Niewydolność serca to stan, w którym narząd ten jest niezdolny do odpowiedniej perfuzji metabolizujących tkanek. Może dotyczyć osobno lewej lub prawej komory, a także obu komór jednocześnie.
Przyczyny
Każda choroba serca może prowadzić do niewydolności. Najczęstszymi przyczynami są:
- choroba niedokrwienna serca – należy pamiętać, że zawał prawokomorowy powoduje izolowaną niewydolność prawokomorową, wymagającą innego postępowania niż niewydolność lewokomorowa;
- wady zastawkowe – zwężenie zastawki aortalnej prowadzi do zastoinowej niewydolności krążenia, podobnie jak w niedomykalności zastawki mitralnej;
- choroba nadciśnieniowa;
- kardiomiopatie.
W większości przypadków zaostrzenie niewydolności serca wiąże się z czynnikami innymi niż pierwotne. Są to głównie: zmniejszenie dawek lub niestosowanie się do zaleceń lekarza, świeże infekcje (zwłaszcza zapalenie płuc), tachyarytmie i bradyarytmie.
Objawy
Objawy niewydolności serca zmieniają się w zależności od liczby współistniejących czynników, takich jak:
- wiek pacjenta;
- rodzaj komór objętych procesem;
- zaawansowanie niewydolności.
Niezależnie od przyczyny niewydolności serca można przewidzieć jej skutki w działaniu serca jako pompy. Efekty te dzieli się na następowe i wsteczne.
Efekty następowe
Następowe dotyczą niewydolności pompy w zapewnieniu właściwego rzutu serca. Wśród nich znajdują się:
- niska perfuzja kończyn wywołująca uczucie zimna;
- niskie ciśnienie tętnicze;
- zwiększone wytwarzanie kwasu mlekowego w niedokrwionych mięśniach szkieletowych;
- niska perfuzja nerkowa.
Efekty wsteczne
Natomiast efekty wsteczne obejmują między innymi:
- obrzęki widoczne głównie na kończynach dolnych;
- bolesne powiększenie wątroby w wyniku zastoju żylnego, co może prowadzić do zmian marskich;
- wodobrzusze.
Jednak zdecydowanie najczęściej na niewydolność serca naprowadzają objawy takie jak:
- duszność wysiłkowa – w krytycznych przypadkach zadyszkę mogą powodować nawet najprostsze czynności, jak mówienie;
- napadowa duszność nocna – po przespaniu kilku godzin pacjenci budzą się z ciężką dusznością, która zmniejsza się po przyjęciu pozycji siedzącej lub stojącej;
- nocny, suchy kaszel.
Niewydolność serca to problem na coraz większą skalę. To najczęstsze rozpoznanie u osób po 65. roku życia.
Diagnostyka
Niewydolność serca nie jest trudna w diagnozie. Należy jednak wykonać podstawowe badania i odróżnić niewydolność lewokomorową od prawokomorowej. Wykonuje się badanie krwi pod kątem elektrolitów, próby wątrobowe, badanie gazometryczne krwi tętniczej. Do głównych badań diagnostycznych zalicza się EKG i echokardiografię. Badanie EKG może być prawidłowe lub może wykazywać zmiany niedokrwienne wywołane nadciśnieniem. Ponadto krzywą EKG należy analizować pod kątem arytmii. Z kolei echokardiografia jest metodą bardzo przydatną do oceny zaawansowania niewydolności.
Leczenie
Leczenie różni się w zależności od tego, która komora uległa ostrej niewydolności. Jeśli lewa to należy jak najszybciej rozpocząć farmakoterapią, ponieważ stan ten zalicza się do nagłych. Celem leczenia jest szybkie poszerzenie układu naczyń żylnych celem przemieszczenia krwi i płynu z płuc. Leczenie ostrej niewydolności prawej komory leczenie jest przeciwne. Konieczne może być podawanie płynów, podczas gdy poprzednio dążyło się do ich usunięcia. Przewlekła niewydolność serca wymaga regularnego i długotrwałego stosowania leków. Jest to kombinacja diuretyków, blokerów receptorów beta, nitratów i innych.
Istnieją również metody inwazyjne leczenia niewydolności serca. Zaliczamy do nich na przykład:
- pomostowanie tętnic wieńcowych;
- operacje zastawek.
Nieleczona niewydolność lewokomorowa prowadzi do niewydolności prawokomorowej z powodu jej znacznego przeciążenia oporowego.
Bibliografia
- Siva A., Noble M., Kardiologia, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2004.
- Mandecki T., Kardiologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005.
- Braunwald E., Postępy w kardiologii Harrisona, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2005.
Polecane produkty:
Spirulina + Żelazo - wsparcie dla hemoglobiny
Spirulina + Żelazo od bioalgi jest 100% naturalnym, roślinnym źródłem żelaza. Jest bardzo dobrze przyswajalne przez organizm człowieka, dzięki czemu uzupełnia niedobory żelaza, ale również innych, ważnych składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego Zobacz więcej... |