Odczyn to reakcja ustroju na bodziec. Może być wywołany przez wykonywany zabieg i objawiać się w trakcie lub po jego zakończeniu.
Odczyn zależy od:
- siły bodźca;
- czasu działania bodźca (czasu zabiegu);
- wrażliwości okolicy zabiegu na dany bodziec;
- właściwości indywidualnych pacjenta (wiek, płeć, masa ciała itd.).
Rodzaje odczynu
Wyróżnia się następujące rodzaje odczynu:
- odczyn miejscowy (w miejscu działania energii);
- odczyn ogólny (gdy reakcja dotyczy całego ustroju lub układu);
- odczyn odwracalny (ustępuje z upływem czasu);
- odczyn nieodwracalny (gdy nastąpi uszkodzenie tkanek);
- odczyn normalny (tkanki reagują prawidłowo, w sposób spodziewany);
- odczyn paradoksalny (skutek odmienny od spodziewanego).
Odczyn ogólny
Odczyn ogólny może być spowodowany np. działaniem promieniowania podczerwonego lub ciepła na duże powierzchnie skóry. Jeśli do ustroju dostarczy się dużą ilość ciepła w warunkach utrudniających jego oddawanie, odczyn wyrazi się znacznym podniesieniem temperatury, czyli jego przegrzaniem.
Odczyn miejscowy
Odczyn miejscowy występuje w skórze w miejscu jej napromieniowania. Obejmuje jednak swoim zasięgiem otaczające ją tkanki. Odczyn miejscowy polega na rozszerzeniu naczyń krwionośnych skóry powodując jej zaczerwienienie (rumień).
W fizykoterapii wyróżnia się rumień cieplny i rumień fotochemiczny. Rumień cieplny występuje w trakcie naświetlania, a jego nasilenie wzrasta wraz z czasem oddziaływania bodźca. Zaczerwienienie skóry jest nierównomierne i plamiste, zanika niedługo po zakończeniu naświetlania. Rumień cieplny jest charakterystyczny dla promieniowania podczerwonego. Promieniowanie nadfioletowe skutkuje powstaniem rumienia fotochemicznego. Ten z kolei cechuje się opóźnionym pojawieniem, poprzedzonym okresem utajenia. Rumień fotochemiczny jest jednolity i ściśle ograniczony do miejsca naświetlania, utrzymuje się na skórze jeszcze pewien czas od zakończenia działania bodźca.
Odczyn normalny
O odczynie normalnym mówimy wówczas, gdy tkanki w prawidłowy sposób reagują na działanie określonego bodźca – zgodnie z naszymi przewidywaniami. Takim odczynem może być powstawanie opalenizny pod wpływem działania na skórę promieniowania słonecznego lub powstawanie rumienia cieplnego w efekcie promieniowania podczerwonego.
Odczyn paradoksalny
Odczyn paradoksalny ma miejsce wówczas, gdy tkanki zostały uszkodzone, bądź zmienione w procesie chorobowym, co powoduje odmienną od zamierzonej reakcję organizmu na bodziec. Przykładem może być kurczenie się naczyń krwionośnych pod wpływem ciepła, podczas gdy fizjologicznie powinny ulec rozszerzeniu.
Odczyn uzdrowiskowy
Wyróżniamy również odczyn uzdrowiskowy, który może być wczesny i późny. Wczesny pojawia się między 9 a 14 dniem od momentu rozpoczęcia leczenia uzdrowiskowego. Organizm przyzwyczaja się do działania nowych bodźców, które powodują jego chwilowe osłabienie. Mogą pojawić się objawy takie jak zawroty głowy, ogólne zmęczenie i osłabienie. Po upływie określonego czasu stan ten mija. Należy jednak ograniczyć wówczas silne bodźce lecznicze lub zmniejszyć ich dawkę, nasilenie i intensywność.
Odczyn późny pojawia się między 19 a 22 dniem leczenia uzdrowiskowego. Po jego zakończeniu organizm staje się silniejszy, ma wówczas miejsce właściwy efekt leczniczy uzdrowiska. Jeśli odczyn późny przypada na zakończenie pobytu w placówce, bodźce lecznicze należy zmniejszyć lub odstawić. W żadnym wypadku nie należy wypisywać z uzdrowiska pacjenta z odczynem późnym.
Polecane produkty:
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Mika T., Fizykoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 1996.
- Kasprzak W., Mańkowska A., Fizykoterapia, medycyna uzdrowiskowa i SPA, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
