Wazopresyna (inaczej: hormon antydiuretyczny, ADH) jest ważnym hormonem organizmu człowieka zaliczanym do oligopeptydów. Jest ona syntezowana przez podwzgórze, a uwalniana przez przysadkę mózgową.
Wazopresyna – synteza
Do syntezy hormonu dochodzi pod wpływem spadku ciśnienia krwi, spadku objętości krążącej w organizmie krwi lub wzrostu osmolarności osocza. Z kolei spadek osmolarności osocza i hiperwolemia hamują syntezę. Dodatkowo cały proces uzależniony jest między innymi od działania innych hormonów, głównie hormonów płciowych i adrenaliny czy kortyzolu.
Wazopresyna – funkcje
Wazopresyna kurczy mięśnie naczyń krwionośnych i zwiększa resorpcję zwrotną wody w nerkach. Właśnie z tego powodu nazywana jest również hormonem antydiuretycznym. Za pośrednictwem receptora V2 i dzięki przyspieszonej syntezie cyklicznego adenozynomonofosforanu w komórkach kanalików nerkowych zwiększa się resorpcja zwrotna wody w częściach dalszych kanalików nerkowych oraz w kanalikach zbiorczych. Właśnie dlatego wszelkie zaburzenia w metabolizmie i funkcjonowaniu tego hormonu prowadzące do jego zmniejszonego stężenia powodują niekontrolowaną utratę wody. Może rozwijać się moczówka prosta ośrodkowa lub nerkopochodna. Z kolei nadmiar wazopresyny powoduje zespół nieadekwatnego wydzielania wazopresyny i hiponatremię.
Wazopresyna – badanie
Do oceny stężenia wazopresyny wykorzystuje się osocze krwi. Przed badaniem pacjent musi być przynajmniej 8 godzin na czczo, aby wyniki były rzetelne. Krew pobiera się standardowo z żyły łokciowej, zatem przy okazji można wykonać również inne badania krwi. Norma zależy od poszczególnej jednostki, zwykle mieści się w zakresie 1,85-7,4 pmol/l.
Zbyt wysokie stężenie wazopresyny
Zbyt duża synteza wazopresyny wiąże się z rozwojem zespołu Schwartza-Barttera, co określa się powszechnie jako zespół niewłaściwego uwalniania wazopresyny. Przyczyn tego stanu może być wiele, np. nowotwory, uszkodzenie mózgu, choroby płuc czy stosowanie niektórych leków. Zespół Schwartza-Barttera objawia się głównie dolegliwościami ze strony układu nerwowego. Najczęściej są to dolegliwości bólowe głowy, apatia, nadmierna pobudliwość, zaburzenia świadomości czy spadek napięcia mięśni. Objawy mogą jednak wiązać się z układem pokarmowym (nudności, wymioty), a w ciężkich przypadkach obejmują nawet śpiączkę lub drgawki.
Leczenie jest przyczynowe. Po usunięciu przyczyny zbyt wysokiego stężenia wazopresyny należy ograniczyć podaż wody oraz podawać dożylnie odpowiednie roztwory.
Zbyt niskie stężenie wazopresyny
Zbyt mała synteza wazopresyny powoduje chorobę o nazwie moczówka prosta. Objawia się ona poliurią i niezdolnością do zagęszczania moczu. Choroba może wynikać z 2 mechanizmów:
- zaburzeń syntezy i wydzielania wazopresyny przez oś podwzgórzowo-przysadkową;
- braku wrażliwości cewek nerkowych na wazopresynę.
Moczówka prosta oprócz poliurii objawia się nadpotliwością dłoni, przewlekłym zmęczeniem, nadmierną utratą wody z organizmu oraz podwyższoną temperaturą ciała.
Leczenie może być zarówno chirurgiczne, jak i farmakologiczne objawowe. W przypadku tego drugiego rodzaju stosuje się preparaty na bazie wazopresyny.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Wójciak P., Remlinger-Molenda A., Rybakowski J., Rola oksytocyny i wazopresyny w czynności ośrodkowego układu nerwowego i w zaburzeniach psychicznych, Psychiatria Polska, 6/2012.
- Smyczyńska J., Lewiński A., Hilczer M., Zaburzenia gospodarki wodno-sodowej w przebiegu endokrynopatii u dzieci, Endokrynologia Pediatryczna, 9/2010.
