Tchawica (łac. trachea) stanowi ważny element układu oddechowego człowieka, ponieważ zapewnia dopływ powietrza do płuc. To sprężysta cewa wzmocniona elementami chrzęstnymi.
Tchawica – lokalizacja
Tchawica jest nieparzystym przewodem znajdującym się w przedniej i dolnej części szyi oraz w górnej części klatki piersiowej, ku tyłowi od mostka. W całym swoim przebiegu leży ona do przodu od przełyku.
Tchawica – budowa
Ściana tchawicy składa się z warstwy wewnętrznej – błony śluzowej oraz otaczającej ją warstwy zewnętrznej, która tworzy jej zrąb – błony włóknistej. Błona śluzowa pokryta jest dodatkowo wielorzędowym nabłonkiem migawkowym, który przesuwa śluz w kierunku krtani. Migawki poruszają się od 3 do 10 razy na sekundę. Z kolei błona włóknista jest nieco bardziej skomplikowaną strukturą. Zawiera od 16 do 20 listewek chrzęstnych zwanych chrząstkami tchawiczymi. Ściana tylna jest jednak ich pozbawiona i tworzy ścianę błoniastą. Błona włóknista zbudowana jest głównie z podłużnych włókien sprężystych. Ma ona postać długiej zamkniętej cewy, która ciągnie się bez przerwy wzdłuż całej długości tchawicy. U góry łączy się ona z ochrzęstną dolnego brzegu chrząstki pierścieniowatej (więzadłem pierścienno-tchawiczym), u dołu rozdwaja się i przechodzi w podobną do niej błonę obu oskrzeli.
Chrząstki tchawicy
Chrząstki tchawicze to pierścienie z chrząstki szklistej otwarte na tylnej stronie tchawicy. Ułożone są jedna nad drugą, przedzielone jedynie wąską przestrzenią. W wieku późniejszym mogą kostnieć. Pierwsza chrząstka jest bardzo zmienna – zazwyczaj nieco wyższa od następnych i często leży tylko w przed niej ścianie tchawicy, bywa więc nieraz krótsza od innych. Więzadło pierścienno-tchawicze łączy ją z chrząstką pierścieniowatą krtani.
Ostatnia chrząstka, również bardzo zmienna, wygina się ku dołowi w swej części pośrodkowej tworząc półksiężycowatą przegrodę strzałkową, która pokryta błoną śluzową tworzy tzw. ostrogę tchawicy. Ostroga swym wklęsłym brzegiem górnym wpukla się do światła tchawicy. Jest ona widoczna przez bronchoskop i odpowiada rozdwojeniu tchawicy. Tym samym oddziela koniec górny prawego oskrzela głównego od końca górnego lewego oskrzela głównego. Ta najniższa chrząstka tchawicy wskutek swego wygięcia wytwarza dwa półpierścienie o kierunku skośnym, które poprzedzają chrząstki oskrzeli.
Mięsień tchawiczy
Błona mięśniowa leży w ścianie tylnej tchawicy. Ponieważ ściana ta nie zawiera chrząstek, nosi nazwę ściany błoniastej. Mięśniówka, zwana mięśniem tchawiczym, jest ułożona do wewnątrz od błony włóknistej. Składa się głównie z poprzecznie biegnących wiązek mięśni gładkich.
Wiązki podłużne tworzą nieliczne tylko, rozproszone pasemka. Z kolei wiązki poprzeczne stanowią ciągłą warstwę nie tylko rozpiętą między końcami chrząstek i przyczepiającą się do ich powierzchni wewnętrznej, lecz także w obrębie ściany błoniastej, również w przestrzeniach między chrząstkami, gdzie pasma mięśniowe przyczepiają się do więzadeł obrączkowatych.
Tchawica – funkcje
Po zapoznaniu się z budową tchawicy oraz z jej lokalizacją można bez problemu określić jej najważniejsze funkcje. W efekcie tchawica:
- za pomocą komórek migawkowych oczyszcza powietrze przedostające się z jamy nosowej do oskrzeli;
- transportuje powietrze z jamy nosowej do oskrzeli, stanowiąc element łączący w układzie oddechowym;
- bierze udział w oczyszczaniu organizmu za pomocą odruchów, powodując odkrztuszanie lub kaszel w przypadku przedostania się drobnoustrojów czy kurzu do dróg oddechowych.
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Sokołowska-Pituchowa J., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... |
|
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
