Żółtaczka odnosi się do zespołu objawów obejmujących między innymi zażółcenie powłok skóry, białek oczu, a także błon surowiczych na skutek nagromadzenia we krwi znacznej ilości bilirubiny.
Czym jest bilirubina?
Jest to barwnik tworzący się z hemoglobiny uwalnianej z rozpadających się erytrocytów. Właśnie wtedy rozpoczyna się proces odzyskiwania żelaza i ponowne wbudowywanie go do nowo powstających krwinek czerwonych.
Prawidłowo bilirubina jest przetwarzana w wątrobie na inne związki, które następnie transportowane są wraz z żółcią do jelita i wydalane na zewnątrz. Barwniki te nadają kałowi brązowy kolor. Natomiast objawem żółtaczki jest zwykle jasny stolec i ciemny mocz, co zależy od usuwania przez nerki nadmiaru bilirubiny z organizmu.
Prawidłowe stężenie bilirubiny w surowicy wynosi od 0,3 do 1,0 mg/dl, z kolein prawidłowe stężenie bilirubiny niezwiązanej w surowicy wynosi od 0,2 do 0,8 mh/dl.
Żółtaczka – rodzaje
W zależności od przyczyny żółtaczki wyróżnia się następujące jej rodzaje:
- hemolityczna – spowodowana nadmiernym rozpadem krwinek czerwonych. Wówczas wątroba nie potrafi przetworzyć całej gromadzącej się bilirubiny;
- zastoinowa – zwana także cholestazą. Powstaje wówczas, gdy zostaną zablokowane przewody żółciowe prowadzące z wątroby do jelita i bilirubina ponownie przechodzi do krwi;
- wątrobowa – jest wywołana chorobami zapalnymi wątroby, które uszkadzają komórki wątrobowe. Narząd ten nie jest wtedy w stanie przetwarzać bilirubiny. Proces zapalny powoduje także zablokowanie przewodów wątrobowych i tym samym uniemożliwia przechodzenie bilirubiny do jelita;
- noworodkowa – rozwija się w ciągu kilku pierwszych dni życia u około 60% zdrowych i donoszonych nowonarodzonych dzieci oraz u około 80% wcześniaków. Trwa zwykle kilka dni, przy czym przedłuża się u wcześniaków. Łagodnej żółtaczki nie trzeba leczyć.
Żółte zabarwienie skóry mogą powodować choroby pęcherzyka żółciowego, rak trzustki czy wątroby. U niektórych kobiet żółtaczka pojawia się w czasie ciąży. Na łagodną, bezobjawową żółtaczkę zapada 3-5% osób. Jeżeli wszystkie wyniki badań są prawidłowe, przyczyną prawdopodobnie jest wolniejszy proces usuwania tej substancji z organizmu.
Żółtaczka spowodowana WZW
WZW to wirusowe zapalenie wątroby. Może powodować 3 rodzaje żółtaczki; typu:
- A – to żółtaczka pokarmowa, a wirus który ją wywołuje przenoszony jest właśnie drogą pokarmową. Zwana jest także chorobą brudnych rąk. Dostępna jest szczepionka przeciwko WZW A;
- B – nazywana żółtaczką wszczepienną, to groźna choroba zakaźna. Do zakażenia dochodzi zwykle na drodze stosunku płciowego lub po skaleczeniu brudną igłą. Wywołuje szereg groźnych dla zdrowia i życia dolegliwości;
- C – za źródło zakażenia uznaje się kontakt z krwią zakażoną wirusem. Ten rodzaj żółtaczki ma skryty przebieg i początkowo nie daje żadnych objawów.
Leczenie
Leczenie zależy od rodzaju żółtaczki. Zastoinowa wymaga zwykle zabiegu chirurgicznego, endoskopowego lub drenaży przewodów żółciowych celem ich odblokowania.
Odpoczynek, unikanie alkoholu i innych substancji szkodliwych zaleca się w wielu chorobach wątroby. Narząd ten ma duże zdolności regeneracyjne i często zdarza się samoistne wyleczenie.
Kolejną metodą leczniczą może być fototerapia. W efekcie poddanie noworodków działaniu promieni nadfioletowych przyspiesza usunięcie bilirubiny z krwi. Pomocne bywa niekiedy ziołolecznictwo, a przede wszystkim wyciągi z mniszka lekarskiego, czarnej rzepy czy herbatki z suchych, dzikich winogron.
Na końcu należy wspomnieć o prawidłowej diecie, która jednocześnie może stanowić profilaktykę niektórych typów żółtaczki, ponieważ utrzymuje sprawność wątroby. Dieta taka powinna obejmować zwiększoną podaż witamin (głównie witamina C i witaminy z grupy B), suplementację preparatów wspierających czynność wątroby oraz unikanie alkoholu i produktów bogatych w cholesterol.
Bibliografia
- Groszewski K., Pastuszak M., Wojtuń S., (i inni), Podstawowe zasady postępowania w ustalaniu przyczyny żółtaczki mechanicznej, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 6/2010.
- Wasiluk A., Polewko A., Ozimirski A., Współczesna diagnostyka i leczenie żółtaczek u noworodków i niemowląt, Journal of Laboratory Diagnostics, 4/2012.
- Sebastian S., Wójcicka K., Gaca M., (i inni), Żółtaczka, jako pierwszy objaw zespołu HELLP – opis przypadku, Ginekologia Polska, 83/2012.
- Rodzinna encyklopedia zdrowia, praca zbiorowa, Wydawnictwo Reader’s Digest, 2001.
Polecane produkty:
|
Spirulina w proszku od bioalgi
Spirulina jest bogatym źródłem wielu składników odżywczych. Jej skład to wysokiej jakości białko pochodzenia roślinnego, witaminy, minerały (również pierwiastki śladowe), fitoskładniki (m.in. fikocyjanina, chlorofil, karotenoidy), kwasy tłuszczowe ... Zobacz więcej... |
|
Spirulina Febico - naturalne witaminy i minerały najwyższej jakości
Naturalna alga, która dostarcza witaminy i minerały o wysokiej jakości i biodostępności. Zwiększa odporność, wpływa na regulację metabolizmu, dodaje energii oraz zmniejsza uczucie zmęczenia. Zawarta w niej biotyna poprawia stan włosów, paznokci i skóry .. Zobacz więcej... |
