Suchy kaszel jest jednym z najczęściej występujących problemów zdrowotnych, zwykle wskazujących na infekcję wirusową bądź niekorzystne nawyki oddziałujące na organizm przez dłuższy czas, choć równie dobrze może mieć związek z chorobami przewlekłymi. Istnieje szereg domowych metod łagodzących lub wręcz całkowicie usuwających tego typu kaszel. Jeśli jednak stają się nieskuteczne lub pojawiają się inne niepokojące dolegliwości, należy skonsultować się z lekarzem rodzinnym.
Suchy kaszel – przyczyny
Sam odruch kaszlu wywoływać mogą bodźce o charakterze mechanicznym lub fizykochemicznym. Wpływają one na specyficzne receptory rozmieszczone w obrębie śluzówki nosa, zatok obocznych nosa, tchawicy, oskrzeli, krtani, a co ciekawe nawet żołądka, osierdzia czy przepony. Do najpowszechniejszych czynników wywołujących suchy kaszel zaliczyć można z całą pewnością:
- dym papierosowy;
- różnorodne, intensywne zapachy, np. zawarte w perfumach, mocnych kosmetykach;
- związki chemiczne w oparach w miejscu pracy;
- zanieczyszczenia powietrza, w tym roztocza, kurz, smog, pleśnie;
- hiperwentylacja związana z wysiłkiem fizycznym, śmiechem, płaczem i innymi emocjami o skrajnym charakterze.
Działanie wszystkich tych czynników składa się na tzw. syndrom UACS, czyli zespół kaszlowy górnych dróg oddechowych i jest to najczęstsza przyczyna suchego kaszlu. Kolejna co do częstości jest astma oskrzelowa, a więc przewlekle zapalenie dróg oddechowych wywołujące obrzęk błony śluzowej i skurcz oskrzeli. Trzecia co do częstości jest choroba refluksowa przełyku, manifestująca się patologicznym zarzucaniem treści żołądkowej do przełyku.
Suchy kaszel może jednak równie dobrze występować w przebiegu chorób takich jak:
- rozstrzenie oskrzeli;
- przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP);
- alergia wziewna;
- przeziębienie, grypa i inne infekcje wirusowe;
- choroby śródmiąższowe płuc;
- niewydolność serca;
- gruźlica;
- krztusiec.
Ze względu na tak szeroki wachlarz możliwych przyczyn, przy kaszlu przewlekłym wymagana jest szczegółowa diagnostyka lekarska.
Jak wygląda suchy kaszel?
Suchy kaszel nazywa się również kaszlem nieproduktywnym, co oznacza, że w jego przebiegu nie dochodzi do odkrztuszania plwociny, w przeciwieństwie do kaszlu mokrego, czyli kaszlu produktywnego. Kaszel suchy może być ostry (trwa do 3 tygodni) lub przewlekły (trwa powyżej 8 tygodni). Jego dźwięk może przypominać szczekanie psa, jest raczej głęboki i ostry. Z tego względu w jego przebiegu nierzadko dochodzi do podrażnień delikatnej błony śluzowej gardła i przełyku. Przy przewlekłym kaszlu suchym pojawić się może krwioplucie, co jest właśnie konsekwencją podrażnień. Charakterystyczny jest też ból gardła, obrzęk migdałków podniebiennych, a nawet obrzęk szyjnych węzłów chłonnych.
Ciekawostką jest, że prędkość przepływu powietrza podczas odruchu kaszlu może sięgać nawet 120 km/h.
W obrazie klinicznym pojawić się mogą także inne dolegliwości, jednak zależy to głównie od przyczyn suchego kaszlu. Przykładowo przy alergii wziewnej typowe będzie łzawienie oczu, zaczerwienienie spojówek i wodnisty wyciek z nosa, natomiast przy grypie pojawić się może gorączka, dreszcze i skrajne osłabienie organizmu. Dlatego w wywiadzie zdrowotnym z lekarzem zawsze należy zgłosić również inne objawy, jeśli występują. Nawet jeśli pozornie nie mają znaczenia, mogą zawęzić obszar poszukiwań możliwych przyczyn.
Diagnostyka suchego kaszlu
Leczenie zawsze powinno być przyczynowe, dlatego podkreśla się również znaczenie właściwie przeprowadzonej diagnostyki. Z reguły lekarz jest w stanie określić przyczynę kaszlu na podstawie wywiadu, występujących objawów oraz osłuchiwania kartki piersiowej stetoskopem. Jeżeli jednak jest to niewystarczające, może zlecić badania dodatkowe, np. badania krwi, badania mykologiczne, USG węzłów chłonnych, testy alergiczne, a nawet wziernikowanie i endoskopię nosa czy zatok przynosowych.
Zobacz również: Jak kaszleć po operacji brzucha?
Kaszel suchy – leczenie
Metody leczenia dobierane są do przyczyny suchego kaszlu. Najczęściej jest to farmakoterapia, choć u niektórych pacjentów może zostać zastosowane leczenie specjalistyczne (np. odczulanie u alergików czy zabieg chirurgiczny w przypadku polipów zatok). W wielu przypadkach posiłkować się można domowymi metodami takimi jak aerozoloterapia, czyli inhalacje (z soli Kłodawskiej, ziół, olejków eterycznych), płukanie zatok, picie naparów ziołowych, picie siemienia lnianego czy syropu z cebuli. Jednocześnie warto zadbać o zdrową dietę i suplementację, które wzmocnią odporność i przyspieszą powrót do zdrowia.
Polecane produkty:
![]() |
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
![]() |
Chlorella z rozerwaną ścianą komórkową
Chlorella to alga słodkowodna, która wspomaga naturalne procesy organizmu w oczyszczaniu z toksyn. Oprócz witamin i minerałów, zawiera m.in. CGF (czynnik wzrostu Chlorelli), który przyspiesza regenerację tkanek, podział i wzrost komórek. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Unduras A., Kuziemski K., Uporczywy kaszel – trudności diagnostyczno-terapeutyczne w codziennej praktyce lekarskiej, Forum Medycyny Rodzinnej, 4/2017.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.