Apatia

Apatia to określenie służące do opisywania stanu całkowitego zobojętnienia i braku wrażliwości na bodźce pochodzące z otoczenia. Zazwyczaj jest objawem schorzeń neuropsychologicznych, ale może także wiązać się z chorobami ogólnoustrojowymi.

Przyczyny

Przyjmuje się, że przyczyną apatii jest dysfunkcja czołowo-skroniowa systemu dopaminergicznego, który nosi nazwę behawioralnego systemu aktywującego. W uszkodzeniach struktur głębokich płata skroniowego (okolice zakrętu obręczy i stopy hipokampa) na pierwszy plan wysuwają się zaburzenia napędu i motywacji, opisywane jako zespół apatii.

Apatia może objawiać się jako efekt wielu chorób, w tym:

• depresji;
• schizofrenii;
• guzów wewnątrzczaszkowych;
• choroby dwubiegunowej;
• cukrzycy.

Może stanowić również odpowiedź organizmu na silny uraz psychiczny, np. śmierć bliskiej osoby, własną poważną chorobę czy wypadek komunikacyjny.

Jak wygląda apatia?

Apatia i depresja są różnymi, choć często powiązanymi stanami. W obu obserwuje się brak motywacji i ograniczenie reagowania na otoczenie. Chory nie jest zainteresowany otoczeniem – utrata zainteresowania i bierne spędzanie czasu oraz zobojętnienie emocjonalne wpływają na brak uczestnictwa lub tylko bierne uczestnictwo w rehabilitacji. Charakterystyczna jest obojętność na otoczenie, spędzanie czasu bezczynnie lub wykonywanie jedynie prostych, stereotypowych czynności.

Profilaktyka

Aby zapobiec rozwojowi apatii (poniższe metody stosuje się również w trakcie leczenia) warto prowadzić zdrowy tryb życia. Odpowiednia, zbilansowana dieta (bogata w antyoksydanty) oraz regularna aktywność fizyczna wpłyną korzystnie na fizyczny i psychiczny stan zdrowia. Ważne jest również znalezienie hobby – może to być sport, opieka nad zwierzęciem, joga, układanie puzzli, czytanie książek czy malowanie. To istotne, zwłaszcza u pacjentów przewlekle chorych. Odnalezienie pasji zwiększa motywację do działania i zmniejsza przedział czasowy, w którym pacjent rozmyśla o swojej chorobie. Dodatkowo niektóre pasje wymagają kontaktu z innymi osobami, a zawieranie nowych znajomości również poprawia stan psychiczny.

Warto zadbać również o odpowiednią ilość snu. Nie może być ona zbyt mała, ani zbyt duża. Optymalny czas trwania snu wynosi 8 godzin, jednak u osób dorosłych czas ten może wynosić nawet 6 godzin.

Zobacz również: Bezsenność – jak sobie z nią poradzić?

W razie osobistych problemów nie warto zamykać się w sobie. Najważniejsza jest rozmowa o problemach. Najlepiej z bliskimi, jednak jeśli nie jest to możliwe warto skorzystać z pomocy profesjonalisty. Konsultacje z psychologiem to nic złego, a może w dużym stopniu pomóc w życiu codziennym.

Leczenie

Pacjent wykazujący objawy apatii zalicza się do pacjentów trudnych. Brak motywacji i chęci do podjęcia leczenia znacznie utrudnia kontakt z pacjentem i progres w terapii. Podstawą pracy z takim chorym jest współpraca z psychologiem lub psychiatrą. Niezwykle ważne jest również zrozumienie bliskiego otoczenia pacjenta, ponieważ to najbliższe osoby spędzają z nim najwięcej czasu. Nie mogą bagatelizować problemu lub go krytykować, ponieważ nie zależy on od woli pacjenta.

Leczenie apatii powinno być zarówno przyczynowe, jak i objawowe. W pierwszej kolejności należy zidentyfikować przyczynę patologii, czyli chorobę podstawową. W zależności od tego, jakie to schorzenie, należy skierować pacjenta do psychiatry, diabetologa, hematologa, onkologa itd. Leczenie objawowe obejmuje głównie farmakoterapię, czyli regularne stosowanie leków antydepresyjnych.

Rokowania w przypadku apatii są korzystne, o ile dolegliwość zostanie szybko zdiagnozowana. Należy mieć na uwadze, że w przebiegu niektórych chorób apatia będzie pojawiała się cyklicznie, nawet przy odpowiednio prowadzonej terapii. Wówczas jeszcze bardziej liczy się na wsparcie najbliższych.

Bibliografia

1. Pawełczyk A., Łojek E., Rabe-Jabłońska J., Pawełczyk T., Godlewski B., Radek M., Depresja czy apatia? Pułapki diagnostyczne: olbrzymi oponiak prawego płata czołowego rozpoznany i leczony jako epizod depresji umiarkowanej atypowej – opis przypadku, Psychiatria Polska, 5/2012.
2. Kwolek A., Fizjoterapia w neurologii i neurochirurgii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.

Omega 3 Olej Omega 3 to czysty, 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Tłoczony jest na zimno co sprawia, że zachowuje wszystkie, cenne składniki. Stanowi m.in. wsparcie dla mózgu ... Zobacz więcej...