Marskość wątroby to nic innego jak postępujące włóknienie miąższu tego organu, co niszczy jego strukturę. Jest to schorzenie nieodwracalne.
Przyczyny
Do głównych przyczyn choroby można zaliczyć nadużywanie alkoholu, choroby metaboliczne czy autoimmunologiczne oraz zakażenia niektórymi wirusami, np. HBV. Często wspomina się także powiązanie wystąpienia choroby z narażeniem na różnego rodzaju toksyny. Ze względu na przyczyny, można zatem wyróżnić różne rodzaje marskości, w tym:
- alkoholową;
- zastoinową;
- pozapalną;
- żółciową;
- uwarunkowaną genetycznie.
Objawy
Początkowo choroba ma przebieg bezobjawowy. Później pojawiają się objawy ogólne, takie jak:
- osłabienie i łatwa męczliwość;
- stany podgorączkowe;
- utrata łaknienia;
- spadek masy ciała z zanikami mięśni skrzydłowych czaszki i mięśni kończyn;
- delikatne zażółcenie białkówek;
- powiększenie obwodu brzucha (wodobrzusze);
- bolesne kurcze mięśni;
- objawy ze strony skóry: świąd, żółtaczka, pajączki naczyniowe, rumień dłoniowy i podeszwowy, nadmierna pigmentacja skóry, białawe przebarwienia paznokci, żółtaki, przykurcz Dupuytrena, poszerzenie naczyń żylnych na brzuchu;
- punktowe i plamiste wybroczyny skóry;
- krwawienia z nosa i dziąseł;
- nadmierne owłosienie ciała u kobiet, utrata owłosienia łonowego u mężczyzn;
- objawy ze strony układu pokarmowego: wzdęcia, nudności, wymioty, wygładzenie języka, obrzęk ślinianek, dyskomfort w prawym podżebrzu, powiększenie śledziony, powiększenie lub zmniejszenie wątroby, krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Jak zatem widać rozbieżność objawów chorobowych jest ogromna, wszystko zależy indywidualnie od pacjenta. Występowanie powyższych objawów wymaga także różnicowania z innymi jednostkami chorobowymi, które występują z podobnym przebiegiem. Włóknienie wątroby w przebiegu marskości zaburza jej prawidłowe funkcjonowanie, doprowadzając w efekcie do upośledzenia funkcji metabolicznych oraz utrudniania odpływu żółci.
Diagnostyka
Chorobę rozpoznaje się na podstawie wywiadu z pacjentem, badania fizykalnego oraz badań specjalistycznych. Do tych ostatnich zalicza się badanie krwi uwzględniające m.in. poziom bilirubiny czy obecność przeciwciał. Ważne są również badania obrazowe, jak USG czy scyntygrafia. Lekarzem specjalizującym się w chorobach wątroby jest hepatolog. To do niego warto udać się w pierwszej kolejności. Może on zalecić biopsję wątroby.
Leczenie
Powinno być kompleksowe, zaś jego podstawowymi celami są:
- zahamowanie postępu choroby;
- zapobieganie i leczenie powikłań;
- leczenie przyczynowe (jeśli jest możliwe).
Zaleca się prowadzenie oszczędzającego trybu życia z zakazem wykonywania ciężkiej pracy fizycznej. Leczenie objawowe obejmuje głównie restrykcje dietetyczne, wyrównywanie niedoborów białkowych, w tym czynników krzepnięcia, obniżanie nadciśnienia wrotnego farmakologicznie, uzupełnianie niedoboru witamin i wapnia.
Choroba jest nieodwracalna, dlatego tak ważne jest zapobieganie ewentualnym jej powikłaniom i spowalnianie postępu. W związku z tym należy regularnie monitorować postęp marskości.
Dieta
Marskość wątroby wymaga odpowiedniej diety, co stanowi niezwykle ważny czynnik (należy częściej przyjmować lekkostrawne posiłki). Optymalne dostarczanie kalorii powinno wynosić średnio około 35–40 kcal/kg masy ciała/dobę (w niedożywieniu 42–45 kcal/kg m.c./dobę).
Podaż białka w wyrównanej marskości powinien wynosić około 1,0 g/kg m.c./dobę, ponieważ większa ilość białka nie jest wykorzystywana i może nasilać encefalopatię. Białko zwierzęce powinno stanowić 50–75% ogólnej ilości białka, natomiast ilość tłuszczu powinna wynosić około 1,0 g/kg m.c./dobę (mniej przy cholestazie i żółtaczce 0,6–0,8 g/kg m.c./dobę).
Ponadto konieczne jest ograniczenie spożywania soli. Bezwzględnie należy zrezygnować ze spożywania alkoholu czy niektórych leków.
Zobacz również: Jak dbać o wątrobę.
Operacja
Jeśli leczenie zachowawcze nie daje rezultatów, objawy się pogarszają, a choroba rozwija w przyspieszonym tempie można rozważyć przeszczep wątroby. Współcześnie zdecydowana większość przypadków kończy się sukcesem. Operacja wiąże się jednak z ryzykiem sporych powikłań, w tym odrzuceniem przeszczepu przez organizm.
Bibliografia
- Simon K., Hepatologia, Wydawnictwo TERMEDIA, Poznań 2015.
- Hartleb M., Simon K., Lipiński M., Drobnik J.,Woroń J.,Rydzewska G.,Mastalerz-Migas A., Rekomendacje postępowania u chorych z zaburzeniami czynności wątroby i kamicą dróg żółciowych dla lekarzy POZ, Lekarz POZ, 4/2017.
- Milkiewicz P., Zaawansowana marskość wątroby – prowadzenie pacjentów oczekujących na przeszczepienie wątroby, Gastroenterologia Kliniczna, 3/2010.
Polecane produkty:
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... | |
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... |