Drenaż limfatyczny

Drenaż limfatyczny jest bardzo specyficznym rodzajem masażu. Jako jedyny oddziałuje przede wszystkim nie na układ krwionośny, ale na naczynia limfatyczne. Ich charakterystyczna funkcja i budowa determinują sposób wykonywania tego zabiegu.

Podstawy naukowe

Limfa jest płynem, tkanką łączną, która powstaje z przesączającego się osocza oraz niektórych produktów komórkowej przemiany materii. Naczynia limfatyczne są otwarte, zbierają płyn przez otwór i odprowadzają go pod niewielkim ciśnieniem do krwiobiegu. Limfa w naczyniach i gruczołach limfatycznych jest niemal nieruchoma. Drenaż limfatyczny ma przyspieszyć jej recyrkulację, a przez to zmniejszyć ryzyko opuchlizny limfatycznej, zakażeń bakteryjnych (właśnie w węzłach limfatycznych zabijane są niektóre patogeny) i ułatwić wiele innych procesów biochemicznych.

Jak wygląda drenaż limfatyczny?

Drenaż limfatyczny może być wykonywany na kilka sposobów. Rozpatrywany jako technika masażu rozpoczyna się od odblokowania głównych węzłów (szyjnych, pachowych i pachwinowych), a następnie drobnych węzłów i naczyń limfatycznych. Ruchy masażysty są monotonne, nie ma tu urozmaiconych chwytów, tym bardziej, że naczynia limfatyczne położone są płytko. Masaż ten jest bardzo delikatny, wielu pacjentom udaje się nawet uciąć drzemkę.

Drenaż limfatyczny często jest pierwszym rozwiązaniem leczniczym w przypadku zastojów limfy i chłonki, które powodują obrzęki limfatyczne.

Drenaż limfatyczny – metodyka

Pierwszą czynnością, którą należy zrobić, jest przygotowanie miejsca zabiegowego oraz pacjenta. Pomieszczenie musi spełniać wszystkie wymagania, natomiast pacjent musi zdjąć wszelkie ozdoby oraz odzież z masowanej części ciała. Przykładowo, chcąc zminimalizować obrzęk limfatyczny w okolicy kostki goleni, należy zdjąć ubranie z całej dolnej połowy ciała, ponieważ odzież może wstrzymywać przepływ limfy przez węzły pachwinowe. Bardzo ważna jest również pozycja pacjenta. Oznacza to, że opracowując kończyny, muszą one znajdować się powyżej poziomu serca (w tym celu najlepiej wykorzystać wałki, kliny lub klocki gimnastyczne). Kończyny muszą być dodatkowo zgięte pod niewielkim kątem.

Bardzo ważny jest kierunek wykonywania masażu. Drenaż limfatyczny zawsze wykonuje się od obwodu w kierunku ujść żylnych. Aby chłonka mogła zostać odprowadzona, należy najpierw udrożnić pnie limfatyczne i węzły chłonne leżące przy ujściu żylnym, a dopiero później można opracowywać dalsze części.

Stosowane techniki powinny mieć charakter przepychający. Oznacza to, że każda z nich powinna ostatecznie powodować przesunięcie zalegającej limfy w kierunku docelowym.

Wszystkie techniki powtarza się 4-5 razy. Całość musi być wykonana powolnym tempem (10-20 ruchów na minutę) i precyzyjnie.

Pozostałe wskazówki metodyczne:

• drenaż limfatyczny całościowy trwa zwykle 60 minut, natomiast częściowy około 20 minut;
• większe stawy opracowuje się dwukrotnie;
• jeśli nie ma przeciwwskazań, zabiegi można wykonywać codziennie do momentu ustąpienia obrzęków.

Techniki drenażu

W drenażu limfatycznym stosuje się głównie 3 techniki:

• głaskanie;
• rozcieranie;
• ugniatanie.

Głaskanie powinno mieć charakter wyciskania. Fizjoterapeuta stara się objąć dłonią jak największy obszar ciała. Celem tej techniki jest przygotowanie skóry pacjenta do następnych technik.

Rozcieranie wykonuje się na 3 różne sposoby. Może być koliste, posuwiste bądź spiralne. Rozcieranie koliste polega na wykonaniu 3-4 kółek w jednym miejscu, a następnie przesunięciu dłoni i ponownym wykonaniu techniki w miejscu zachodzącym na jedną trzecią poprzedniego kółeczka. Rozcieranie posuwiste to głębokie i naprzemienne przesuwanie opuszkami palców lub całymi dłońmi w linii prostej. Z kolei rozcieranie spiralne to nic innego jak rozcieranie posuwiste, jednakże wykonując ruch okrężny.

Ugniatanie jest niezwykle ważne w drenażu, ponieważ jego celem jest właśnie przepchnięcie chłonki i rozluźnienie mięśni. Istnieją różne formy ugniatania.

Węzły chłonne

Poniżej zostały wymienione poszczególne struktury organizmu, które muszą zostać opracowane podczas drenażu limfatycznego kończyn pamiętając, aby większe stawy opracować dwukrotnie. Należy także pamiętać, że masaż ten można wykonywać nie tylko w przypadku kończyn. Równie dobrze sprawdza się w celu likwidacji obrzęków limfatycznych brzucha, klatki piersiowej, a nawet twarzy i szyi.

Kończyna górna

• węzły pachowe;
• węzły w obrębie stawu ramiennego;
• naczynia chłonne na ramieniu w kierunku od stawu łokciowego do stawu ramiennego;
• węzły chłonne w obrębie stawu łokciowego;
• naczynia chłonne przedramienia w kierunku od stawu nadgarstkowego do stawu łokciowego;
• węzły chłonne w obrębie stawu nadgarstkowego.

Kończyna dolna

• węzły pachwinowe;
• węzły w obrębie stawu biodrowego;
• naczynia chłonne uda w kierunku od stawu kolanowego do stawu biodrowego;
• węzły chłonne w obrębie stawu kolanowego
• naczynia chłonne podudzia w kierunku od stawu skokowego do stawu kolanowego;
• węzły chłonne w obrębie stawu skokowego.

Kiedy stosować drenaż limfatyczny?

Drenaż limfatyczny jest zabiegiem stosowanym w przypadku niezbyt dużej opuchlizny np. kończyn. Używa się go również wspomagająco w leczeniu żylaków nóg, ponieważ w trakcie wykonywania tego zabiegu regulowane jest także pośrednio ciśnienie tętnicze, a żyły położone płytko pod skórą zostają udrożniane. Skóra w czasie drenażu limfatycznego nie może być rozgrzana, dlatego masaż ten nie działa relaksująco. Według wielu osób jest on po prostu nudny, chwyty są słabe, a czas trwania dość długi. Najważniejsze jest jednak to, że w zdecydowanej większości przypadków drenaż limfatyczny naprawdę działa.

Jest stosowany zresztą nie tylko jako samodzielny zabieg, ale również przed lub po innych zabiegach, szczególnie tych, których celem jest rozbicie tkanki tłuszczowej np. za pomocą fal ultradźwiękowych. W takich przypadkach drenaż limfatyczny przyspiesza usunięcie rozbitych komórek tłuszczowych, jako że właśnie limfa, a nie krew, odpowiedzialna jest za transport kwasów tłuszczowych w organizmie.

Drenaż limfatyczny – przeciwwskazania

Głównymi przeciwwskazaniami do wykonania drenażu limfatycznego są:

• choroby nowotworowe układu chłonnego;
• choroby zakaźne;
• obrzęki i wysięki w przebiegu ostrych stanów zapalnych.

Cena drenażu limfatycznego i opinie

Cena drenażu zależy nie tylko od wielkości masowanego obszaru ciała, ale także od czasu jaki poświęcany jest na opracowanie danej części. Masażysta może bowiem w pewnym zakresie skracać lub wydłużać zabieg, aby dostosować go do potrzeb indywidualnych każdego pacjenta. Drenaże limfatyczne kończyn dolnych (a takie są najczęściej wykonywane) kosztują od 50 do 150 złotych za zabieg, przy czym w opinii masażystów i ich klientów, efekty stają się widoczne po 2-3 zabiegach. Po 1 poprawa najczęściej ma charakter chwilowy, choć nawet jeden drenaż w niektórych przypadkach pozwala już na spore podniesienie komfortu pacjenta.

Należy jednak pamiętać, że opinie dotyczące drenażu limfatycznego u innych klientów nie powinny być traktowane jako wyznacznik przydatności tego specyficznego zabiegu. Nie każdy przypadek można leczyć masażem, dlatego przed zapisaniem się na zabieg należy skonsultować się z wykwalifikowanym fizjoterapeutą. Dobierze on najbardziej właściwy typ zabiegu oraz upewni się, że nie ma żadnych przeciwwskazań do przeprowadzenia drenażu limfatycznego w danym przypadku.

	Plastry do kinesiotapingu Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej...
	Plastry kinesiotaping Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Kasperczyk T., Magiera L., Mucha D., Walaszek R., Masaż z elementami rehabilitacji, Wydawnictwo REHMED, Kraków 2003.