Żółtaczka odnosi się do zespołu objawów obejmujących między innymi zażółcenie powłok skóry, białek oczu, a także błon surowiczych na skutek nagromadzenia we krwi znacznej ilości bilirubiny.
Czym jest bilirubina?
Jest to barwnik tworzący się z hemoglobiny uwalnianej z rozpadających się erytrocytów. Właśnie wtedy rozpoczyna się proces odzyskiwania żelaza i ponowne wbudowywanie go do nowo powstających krwinek czerwonych.
Prawidłowo bilirubina jest przetwarzana w wątrobie na inne związki, które następnie transportowane są wraz z żółcią do jelita i wydalane na zewnątrz. Barwniki te nadają kałowi brązowy kolor. Natomiast objawem żółtaczki jest zwykle jasny stolec i ciemny mocz, co zależy od usuwania przez nerki nadmiaru bilirubiny z organizmu.
Prawidłowe stężenie bilirubiny w surowicy wynosi od 0,3 do 1,0 mg/dl, z kolein prawidłowe stężenie bilirubiny niezwiązanej w surowicy wynosi od 0,2 do 0,8 mh/dl.
Żółtaczka – rodzaje
W zależności od przyczyny żółtaczki wyróżnia się następujące jej rodzaje:
- hemolityczna – spowodowana nadmiernym rozpadem krwinek czerwonych. Wówczas wątroba nie potrafi przetworzyć całej gromadzącej się bilirubiny;
- zastoinowa – zwana także cholestazą. Powstaje wówczas, gdy zostaną zablokowane przewody żółciowe prowadzące z wątroby do jelita i bilirubina ponownie przechodzi do krwi;
- wątrobowa – jest wywołana chorobami zapalnymi wątroby, które uszkadzają komórki wątrobowe. Narząd ten nie jest wtedy w stanie przetwarzać bilirubiny. Proces zapalny powoduje także zablokowanie przewodów wątrobowych i tym samym uniemożliwia przechodzenie bilirubiny do jelita;
- noworodkowa – rozwija się w ciągu kilku pierwszych dni życia u około 60% zdrowych i donoszonych nowonarodzonych dzieci oraz u około 80% wcześniaków. Trwa zwykle kilka dni, przy czym przedłuża się u wcześniaków. Łagodnej żółtaczki nie trzeba leczyć.
Żółte zabarwienie skóry mogą powodować choroby pęcherzyka żółciowego, rak trzustki czy wątroby. U niektórych kobiet żółtaczka pojawia się w czasie ciąży. Na łagodną, bezobjawową żółtaczkę zapada 3-5% osób. Jeżeli wszystkie wyniki badań są prawidłowe, przyczyną prawdopodobnie jest wolniejszy proces usuwania tej substancji z organizmu.
Żółtaczka spowodowana WZW
WZW to wirusowe zapalenie wątroby. Może powodować 3 rodzaje żółtaczki; typu:
- A – to żółtaczka pokarmowa, a wirus który ją wywołuje przenoszony jest właśnie drogą pokarmową. Zwana jest także chorobą brudnych rąk. Dostępna jest szczepionka przeciwko WZW A;
- B – nazywana żółtaczką wszczepienną, to groźna choroba zakaźna. Do zakażenia dochodzi zwykle na drodze stosunku płciowego lub po skaleczeniu brudną igłą. Wywołuje szereg groźnych dla zdrowia i życia dolegliwości;
- C – za źródło zakażenia uznaje się kontakt z krwią zakażoną wirusem. Ten rodzaj żółtaczki ma skryty przebieg i początkowo nie daje żadnych objawów.
Leczenie
Leczenie zależy od rodzaju żółtaczki. Zastoinowa wymaga zwykle zabiegu chirurgicznego, endoskopowego lub drenaży przewodów żółciowych celem ich odblokowania.
Odpoczynek, unikanie alkoholu i innych substancji szkodliwych zaleca się w wielu chorobach wątroby. Narząd ten ma duże zdolności regeneracyjne i często zdarza się samoistne wyleczenie.
Kolejną metodą leczniczą może być fototerapia. W efekcie poddanie noworodków działaniu promieni nadfioletowych przyspiesza usunięcie bilirubiny z krwi. Pomocne bywa niekiedy ziołolecznictwo, a przede wszystkim wyciągi z mniszka lekarskiego, czarnej rzepy czy herbatki z suchych, dzikich winogron.
Na końcu należy wspomnieć o prawidłowej diecie, która jednocześnie może stanowić profilaktykę niektórych typów żółtaczki, ponieważ utrzymuje sprawność wątroby. Dieta taka powinna obejmować zwiększoną podaż witamin (głównie witamina C i witaminy z grupy B), suplementację preparatów wspierających czynność wątroby oraz unikanie alkoholu i produktów bogatych w cholesterol.
Bibliografia
- Groszewski K., Pastuszak M., Wojtuń S., (i inni), Podstawowe zasady postępowania w ustalaniu przyczyny żółtaczki mechanicznej, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 6/2010.
- Wasiluk A., Polewko A., Ozimirski A., Współczesna diagnostyka i leczenie żółtaczek u noworodków i niemowląt, Journal of Laboratory Diagnostics, 4/2012.
- Sebastian S., Wójcicka K., Gaca M., (i inni), Żółtaczka, jako pierwszy objaw zespołu HELLP – opis przypadku, Ginekologia Polska, 83/2012.
- Rodzinna encyklopedia zdrowia, praca zbiorowa, Wydawnictwo Reader’s Digest, 2001.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis – alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
