Promieniowanie nadfioletowe (UV) to niewidzialne promieniowanie elektromagnetyczne o długości fali od 100 do 400 nm. Wyróżnia się 3 obszary promieniowania UV:
- obszar A – długość fali od 400 do 315 nm
- obszar B – długość fali od 315 do 280 nm
- obszar C – długość fali od 280 do 200 nm
Promieniowanie nadfioletowe – charakterystyka
Przenikanie promieniowania nadfioletowego jest zależne od stanu skóry, długości fali oraz kąta padania. Jest także wprost proporcjonalne do długości fali, zatem najgłębiej przenika UVA.
- UVA – stanowi około 95% całego promieniowania słonecznego. Dociera najgłębiej, bo aż do skóry właściwej i okolicy naczyń krwionośnych, a większych dawkach powoduje natychmiastową pigmentację skóry. UVA ma słabe działanie fotochemiczne. Wywołuje grubienie naskórka.
- UVB – stanowi 5% promieniowania UV docierającego do Ziemi, odpowiada za poparzenia. Wywołuje silny odczyn fotochemiczny po okresie utajenia. UVB zapoczątkowuje syntezę witaminy D3, a także odpowiada za powstawanie w skórze związków rakotwórczych.
- UVC – w normalnych warunkach nie dociera do powierzchni Ziemi. Wykazuje najbardziej szkodliwe i destrukcyjne działanie. Jest wykorzystywane do dezynfekcji, ponieważ charakteryzuje się działaniem bakteriobójczym.
Rumień fotochemiczny
Rumień fotochemiczny to odczyn skóry na działanie promieniowania UV. Powstaje na skutek rozszerzenia naczyń krwionośnych. Nie pojawia się natychmiastowo po zabiegu ani w jego trakcie, lecz po pewnym okresie utajenia. Cechą charakterystyczną jest jednolity kolor oraz ściśle ograniczony do miejsca naświetlania kształt.
Okres utajenia trwa do 6 godzin. Po nim następuje okres narastania rumienia, który trwa od 6 do 24 godzin. Okres ustępowania rumienia może trwać nawet do kilku dni. Następstwem rumienia fotochemicznego jest zgrubienie naskórka, a następnie jego złuszczenie i brunatnienie skóry.
Działanie promieniowania nadfioletowego
Promieniowanie UV znacznie wpływa na przemianę materii. Wzmaga bowiem rozpad białek i przemianę purynową, zmniejsza zbyt wysokie stężenie glukozy i kwasu mlekowego we krwi, a także wpływa na przemianę cholesterolu.
Odnośnie układu krwionośnego, obniża ciśnienie krwi oraz działa rozszerzająco na naczynia krwionośne, a także zwiększa liczbę erytrocytów i krwinek białych.
UV wykazuje pobudzający wpływ na wydzielanie przysadki, gruczołu tarczowego, nadnerczy, jajników i jąder. Stymuluje również uwalnianie endorfin tkankowych.
Do pozostałych wpływów zalicza się usprawnianie mineralizacji kości i zwiększenie wykorzystania tlenu w organizmie.
Metodyka naświetlania
Na wstępie należy określić dawkę progową, indywidualną dla każdego pacjenta. Do tego celu służy rumieniomierz. Jest to płat elastycznego materiału z 5 lub 6 otworami o średnicy 2 cm, który nie przepuszcza promieniowania nadfioletowego. Otwory te są kolejno odsłanianie podczas naświetlania, dzięki czemu można śledzić reakcję skóry podczas zabiegu.
Zobacz również: Biodoza.
Dawkowanie
Dawka progowa to czas, w którym naświetlano pole bez dostrzegalnego odczynu, sąsiadujące z polem wykazującym dostrzegalny rumień. Naświetlanie rozpoczyna się od połowy dawki progowej, którą następnie się zwiększa wraz z każdym kolejnym zabiegiem.
Odległość
Odległość źródła promieniowania od skóry nie może być mniejsza niż 50 cm. U osób dorosłych naświetla się zwykle z odległości 100 cm. Dla celów bezpieczeństwa na czas trwania zabiegu osłania się oczy oraz struktury wrażliwe na działanie promieniowania (np. brodawki sutkowe u kobiet). Zaleca się przyjęcie pozycji leżącej.
Wskazania
Wśród wskazań do wykonania zabiegu znajdują się:
- choroby gardła i nosa;
- dychawica oskrzelowa;
- przewlekłe nieżyty oskrzeli;
- krzywica;
- nerwoból nerwu kulszowego;
- gościec tkanek miękkich;
- trądzik pospolity;
- choroba zwyrodnieniowa stawów dużych;
- czyraczność;
- stany zapalne tkanek miękkich;
- łysienie plackowate;
- owrzodzenie troficzne;
- łuszczyca;
- trudno gojące się rany;
- niedoczynność gruczołów wydzielania wewnętrznego;
- stany rekonwalescencji.
Przeciwwskazania
Promieniowanie nadfioletowe nie powinno być przeprowadzane w przypadku:
- nowotworów złośliwych;
- czynnej gruźlicy płuc;
- chorób skóry przebiegających ze wzmożonym odczynem na promieniowanie nadfioletowe;
- zwiększonej wrażliwości na światło;
- chorób przebiegających z gorączką;
- cukrzycy;
- obniżonego ciśnienia krwi;
- miażdżycy naczyń przebiegającej ze znacznym nadciśnieniem;
- skłonności do krwawień z przewodu pokarmowego i dróg oddechowych;
- nadczynności gruczołu tarczowego;
- niedokorwistości złośliwej;
- niewydolności krążenia;
- zakażeń ogniskowych;
- padaczki.
Polecane produkty:
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Mika T., Fizykoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 1996.
- Kasprzak W., Mańkowska A., Fizykoterapia, medycyna uzdrowiskowa i SPA, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
