Sulfonamidy to jedne z pierwszych leków szeroko stosowanych jako preparaty chemioterapeutyczne i zapobiegawcze w różnego rodzaju dolegliwościach. Wyróżniamy ponad 30 leków stosowanych powszechnie we współczesnej medycynie, zawierających ugrupowanie sulfonamidowe. Stanowią organiczne związki chemiczne będące amidami kwasów organosulfonowych.
Sulfonamidy – zastosowanie
Sulfonamidy wykazują niezwykle szerokie zastosowanie, między innymi jako środki:
- antybakteryjne;
- przeciwgrzybicze;
- przeciwzapalne;
- obniżające ciśnienie tętnicze krwi;
- przeciwpierwotniakowe.
Są również niepeptydowymi antagonistami receptora wazopresyny, inhibitorami procesu inicjacji translacji oraz inhibitorami anhydrazy węglanowej. Są skuteczne w leczeniu chorób układu moczowego, jelita cienkiego, infekcji oczu, reumatoidalnego zapalenia stawów, oparzeń czy wrzodów jelita grubego. W przypadku mężczyzn wspomagają leczenie dysfunkcji erekcji, są bowiem składnikiem znanej powszechnie Viagry. Dodatkowo sulfonamidy wykorzystuje się w leczeniu nowotworów, choroby Alzheimera oraz zakażeń wirusem HIV. Wszystko to sprawia, że są podstawą współczesnej farmakoterapii.
Działanie antybakteryjne sulfonamidów
Bardzo często omawia się działanie antybakteryjne sulfonamidów, ponieważ jest ono wyjątkowo silne i skuteczne. Amidy kwasu sulfanilowego działają zarówno na bakterie Gram-dodatnie, jak i Gram-ujemne, w tym na:
- paciorkowce;
- gronkowce;
- laseczki beztlenowe;
- pałeczki okrężnicy;
- dwoinki zapalenia płuc;
- pałeczki Salmonella;
- promieniowce;
- chlamydie;
- pałeczki ropy błękitnej.
ii wiele innych.
Oprócz bakterii wykazują silne działanie w stosunku do pierwotniaków, pasożytów i patogennych grzybów. Chociaż obecnie tracą popularność na rzecz szybciej działających i bezpieczniejszych antybiotyków, wciąż są stosowane na całym świecie. Działanie omawianych leków opiera się głównie na selektywnym zaburzaniu procesów metabolicznych w komórkach bakteryjnych.
Sulfonamidy – działania niepożądane
Choć sulfonamidy są skutecznymi lekami, w wielu krajach wycofano lub ograniczono ich użycie. Udowodniono, że wiele spośród nich wykazuje bowiem znaczną toksyczność. Do możliwych działań niepożądanych, pojawiających się po podaży sulfonamidów, zaliczamy:
- uszkodzenia szpiku kostnego;
- zapalenie nerwów;
- depresję;
- ataksję;
- halucynacje;
- krwiomocz lub bezmocz;
- ból głowy;
- gorzki smak w ustach;
- gorączka;
- reakcje alergiczne;
- objawy skórne.
Zdecydowanie najczęściej pojawiają się jednak dolegliwości żołądkowo-jelitowe, w tym nudności, wymioty czy brak łaknienia. Ze względu na wysoką toksyczność, sulfonamidów nie należy podawać niemowlętom i małym dzieciom. W przypadku kropel do oczu zawierających sulfonamidy, szczególną ostrożność powinny zachować osoby zmagające się z zespołem suchego oka, ponieważ lek może krystalizować się w rogówce. U kobiet ciężarnych sulfonamidy stosuje się jedynie w sytuacjach absolutnej konieczności.
Działania niepożądane dotyczą aż 3% leczonych pacjentów, co uznaje się za bardzo wysoki odsetek w przypadku tak popularnych leków. Ponadto, u pacjentów z HIV częstość działań niepożądanych sięga 60%. Przyjmując sulfonamidy oraz jakiekolwiek inne leki, zioła czy witaminy należy zachować szczególną ostrożność.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kołaczek A., Fusiarz I., Ławecka J., Branowska D., Aktywność biologiczna i metody syntezy sulfonamidów, Chemik, 7/2014.
- Maciejczyk A., Kruk M., Bezpieczeństwo farmakoterapii, Wydawnictwo Medipage, Warszawa 2017.
