Niewydolność wątroby to patologiczny stan, w którym wątroba z różnych powodów nie jest w stanie pełnić swoich funkcji. Jak wiadomo, to niezwykle ważny narząd, pełniący wiele funkcji – magazynującą, filtracyjną, metaboliczną oraz detoksykacyjną. Już niewielkie upośledzenie jego czynności odzwierciedla się zaburzeniem pracy całego organizmu. Wyróżniamy ostrą niewydolność wątroby oraz przewlekłą niewydolność wątroby.
Ostra niewydolność wątroby
To szybkie pogarszanie się czynności wątroby u chorych bez marskości wątroby, prowadzące w ciągu mniej niż 26 tygodni od początku objawów do wystąpienia encefalopatii wątrobowej i osoczowych zaburzeń krzepnięcia. Do możliwych przyczyn tego stanu zaliczamy:
- wirusowe zapalenie wątroby;
- przewlekłe przyjmowanie niektórych leków, np. paracetamolu, sulfonamidów czy statyn;
- ekspozycję na toksyny, np. czterochlorek węgla;
- wstrząs;
- niedokrwienie;
- sepsę;
- zakrzepicę żyły wrotnej;
- chorobę Wilsona.
Wstępne objawy na ogół nie są charakterystyczne (np. pogorszenie lub brak łaknienia, biegunka, gorączka, osutka). Zasadnicze objawy ostrej niewydolności wątroby to:
- encefalopatia – jako kluczowy objaw;
- żółtaczka – prawie u wszystkich chorych jest pierwszym objawem (wyjątkowo może się pojawić po wystąpieniu encefalopatii);
- ewentualne objawy skazy krwotocznej;
- niekiedy napady padaczkowe.
Leczenie ostrej niewydolności wątroby prowadzi się na oddziale intensywnej terapii, najlepiej w ośrodku dysponującym możliwością przeszczepienia organu. Ważne jest wczesne przewiezienie chorego do ośrodka referencyjnego, ponieważ jego stan może się szybko pogorszyć i uniemożliwić późniejszy transport. W postępowaniu terapeutycznym zwraca się uwagę na właściwe żywienie obejmujące wykluczenie produktów zawierających glutaminę oraz na podaż płynów. Z kolei profilaktyka antybiotykowa i przeciwgrzybicza zmniejsza ryzyko zakażeń u niektórych chorych. Należy wdrożyć leczenie przyczynowe, eliminujące czynnik lub chorobę podstawową, która wywołała ostrą niewydolność wątroby.
Przewlekła niewydolność wątroby
Stanowi trwały i postępujący proces, będący konsekwencją trwającej już choroby przewlekłej. Niestety, patologicznych zmian przy tej postaci niewydolności wątroby nie można już odwrócić. Najczęściej wynika z:
- nadużywania alkoholu;
- stosowania nieodpowiedniej diety, bogatej w tłuszcze nasycone i cukry proste;
- chorób zakaźnych, np. wirusowego zapalenia wątroby;
- chorób dróg żółciowych;
- długotrwałego przyjmowania niektórych leków, np. glikokortykoidów.
Na samym początku pojawia się biegunka lub zaparcia, nadmierny apetyt na słodycze, ciemniejsze zabarwienie moczu oraz senność i ciągłe uczucie zmęczenia. Są to niespecyficzne objawy, często mylnie brane za gorszy okres w życiu np. związany z życiem zawodowym czy prywatnym. Następnie pojawiają się uczucie kłucia w okolicach wątroby i żółtawe zabarwienie gałek ocznych, co powinno stanowić pierwszy sygnał alarmowy. Bardziej zaawansowana przewlekła niewydolność wątroby objawia się powiększeniem wątroby, żółtaczką, obecnością płynu w jamie brzusznej oraz żylakami odbytu.
Podstawą leczenia powinna być modyfikacja diety, mająca na celu uniemożliwienie postępu choroby i poprawę jakości życia pacjenta. Musi wykluczać tłuszcze zwierzęce i wszelkie produkty wysokotłuszczowe oraz obejmować kontrolę spożycia węglowodanów. Konieczne staje się systematyczne spożycie białka i świeżych warzyw. Dalsze postępowanie lecznicze uzależnione jest od przyczyn niewydolności wątroby. Inne będzie w przypadku zatrucia lekami, a inne przy chorobach ogólnoustrojowych. Bezwzględnie należy zrezygnować ze spożywania nawet małych ilości alkoholu.
Przeszczep wątroby
Do przeszczepu wątroby kwalifikują się pacjenci tylko z niektórymi rodzajami niewydolności wątroby. Takimi, które mogą prowadzić do marskości tego narządu, a więc ostatecznie nawet do śmierci pacjenta. Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Hepatologicznego, głównymi wskazaniami są:
- marskość wątroby pozapalna;
- cholestatyczne choroby wątroby;
- niewydolność wątroby wskutek nadużywania alkoholu (jednak po całkowitym odstawieniu alkoholu);
- autoimmunologiczna marskość wątroby;
- choroba Wilsona;
- niewydolność wątroby wskutek zatrucia lekami lub muchomorem sromotnikowym;
- guzy wątroby.
Z całej grupy pacjentów oczekujących na decyzję odnośnie zabiegu, zakwalifikowani zostaną jedynie ci, którzy mają mniej niż 90% szans na przeżycie kolejnego roku. Większe szanse mają również dzieci, jako pacjenci, którym przeszczepienie wątroby może zapewnić długoterminowe życie.
Polecane produkty:
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Habior A., Ostra niewydolność wątroby, Postępy Nauk Medycznych, 1/2014.
- Panasiuk A., Encefalopatia wątrobowa, Forum Medycyny Rodzinnej, 2/2014.