Układ krwionośny

Układ krwionośny (sistema sanguiferum) człowieka (inna nazwa to układ naczyniowy) poprzez naczynia krwionośne odpowiedzialny jest za transport krwi. Dzieli się on na:

• tętnice;
• żyły;
• naczynia włosowate.

Układ krwionośny  jest nieodzownym elementem ludzkiego organizmu, potrzebnym do życia oraz właściwego funkcjonowania. Składa się on z serca, naczyń krwionośnych (tętnice, żyły, włosowate naczynia krwionośne) i krwi. Każdego dnia około 5 litrów krwi płynie przez niecałe 96 560 kilometrów naczyń krwionośnych, które łączą komórki narządów i części ciała.

Naczynia krwionośne

Tętnice, ze względu na panujące w nich wysokie ciśnienie krwi, są naczyniami krwionośnymi zbudowanymi z grubych i elastycznych ścianek. Odprowadzają one krew z serca do tkanek. Najważniejszą tętnicą w organizmie człowieka jest aorta.

Żyły są naczyniami krwionośnymi, w których krew płynie pod małym ciśnieniem. Ich ścianki są dużo cieńsze od ścianek tętnic, a zadaniem jest doprowadzanie krwi z tkanek do serca (lub wątroby w przypadku żyły wrotnej). Ważnym elementem żył są zastawki żylne, które zapobiegają cofaniu się krwi.

Naczynia włosowate są drobnymi naczyniami krwionośnymi, które łączą żyły z tętnicami. Ich funkcją jest wymiana substancji pokarmowych, zbędnych produktów przemiany materii, gazów (O2 i Co2) oraz hormonów miedzy krwią a tkanka.

Zobacz również: Krwiobieg.

Schemat naczyń

Poniżej przedstawiony jest schemat najważniejszych naczyń krwionośnych. W efekcie dzięki nim możliwe jest zaopatrzenie organizmu w tlen i eliminacja z tkanek dwutlenku węgla. Wszystko to jest elementem pracy krążenia małego i krążenia dużego.

Zobacz również: Nadciśnienie tętnicze.

Kończyna dolna – tętnice

W kończynie dolnej do najważniejszych należą następujące tętnice:

• tętnica udowa – biegnie od tętnicy biodrowej zewnętrznej do więzadła pachwinowego, a następnie wchodzi do trójkąta udowego większego. Tuż po wyjściu z trójkąta udowego większego tętnica udowa wchodzi do kanału przywodzicieli. Następnie po przejściu przez kanał przywodzicieli (około 4 cm nad kłykciem przyśrodkowym) tętnica udowa przechodzi na tylną cześć uda i wchodzi do dołu podkolanowego, gdzie przechodzi w tętnice podkolanową;
• tętnica podkolanowa – jest przedłużeniem tętnicy udowej i znajduje się w dole podkolanowym, w tylnej części kolana. Tuż poniżej stawu kolanowego tętnica ta dzieli się na tętnice piszczelową przednią i tętnicę piszczelową tylną;
• tętnica piszczelowa przednia – wchodzi do przedniej części kończyny dolnej przechodząc przez błonę międzykostną. Biegnie wzdłuż mięśni ku dołowi, a następnie na wysokości troczka dolnego prostowników stopy przechodzi w tętnicę grzbietowa stopy;
• tętnica piszczelowa tylna – jest przedłużeniem tętnicy podkolanowej i biegnie po tylnej części kończyny dolnej. W dolnej części, tętnica piszczelowa tylna biegnie przez kanał kostki przyśrodkowej i wychodzi na stronie podeszwowej stopy, gdzie dzieli się na tętnicę podeszwową przyśrodkową i tętnicę podeszwową boczną;
• tętnica grzbietowa stopy – jest przedłużeniem tętnicy piszczelowej przedniej. Biegnie ona od troczka dolnego prostowników stopy do pierwszej przestrzeni międzykostnej śródstopia, a następnie przebijając przestrzeń międzykostną śródstopia przechodzi do podeszwy stopy;
• tętnica podeszwowa przyśrodkowa – biegnie wzdłuż przyśrodkowej części stopy;
• tętnica podeszwowa boczna – biegnie wzdłuż bocznej części stopy.

Kończyna dolna – żyły

Wśród najważniejszych żył kończyny dolnej znajdują się:

• żyła odpiszczelowa duża – biegnie od części przedniej kostki przyśrodkowej ku górze przyśrodkową częścią podudzia. Następnie przechodzi do uda i biegnie ku górze, gdzie kilka centymetrów poniżej więzadła pachwinowego przechodzi w żyłę udową;
• żyła odstrzałkowa – biegnie od części tylnej kostki bocznej ku gorze tylną częścią podudzia. Następnie dochodzi do dołu podkolanowego, gdzie przechodzi w żyłę podkolanową.

Kończyna górna – tętnice

Najważniejsze tętnice kończyny górnej to tętnice:

• pachowa – biegnie od brzegu zewnętrznego pierwszego żebra przez jamę pachową do mięśnia piersiowego większego gdzie przechodzi w tętnicę ramienną;
• ramienna – jest przedłużeniem tętnicy pachowej i biegnie od mięśnia piersiowego większego w dół ręki, miedzy mięśniami zginaczy aż do dołu łokciowego, gdzie dzieli się na tętnicę promieniową i tętnicę łokciową;
• promieniowa – jest przedłużeniem tętnicy ramiennej. Zaczyna się w dole łokciowym, w którym przechodzi na przednią część przedramienia i biegnie ku dołowi przyśrodkową częścią przedramienia. Tuż poniżej wyrostka rylcowatego kości promieniowej przechodzi na grzbietową cześć przedramienia i kończy się w łuku dłoniowym głębokim;
• łokciowa – jest przedłużeniem tętnicy ramiennej. Zaczyna się w dole łokciowym skąd dochodzi do pnia ramienno-promieniowego, a następnie biegnie ku dołowi przyśrodkową częścią przedramienia. Kończy się na łuku dłoniowym powierzchownym.

Kończyna górna – żyły

W kończynie górnej uwagę należy zwrócić przede wszystkim na żyły takie jak:

• żyła odpromieniowa – zaczyna się po stronie grzbietowej ręki, skąd przechodzi do przedramienia gdzie biegnie jego boczną stroną do góry. W zgięciu łokciowym żyła odpromieniowa rozdziela się na dwie części, gdzie jedna cześć łączy się z żyłą dwułokciową, a druga przechodzi do ramienia. Następnie biegnie w górę, jego boczna stroną, aż dociera do dołu podobojczykowego i zmienia nazwę na żyłę pachową;
• żyła odłokciowa – zaczyna się po stronie grzbietowej ręki skąd przechodzi do przedramienia. Tam biegnie jego przyśrodkową stroną do góry. Następnie przechodzi przez zgięcie ramieniowe do ramienia i w połowie jego długości zmienia nazwę na żyłę odłokciową głęboką;
• żyła pośrodkowa łokcia – znajduje się w okolicy łokciowej. Swój początek ma przy żyle odpromieniowej, skąd biegnie skośnie ku gorze i dociera do żyły odłokciowej.

Zobacz również: Koło tętnicze mózgu.

Układ krwionośny – funkcje

Głównymi funkcjami układu krwionośnego są:

• transport tlenu;
• transport dwutlenku węgla;
• transport substancji odżywczych (witaminy, aminokwasy, sole mineralne, glukoza)
• transport hormonów;
• wydalanie zbędnych produktów przemiany materii;
• obrona przed wykrwawieniem (krzepnięcie krwi);
• utrzymywanie prawidłowej temperatury ciała.

Spirulina + Żelazo - wsparcie dla hemoglobiny Spirulina + Żelazo od bioalgi jest 100% naturalnym, roślinnym źródłem żelaza. Jest bardzo dobrze przyswajalne przez organizm człowieka, dzięki czemu uzupełnia niedobory żelaza, ale również innych, ważnych składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom III, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.