limfy
Cała ilość chłonki, która w ciągu 24 godzin odpływa do krwi, wynosi od 1 do 2 litrów, przy czym w stanach zapalnych wytwarzanie się chłonki wzrasta. Występując z naczynia, chłonka krzepnie i wytwarza skrzep tak samo jak krew, tylko wolniej od niej.
Objętość chłonki zależy od:
- równowagi między filtracją, a reabsorpcją płynu;
- aktywności kurczliwej kolektorów;
- wdechowego „zasysania” chłonki do klatki piersiowej.
Główną funkcją limfy jest transport białek i limfocytów, które przeszły przez ścianę naczyniową do zewnątrznaczyniowej przestrzeni śródtkankowej.
Skład chemiczny limfy
Jak wspomniano, limfa nie posiada stałego składu – w szczególności zmienia się zawartość białek. Skład chłonki zależy od stanu czynnościowego organizmu oraz narządu, od którego ona odpływa.
Przykładowo, w czasie trawienia pokarmów w przewodzie pokarmowym chłonka odpływająca od narządów jamy brzusznej jest bogata w tłuszcze wchłonięte w jelicie oraz białka zsyntetyzowane w narządach jamy brzusznej (głównie w wątrobie). Z tego względu przybiera lekko żółtą barwę.
Poza białkami, w limfie znajdują się:
- tłuszcze;
- komórki układu odpornościowego;
- czynniki krzepnięcia.
Limfocyty
Ze składników morfotycznych w chłonce występuje tylko jeden rodzaj krwinek, czyli limfocyty. Są to bezziarniste krwinki białe, stanowiące około 1/4 wszystkich krwinek białych. Ze względu na to, że prąd chłonki prowadzi do dróg krwionośnych, limfocyty znajdują się zarówno w chłonce, jak i we krwi.
Dzięki swoim ruchom pełzakowatym limfocyty są czynnie bardzo ruchliwe. W efekcie nie tylko biernie dostają się do krwi razem z chłonką, ale także bezpośrednio mogą się dostawać do naczyń krwionośnych.
Jak powstaje limfa?
Ściany naczyń włosowatych filtrują osocze do narządów oraz tkanek organizmu człowieka. Następnie powstaje w nich chłonka, która stanowi jedyną drogę odpływu białek osocza do układu krążenia.
Początkowo transportują ją drobne naczynia chłonne, które po czasie przechodzą w naczynia większe – zbierające. Posiadają one zastawki uniemożliwiające cofanie się limfy.
Układ limfatyczny
W skład układu limfatycznego wchodzą:
- naczynia chłonne;
- węzły chłonne;
- narządy limfatyczne.
Chłonka płynie naczyniami limfatycznymi. Naczynia włosowate rozpoczynają się ślepo zakończonymi, drobnymi naczyniami, które następnie łączą się w naczynia chłonne. Ich ściana naczyniowa ma budowę typową dla naczyń krwionośnych, wraz z warstwą mięśni gładkich.
Końcową drogę spływu chłonki do układu żylnego stanowi przewód piersiowy i przewód chłonny prawy. Wzdłuż układu naczyń limfatycznych rozmieszczone są węzły chłonne. W nich wytwarza się limfocyty, a chłonka jest przesączana, przy czym część cząstek i bakterie ulegają fagocytozie.
Chłonka wypływająca z węzłów zawiera limfocyty i więcej białka niż chłonka do nich dopływająca. Ponadto, węzły chłonne stanowią element układu odpornościowego organizmu.
Na sam koniec należy wspomnieć, że naczynia limfatyczne nie posiadają rozwiniętych połączeń, w związku z czym po zamknięciu jednego naczynia ciśnienie w nim może wzrosnąć w czasie skurczu nawet do 100 mmHg. Brak tych połączeń sprawia, że po zamknięciu naczynia limfatycznego płyn międzytkankowy gromadzi się poniżej zamkniętego odcinka, co prowadzi do powstawania obrzęków. Dodatkowo, gdy objętość płynu międzykomórkowego wzrośnie o około 30%, dochodzi do niszczenia struktur międzykomórkowych.
Zobacz również: Kompleksowa terapia obrzęków.
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Górski J., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Tafil-Klawe M., Klawe J., Wykłady z fizjologii człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
Polecane produkty:
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... | |
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |