Zaćma jest jedną z często występujących wad wzroku, zwłaszcza u osób w podeszłym wieku. Prowadzi do zmętnienia soczewki oka, w efekcie czego może dojść nawet do całkowitej ślepoty. Współcześnie istnieje wiele technik leczenia operacyjnego zaćmy o dużej skuteczności. Choroba może być wrodzona i dziecięca, nabyta lub wtórna.
Zaćma wrodzona i dziecięca
To zmętnienie soczewki występujące już w momencie urodzenia lub rozwijające się w pierwszych latach życia. Zaćmę wrodzoną i dziecięcą traktuje się jako jedno, ponieważ niewielkie zmiany w soczewkach mogą nie zostać zauważone u noworodków. W obu przypadkach zaćma może występować obustronnie lub dotyczyć wyłącznie jednego oka. Jednocześnie stopień zamglenia soczewki i związane z nim obniżenie funkcji wzroku może być różnie silnie wyrażone.
Przyczyny
Jeśli schorzenie dotyczy tylko jednego oka, przyczyną może być:
- zespół innych anomalii ocznych;
- czynnik idiopatyczny;
- przebyty uraz.
Natomiast jeśli zaćma jest obustronna, najczęstszymi przyczynami są:
- aberracje chromosomalne, np. zespół Downa;
- toksyczne uszkodzenia płodu lekami lub promieniami jonizującymi;
- zakażenia wewnątrzmaciczne np. wirusem świnki czy różyczki;
- dziedziczenie autosomalne dominujące.
Leczenie
Leczenie tego schorzenia może odbyć się wyłącznie na drodze chirurgicznej i polega na usunięciu soczewki. Nie wymaga się usunięcia zaćmy, gdyż dzięki centralnie przejrzystej soczewce ma miejsce akceptowalna ostrość wzroku w dal i z bliska oraz fizjologiczny dla wieku rozwój funkcji widzenia jedno- i obuocznego.
Szczególnie ważna jest zdolność akomodacji. W rozwoju widzenia istotna jest dobra ostrość wzroku przy patrzeniu z bliska, gdyż małe dziecko stale patrzy właśnie z takiej odległości. W tych jednak przypadkach, w których zmętniała soczewka powoduje praktyczną ślepotę, co więcej nie pozwala na fizjologiczny rozwój zdolności widzenia w pierwszym roku życia, decyzję interwencji chirurgicznej należy podjąć jak najwcześniej, praktycznie bezpośrednio po stwierdzeniu zaćmy.
Samo usunięcie zmętnialej soczewki u niemowlęcia nie wystarcza do zażegnania niebezpieczeństwa głębokiego niedowidzenia, gdyż oko bezsoczewkowe widzi też bardzo słabo. Wymaga się zatem stosowania okularów korekcyjnych.
Zaćma nabyta
Uznaje się, że najpopularniejszą postacią zaćmy nabytej jest zaćma starcza, która może rozwijać się już po 40. roku życia, jednak ujawnia się z reguły około 50-60 roku życia. W zależności od warstwy soczewki, która ulega zmętnieniu, zaćma starcza może występować jako korowa, podtorebkowa lub jądrowa.
Przyczyny
Nabyte zmiany zaćmowe w soczewce powstają bądź w wyniku procesu starzenia się organizmu, bądź innych zaburzeń w metabolizmie soczewki, wywołanych czynnikami endogennymi w przebiegu schorzeń ogólnych lub miejscowych, a także egzogennymi o charakterze fizycznym lub chemicznym.
Leczenie
Leczenie zaćmy nabytej możliwe jest wyłącznie poprzez operację i następnie stosowanie korekcji. Współcześnie planowo zaćma jest usuwana zawsze metodą zewnątrztorebkową, to znaczy z pozostawieniem nienaruszonej obwódki rzęskowej oraz tylnej torebki soczewki wraz z jej częścią równikową.
Zaćma wtórna
Rozwija się w efekcie zaburzeń metabolicznych. W związku z tym wyróżnia się następujące rodzaje zaćmy wtórnej:
- cukrzycowa – może wystąpić zarówno u młodych pacjentów, jak i u starszych. Nie ma wprawdzie jednoznacznych dowodów, że cukrzyca powoduje rozwój zaćmy, to jednak z pewnością go przyspiesza;
- tężyczkowa – pojawia się w przebiegu tężyczki samoistnej u dzieci lub wtórnej u dorosłych po usunięciu przytarczyc;
- miotoniczna – występująca w zespole objawów towarzyszących dystrofii miotonicznej dziedziczonej aulosomalnie dominująco;
- wikłająca – występuje wtórnie do tych chorób gałki ocznej, które powodują zaburzenia metabolizmu soczewki wskutek przenikania do niej toksycznych produktów. Najczęściej są to choroby o charakterze zapalnym;
- urazowa – obejmuje grupę zmętnień soczewki, wywołanych uszkodzeniami zewnątrzpochodnymi;
- toksyczna – najczęściej posteroidowa, ponieważ może być spowodowana przewlekłym, trwającym ponad rok, miejscowym lub ogólnym podawaniem hormonów kory nadnercza.
Bibliografia
- Grabska-Liberek I., Derlacka D., Skowyna A., Nowoczesne metody leczenia zaćmy, Postępy Nauk Medycznych, 12/2013.
- Niżankowska M., Okulistyka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Iwaszkiewicz-Bilikiewicz B., Zaćma, Geriatria, 2/2008.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
