Choroba refluksowa przełyku to jedna z najczęściej występujących chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego. Zgodnie z definicją ustaloną na Światowym Kongresie Gastroenterologicznym jest to zarzucanie treści pokarmowej żołądka do przełyku, co powoduje kłopotliwe objawy. Szacuje się, że choroba może dotyczyć nawet do 40% populacji krajów cywilizowanych.
Przyczyny
Patogeneza choroby nie została do końca poznana. Sugeruje się jednak kilka czynników, które mogą mieć udział w jej rozwoju i są to:
- uszkodzenie bariery antyrefluksowej;
- samoistne i przejściowe relaksacje dolnego zwieracza przełyku;
- uszkodzenie mechanizmów obrony śluzówkowej przełyku;
- zaburzenia motoryki przełyku;
- czynniki żołądkowe;
- czynniki zewnętrzne.
Do czynników zewnętrznych zalicza się nieprawidłową dietę, otyłość, siedzący i mało aktywny tryb życia oraz narażenie na stres i inne negatywne czynniki emocjonalne. Spore znaczenie ma wspomniana relaksacja dolnego zwieracza przełyku. To właśnie jego skurcz zapobiega cofaniu się treści pokarmowej z żołądka z powrotem do przełyku. Jeśli ulegnie on osłabieniu lub okresowemu rozkurczeniu, pokarm przedostaje się wraz z kwasem żołądkowym i enzymami ponownie do przełyku.
Objawy
Do 10% pacjentów objawy odczuwa każdego dnia, co znacznie pogarsza jakość ich życia. 20% pacjentów odczuwa objawy przynajmniej raz w tygodniu, natomiast reszta przynajmniej raz w miesiącu. Objawy dzieli się na typowe, czyli związane z przełykiem, a także nietypowe, czyli pozaprzełykowe. Wśród objawów przełykowych znajdują się:
- zgaga – uczucie pieczenia za mostkiem;
- odbijanie;
- dolegliwości bólowe w obrębie nadbrzusza;
- ból w klatce piersiowej;
- cofanie się treści żołądkowej do przełyku.
Z kolei wśród objawów pozaprzełykowych wyróżnia się:
- zespół kaszlu refluksowego;
- zapalenie gardła;
- zapalenie zatok przynosowych czy ucha środkowgo;
- refluksowy zespół astmatyczny.
Pojawienie się objawów alarmowych, takich jak znaczny spadek masy ciała, krwawienie z przełyku czy wymioty, stanowi wskazanie do natychmiastowego kontaktu z lekarzem. Wśród powikłań chorobowych, związanych z długoletnim występowaniem refluksu (oraz brakiem podejmowanego leczenia) znajdują się głównie nadżerki. Są to ubytki błony śluzowej w obrębie gardła czy przełyku. Ponadto może dojść do zwężenia przełyku, co z kolei prowadzi do zaburzeń połykania.
Diagnostyka
Diagnostyka opiera się głównie na szczegółowym wywiadzie przeprowadzonym z pacjentem oraz na gastroskopii, która wykrywa między innymi obecność nadżerek. Uznaje się, że występowanie charakterystycznych objawów przełykowych minimum przez ostatnie 3 miesiące upoważnia do rozpoczęcia leczenia farmakologicznego. Jedną z popularniejszych metod diagnostycznych refluksu jest pomiar pH w przełyku. Badanie trwa całą dobę i wykonuje się je przy użyciu sondy z elektrodą.
Leczenie
Gwarancję skuteczności daje wyłącznie leczenie kompleksowe. Obejmuje ono zarówno farmakoterapię, jak i modyfikację stylu życia, zwłaszcza diety i nawyków żywieniowych. Zaleca się redukcję masy ciała u osób otyłych i z nadwagą, ponieważ pozwala to na zmniejszenie objawów nawet o 40%. Dodatkowo zaleca się rezygnację z papierosów i produktów spożywczych nasilających objawy refluksu, czyli:
- kawy;
- herbaty;
- czekolady;
- alkoholu;
- ostrych potraw;
- napojów gazowanych.
Posiłki powinny być mniejsze objętościowo, lecz spożywane częściej. Nie zaleca się ostatniego posiłku tuż przed pójściem spać, gdyż leżąca pozycja ułatwia cofanie się pokarmu.
Farmakoterapia obejmuje stosowanie leków zmniejszających wydzielanie kwasu żołądkowego, czyli IPP (inhibitory pompy protonowej). Stosuje się je raz dziennie na czczo, przez maksymalnie miesiąc. Po upływie tego czasu, w przypadku braku rezultatów, lekarz podejmuje decyzję o zwiększeniu dawki lub zmianie leku.
Wiele osób nie podejmuje leczenia związanego z występowaniem zgagi czy objawów refluksu, tolerując je przez wiele lat. To błędne podejście, ponieważ kwas żołądkowy wraz z treścią pokarmową podchodząc do przełyku z biegiem lat powoduje rozwój licznych powikłań.
Bibliografia
- Korzonek M., Dziergas A., Kuczyńska M., Choroba refluksowa przełyku (GERD) – problem wciąż aktualny, Forum Medycyny Rodzinnej, 5/2014.
- Bartuzi Z., Choroba refluksowa przełyku – standardy diagnostyki i leczenia, Alergia, 3/2015.
- Aviv J., Ukryte przyczyny refluksu i zgagi, Wydawnictwo Vital, Białystok 2018.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... |
|
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
