Alergia to dolegliwość opierająca się na nadmiernej, nieprawidłowej reakcji układu immunologicznego organizmu na czynniki, które w warunkach fizjologicznych pozostałyby obojętne. Istnieje wiele rodzajów alergii, w zależności od czynnika, na który organizm reaguje. Najczęściej diagnozuje się nadwrażliwość na alergeny wziewne i pokarmowe. Diagnostyką i leczeniem tego typu schorzeń zajmuje się lekarz alergolog.
Alergia – przyczyny
Alergia uznawana jest za chorobę cywilizacyjną, ponieważ częstotliwość jej występowania stale rośnie, zwłaszcza na terenach krajów cywilizowanych i wysoko rozwiniętych. Niestety, mimo licznych badań wciąż nie wiadomo jaka jest jej etiopatogeneza. Określono liczne czynniki ryzyka, jednak nie wiadomo, dlaczego u jednych wywołują one nadwrażliwość, natomiast u innych nie. Wśród czynników ryzyka wymienia się uwarunkowania genetyczne, zanieczyszczenia środowiska oraz słabą ogólną i obniżoną odporność organizmu.
Wskutek kontaktu organizmu z alergenami rozwija się nadmierna swoista odpowiedź immunologiczna. Ma to miejsce jednak nie przy pierwszym kontakcie, lecz przy kolejnym. Organizm broniąc się przed nimi wydziela histaminę i tworzy stan zapalny, który daje charakterystyczne objawy. W Polsce do najczęściej diagnozowanych alergii zaliczamy te na krowie mleko, ryby, orzechy, jajka, jad pszczół, sierść zwierząt, pyłki roślin i roztocza.
Rodzaje alergii
Popularnymi rodzajami alergii są:
- alergia kontaktowa – wskutek bezpośredniego kontaktu ciała z danym alergenem, np. lateksem (jednorazowe rękawiczki medyczne, prezerwatywy) czy niklem (biżuteria, dodatki odzieżowe);
- alergia pokarmowa – wskutek spożycia produktów zawierających alergen;
- alergia wziewna – wskutek oddychania powietrzem, w którym zawieszone są cząsteczki alergenów;
- alergia na leki – wskutek spożycia leków, w których znajdują się substancje alergenne. W Polsce często odnotowuje się alergię na penicylinę czy sulfonamidy;
- alergia na jad – reakcja uczuleniowa rozwija się jako konsekwencja użądlenia lub ugryzienia przez owady.
Wszystkie rodzaje alergii są niebezpieczne, obraz kliniczny zależy od stopnia nadwrażliwości układu immunologicznego.
Alergia – objawy
Objawy alergii w dużym stopniu zależą od jej rodzaju. Przy alergiach kontaktowych obserwuje się zaczerwienienie, grudki i pęcherzyki w miejscu, w którym ciało styka się z alergenem. Nierzadko towarzyszy temu świąd. Przy alergiach pokarmowych obserwuje się zazwyczaj objawy gastryczne, takie jak nudności, wymioty, ból brzucha i biegunki. Alergeny wziewne powodują trudności z oddychaniem, kaszel, wodnisty katar oraz duszności. Nierzadko obraz kliniczny obejmuje zatkanie zatok i łzawienie oczu. Alergie na leki i jad charakteryzują się reakcją ogólnoustrojową, która w skrajnych przypadkach może prowadzić do reakcji anafilaktycznej będącej bezpośrednim zagrożeniem życia.
Skórne testy alergiczne – podstawa diagnostyki
W celu rozpoczęcia skutecznego leczenia alergii, konieczne jest określenie alergenów, na które organizm nadmiernie reaguje. Najprostszym sposobem jest wykonanie testów skórnych. Testy alergiczne skórne stanowią praktycznie podstawę współczesnej diagnostyki alergologicznej. Są tanie i proste w wykonaniu, a ryzyko wystąpienia anafilaksji jest niskie. Można je traktować jako skórną próbę prowokacyjną. W dniu badania należy wykluczyć z diety pokarmy zawierające duże ilości histaminy lub powodujące jej uwolnienie (pomidory, czekolada, kapusta, ogórki kiszone, tuńczyk, szpinak, kiełbasa). Na wynik testu wpływają również leki przyjmowane przez pacjenta (zarówno ogólnoustrojowo, jak i miejscowo) takie, jak m.in.: leki antyhistaminowe, leki przeciwdepresyjne oraz przeciwzapalne.
Alergia – leczenie
Jeśli istnieje taka możliwość, należy bezwzględnie unikać czynników wyzwalających nadmierną reakcję alergiczną. Przykładowo, w przypadku alergii pokarmowych na laktozę należy unikać mleka oraz mlecznych przetworów. Przed wszelkimi procedurami medycznymi zawsze należy zgłaszać alergie na leki. U niektórych osób (zwłaszcza przy alergiach wziewnych) lekarz wprowadza leczenie farmakologiczne. Głównie są to leki przeciwhistaminowe lub donosowe glikokortykosteroidy, których celem jest zmniejszanie miejscowych objawów.
Nowoczesną formą terapii jest immunoterapia, polegająca na regularnym podawaniu pacjentowi rosnących dawek antygenu wywołującego alergię. W pewnym momencie organizm przyzwyczai się do alergenu i przestanie nadmiernie na niego reagować. Proces ten może trwać jednak wiele lat i wymaga systematyczności.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Napiórkowska-Baran K., Tykwińska M., Kołodziejczyk-Pyrzyk J., Bąkowska-Kocik N., Zacniewski R., Bartuzi Z., Trudności diagnostyczne w rozpoznawaniu chorób alergicznych, Alergia Astma Immunologia, 2/2018.
- Czernecki T., Targoński Z., Alergeny i alergie pokarmowe, Żywność, 1/2002.
- Wąsik M., Nazimek K., Bryniarski K., Reakcje alergiczne na mleko krowie: patomechanizm, strategie diagnostyczne i terapeutyczne, możliwości indukcji tolerancji pokarmowej, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 72/2018.
