Szukaj
Szukaj

Osutka

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Osutka to patologiczne zmiany w obrębie skóry i błon śluzowych, wywołane najczęściej przez działanie niektórych leków, rzadziej także wirusów. Cechuje się różnorodnością kliniczną, a jej rozpoznanie wymaga sporej wiedzy i przeprowadzenia szczegółowego wywiadu, zwłaszcza w kwestiach dotyczących chorób przewlekłych i przyjmowanych leków. Szacuje się, że osutka dotyczy nawet do 30% pacjentów przebywających na oddziałach szpitalnych.

Osutka

Osutka – przyczyny

Główną przyczyną wystąpienia osutki jest przyjmowanie leków, zarówno o działaniu miejscowym, jak i ogólnoustrojowym. Polekowe zmiany skórne to jedne z najczęściej występujących objawów ubocznych działania leków. Sprawiają wiele problemów diagnostycznych, ponieważ ten sam lek może wywołać zmiany skórne o różnym przebiegu i wyglądzie. Przy czym jednostki alergiczne związane z danymi lekami także mogą przyczyniać się do ich występowania, a wywołują je różne czynniki zewnętrzne. Wykazano, że osutka wiąże się z nadmierną reakcją układu immunologicznego na niektóre składniki leków.

Osutka – rodzaje

Niekiedy diagnozuje się ostrą uogólnioną osutkę krostkową, charakteryzującą się dodatkowymi objawami takimi jak gorączka, leukocytoza czy obrzęki twarzy i rąk. Zmiany pojawiają się po kilku godzinach od spożycia leku, najczęściej obserwuje się je po antybiotykach. Do pozostałych rodzajów osutki zaliczamy takie jak:

  • osutka plamista – zwana inaczej plamicą małopłytkową objawową. Cechuje się wynaczynieniami do skóry, tkanki podskórnej oraz błon śluzowych. Wywołują ją najczęściej leki takie jak sulfonamidy, salicylany czy chloramfenikol;
  • osutka plamisto-grudkowa – zwana inaczej plamicą hiperalergiczną. W jej przebiegu pojawiają się wykwity krwotoczne i różnopostaciowe (grudkowe, pęcherzowe). Wywołują ją najczęściej antybiotyki beta-laktamowe);
  • plamica Henocha-Schoenleina – w jej przebiegu występują zarówno zmiany dermatologiczne, jak i zmiany nerkowe;
  • rumień wysiękowy wielopostaciowy – przyjęcie leków skutkuje wystąpieniem na skórze obrzękniętych i dobrze odgraniczonych ognisk rumieniowych o zabarwieniu sinoczerwonym;
  • rumień guzowaty – guzki są bolesne, pojawiają się najczęściej po zażyciu sulfonamidów, salicylanów i gestagenów;
  • osutka pokrzywkowa – w jej przebiegu pojawiają się swędzące, wypukłe bąble o różnej wielkości i kształcie. Choć najczęściej występują po zażyciu antybiotyków, mogą wiązać się również z działaniem leków przeciwzapalnych czy inhibitorów konwertazy angiotensynowej;
  • osutki świetlne – pojawiają się po zadziałaniu dwóch czynników: leków i promieniowania UV. Mogą przy tym przybierać postać reakcji fotoalergicznej lub fototoksycznej;
  • osutka liszajowata – po zażyciu niektórych leków na skórze pojawia się liszaj płaski. Zwykle są to leki przeciwmalaryczne, tiazydy czy furosemid.

Choć najczęściej diagnozuje się osutkę polekową, może ona mieć także związek z infekcją wirusową.

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Osutka wirusowa

W przypadku infekcji wirusowych, osutka zazwyczaj przybiera postać rumienia wysiękowego wielopostaciowego. Za najbardziej patogenne uznaje się wirusy z rodziny Herpes, które powszechnie są przyczyną opryszczki. Objawy odnoszą się więc do pęcherzyków zapalnych wypełnionych płynem surowiczym. Po pewnym czasie przeistaczają się one w nadżerki, a następnie w strupki.

Diagnostyka

Podstawą diagnostyki jest szczegółowy wywiad. Należy się dowiedzieć wszystkiego o stanie zdrowia pacjenta. Na jakie schorzenia choruje, jakie przyjmuje leki oraz od jakiego czasu stosuje farmakoterapię. Warto wspomnieć o chorobach przewlekłych w rodzinie, a nawet przyjmowanych suplementach diety. Stosuje się też testy ekspozycji lub testy śródskórne, zwykle wykonywane w szpitalu ze względu na ryzyko wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego.

Osutka – leczenie

Zaleca się leczenie przyczynowe, więc o ile to możliwe dąży się do odstawienia leków. Jednocześnie można podawać preparaty odczulające, czyli wapń i leki antyhistaminowe. W cięższych przypadkach pacjent otrzymuje glikokortykosteroidy lub leki immunosupresyjne. Ważna jest również profilaktyka. Należy zapamiętać, które leki lub ich składniki aktywne spowodowały nadmierną reakcję organizmu i unikać ich w przyszłości.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Słowińska M., Maciąg A., Rozmus N., Paluchowska E., Owczarek W., Postępowanie w przypadku wystąpienia dermatologicznych działań niepożądanych przy stosowaniu leku niwolumab, Onkologia w Praktyce Klinicznej, 6/2017.
  2. Barcik K., Protas-Drozd F., Weiss-Rostkowska W., Flis E., Placek W., Ostra uogólniona krostkowica po zastosowaniu diltiazemu – opis przypadku, Kardiologia Polska, 67/2009.

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *