Płuca są parzystym narządem położonym w jamie klatki piersiowej, której ściany ściśle do nich przylegają. Zajmują przestrzeń zwaną śródpiersiem. Wraz z rozwojem cywilizacji wzrosła również zachorowalność na choroby układu oddechowego, w tym głównie płuc. Można zatem zakwalifikować schorzenia płuc do chorób cywilizacyjnych.
Budowa anatomiczna płuc
Od ściany klatki piersiowej płuca oddzielone są 2 blaszkami opłucnymi: opłucną ścienną i opłucną płucną. Pomiędzy nimi znajduje się szczelina o nazwie jamy opłucnej.
Pojedyncze płuco zbudowane jest z układu małych pęcherzyków wypełniających się powietrzem. Jego wielkość jest zmienna, w zależności od ilości powietrza, które zawiera, a także płci czy wieku. Głębokie szczeliny dzielą płuca na płaty, przy czym płuco lewe dzieli się na 2 płaty, natomiast prawe na 3. Każdy z płatów posiada własne rozgałęzienie oskrzelowe. Kolejnym elementem budowy płuc są segmenty (10 na każde płuco), a następnie zraziki. Zraziki dzielą się na jeszcze mniejsze struktury zwane gronami.
Przez wnękę położoną na powierzchni przyśrodkowej płuca wchodzą oskrzela, które dodatkowo dzielą się na oskrzeliki.
Wspomniane wcześniej pęcherzyki płucne stanowią najmniejszą jednostkę budulcową płuc. Głównym składnikiem ścian pęcherzyków jest niezwykle gęsta sieć naczyń krwionośnych włosowatych, co ma szczególne znaczenie podczas wymiany gazowej.
Płuca otoczone są żebrami oraz mięśniami (m.in. międzyżebrowymi i przeponą).
Unaczynienie
Naczynia płucne wiodą przez płuca krew czynnościową dla całego ustroju. Główne naczynia płuc to:
- tętniczy pień płucny;
- żyły płucne;
- tętnicze gałęzie oskrzelowe;
- żyły oskrzelowe.
Pień płucny prowadzi krew odtlenowaną z prawej komory serca, pod łukiem aorty dzieli się na tętnicę płucną prawą i lewą. Natomiast żyły płucne prowadzą krew utlenowaną do lewego przedsionka serca.
Unerwienie
Płuca zaopatruje nerw błędny, włókna części współczulnej układu autonomicznego oraz przypuszczalnie także nerw przepony.
Płuca – funkcje
Narządy te pełnią nie tylko funkcję oddechową, ale i filtrującą.
Funkcja oddechowa
Opiera się na zjawisku, że wdychane przez nos lub usta powietrze przechodzi dalej tchawicą, oskrzelami i oskrzelikami do pęcherzyków płucnych. W miejscu docelowym następuje wchłanianie tlenu, który następnie wraz z hemoglobiną jest transportowany do wszystkich tkanek organizmu. Z kolei podczas wydechu za pośrednictwem pęcherzyków płucnych dochodzi do wydalania dwutlenku węgla.
Funkcja filtrująca
Polega na wytwarzaniu gęstego śluzu, który częściowo lub całkowicie zatrzymuje niepożądane substancje, które dostają się do dróg oddechowych (np. zanieczyszczenia czy alergeny). Większość z tych substancji usuwana jest następnie w wyniku kaszlu, kichania lub przełykania śliny.
Pojemność płuc
Płuca nigdy nie są całkowicie pozbawione powietrza, ponieważ wymianie podczas wdechu i wydechu podlega tylko część powietrza zawartego w płucach. Odróżniamy jednak kilka typów powietrza znajdującego się w tych narządach. Są to następujące rodzaje:
- zalegające – to ilość powietrza zalegająca w płucach nawet po najsilniejszym wydechu. Ilość ta jest zmienna, zwykle wynosi około 1000 ml, co stanowi 1/3 pojemności życiowej płuc;
- zapasowe – to ilość powietrza, którą można jeszcze wydalić z płuc po spokojnym i zwykłym wydechu. Wynosi przeciętnie 1500 cm3;
- oddechowe – to ilość powietrza, którą człowiek pobiera i wydala z płuc podczas swobodnego oddychania. U dorosłego wynosi około 500 cm3;
- uzupełniające – to ilość powietrza, którą można pobrać bezpośrednio po spokojnym wdechu przez wzmożony i silny wdech. Wynosi około 1500 cm3.
Warto znać również pojęcie pojemności życiowej płuc, które odnosi się do ilości powietrza, jaką można usunąć z płuc z położenia najsilniejszego wdechu do położenia najgłębszego wydechu. Przeciętnie wynosi ona 3500 cm3, jest jednak bardzo zmienna. Pojemność życiową płuc można zmierzyć za pomocą spirometru.
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... |
|
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
