Zespół suchego oka to stan chorobowy spowodowany niedostatecznym wydzielaniem łez, ich nieprawidłowym składem lub nadmiernym parowaniem. Może prowadzić do uszkodzenia gałek ocznych. Zgodne z inną definicją, to przewlekły stan utrzymywania się suchości oka.
Zespół suchego oka – przyczyny
Częstą przyczyną zespołu suchego oka jest zanik gruczołu łzowego, zazwyczaj spowodowany chorobami autoimmunologicznymi (nadczynność tarczycy, stany zapalne gruczołu tarczowego, wole guzowate, zespół Sjogrena). W ich przebiegu organizm wytwarza komórki niszczące gruczoł łzowy.
Mechanizmy uszkadzające gruczoł tarczowy mogą także doprowadzić do włóknienia gruczołu łzowego, który przestaje wydzielać łzy. Zaburzone wydzielanie łez powodują także uszkodzenia gruczołu łzowego w wyniku:
- zabiegów chirurgicznych;
- guzów pierwotnych i guzów przerzutowych;
- mechanicznych urazów gałki ocznej;
- napromieniowania oczodołów.
Z kolei uszkodzenie większej części gruczołu łzowego powoduje zmniejszenie objętości wydzielanych łez. Nieprawidłowe funkcjonowanie gruczołu łzowego zauważa się w przebiegu chorób takich jak chłoniaki czy amyloidoza. Ponadto objawy suchego oka mogą występować przy chorobach takich jak AIDS, sarkoidoza czy białaczka.
Niekiedy zdarza się, że nawilżanie oka nie jest wystarczające, mimo prawidłowej budowy oka oraz faktu, że ilość wydzielanych łez jest dostateczna, a ich skład prawidłowy. Przyczyną takiego stanu może być niedomykalność powiek i nieprawidłowe rozprowadzanie łez na powierzchni gałki ocznej. Zmniejszona produkcja łez może być również związana z podeszłym wiekiem. Rzadko spotyka się wrodzone nieprawidłowości gruczołu łzowego.
Klasyfikacja zespołu suchego oka
Zespół suchego oka podzielono na 3 podstawowe postacie:
- postać związana z niedoborem warstwy wodnej – efekt zaburzeń czynnościowych gruczołu łzowego;
- postać związana z nadmiernym parowaniem łez – najczęstsza postać;
- postać mieszana.
Identyfikacja podtypu suchego oka pomaga w ukierunkowaniu postępowania terapeutycznego.
Zespół suchego oka – objawy
Objawy tego zespołu opisywane są jako nieprzyjemne uczucie piasku pod powiekami, uczucie drapania i obecności ciała obcego pod powieką. Towarzyszą temu inne objawy takie jak:
- przewlekłe zmęczenie oczu;
- wymuszone mruganie;
- trudności podczas ruchów powiek;
- przekrwienie spojówek;
- nadwrażliwość na światło.
Niektórzy pacjenci skarżą się na obecność śluzowej wydzieliny zbierającej się przy kącikach zewnętrznych oczu. Objawy mogą występować o każdej porze dnia, znacznie utrudniając codzienne funkcjonowanie i pogarszając jakość życia chorego.
Zespół suchego oka – leczenie
Leczenie jest długotrwałe, objawowe i niestety nie zawsze skuteczne. Głównie polega na stosowaniu specjalnych kropel do oczu imitujących sztuczne łzy. Częstość ich podawania ściśle zależy od przyczyny i zaawansowania choroby. W niektórych przypadkach pacjenci muszą zakraplać oczy nawet co godzinę. Ponadto zaleca się unikanie miejsc z zanieczyszczonym powietrzem, a także higienę powiek. Obejmuje ona między innymi ciepłe okłady o stałej temperaturze przez 10 minut czy masaż.
Zobacz również: Zaćma.
Mechanizm zespołu suchego oka
W warunkach prawidłowych gałkę oczną stale pokrywa film łzowy złożony z 3 warstw. Jego prawidłowa lepkość umożliwia szybkie ruchy gałek ocznych. To właśnie właściwy skład i struktura filmu łzowego stanowią najważniejsze czynniki zapewniające jego stabilność – parametry te są jednak bardzo krótkotrwałe. Do jego przerwania dochodzi zwykle po około 12-15 sekundach i musi być wówczas odnowiony. Zapewniają to ruchy powiek. Dzięki nim usuwane są z powierzchni oka drobne zanieczyszczenia takie jak pył czy kurz i rozprowadzane łzy. W warunkach fizjologicznych częstość mrugnięć wynosi 15 na minutę i jest to ilość wystarczająca do utrzymania ciągłości filmu.
Przy zespole suchego oka wszystkie funkcje łez ulegają upośledzeniu. W efekcie powoduje to dyskomfort i uszkodzenie powierzchni oka. Dodatkowo zwiększa się podatność na zakażenia drobnoustrojami.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szandruk M., Skrzypiec-Spring M., Szeląg A., Leczenie i profilaktyka zespołu suchego oka, Strzelectwo Sportowe, 12/2015.
- Grabska-Liberek I., Mrukwa-Kominek E., Szaflik J., (i inni), Wytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego dotyczące diagnostyki i leczenie Zespołu suchego oka, Polskie Towarzystwo Okulistyczne.
- Janik K., Antoniewicz-Papis J., Pogłód R., (i inni), Zespół „suchego oka” – możliwości leczenia z wykorzystaniem autologicznych „sztucznych łez”, Journal of Transfusion Medicine, 2/2013.
