Krtań

Krtań (łac. larynx) stanowi górny odcinek dolnych dróg oddechowych o długości około 4-6 cm, wykształcony w narząd głosowy.

Lokalizacja krtani

Krtań jest nieparzystym narządem umiejscowionym symetrycznie – zajmuje środkową i przednią część szyi. Ma kształt trójkątnej piramidy, której podstawa kieruje się ku górze, a wierzchołek ku dołowi.

Położenie krtani w stosunku do kręgosłupa jest zmienne. U dorosłego mężczyzny w pozycji pionowej odpowiada przeważnie czterem ostatnim kręgom szyjnym, natomiast u kobiet to położenie jest nieco wyższe.

Od góry otwór krtani wiedzie do gardła, u dołu zaś przechodzi w tchawicę. Krtań jest położona poniżej nasady języka i kości gnykowej, z którymi połączona jest aparatem więzadłowym i mięśniowym.

Zobacz również: Mięśnie szyi – podział.

Krtań – budowa anatomiczna

Szkielet krtani jest utworzony przez 3 chrząstki nieparzyste:

• tarczowatą;
• pierścieniowatą;
• nagłośniową.

Oraz 3 chrząstki parzyste:

• nalewkowate;
• różkowate;
• klinowate.

Szczególnie istotna jest chrząstka tarczowata, gdyż jest ona największa i stanowi płytkę ochronną aparatu głosowego oraz drogi powietrza. Ze względu na to, że cała chrząstka jest pochylona nieco do przodu, kąt chrząstki, a zwłaszcza jej wcięcie górne, u mężczyzn wyraźnie zaznacza się pod skórą szyi, tworząc wyniosłość krtaniową zwaną jabłkiem Adama. U kobiet wyniosłość ta występuje jedynie nieznacznie.

Oprócz nich występują także małe, dodatkowe chrząstki zwane trzeszczkowatymi.

Połączenia chrząstek krtani występują w różnej postaci. Są to albo połączenia ścisłe lub stawowe albo połączenia błoniaste i więzadłowe położone między chrząstkami, a tworami sąsiednimi lub też położone wewnątrz krtani.

Omawiając budowę anatomiczną krtani należy opisać także fałdy głosowe, zwane potocznie strunami głosowymi. Graniczą one bezpośrednio ze szparą głośni i mają to samo umocowanie co więzadła głosowe. Ograniczają szparę głośni.

Powierzchnie przednio-boczne są częściowo przykryte płatami bocznymi gruczołu tarczowego i mięśniami podgnykowymi oraz mięśniem zwieraczem dolnym gardła. Powierzchnia tylna graniczy z częścią krtaniową gardła, którego ściana przednia jest jednocześnie ścianą tylną krtani. Wzdłuż brzegów tylnych krtani biegną wielkie naczynia szyi i nerw błędny.

Za co odpowiada krtań?

Główną czynnością krtani jest wytwarzanie głosu, a także udział w zmianie barwy dźwięki, siły głosy czy wysokości dźwięki. Drugą funkcją tej struktury jest natomiast ochrona drogi powietrza.

Wytwarzanie głosu

Podczas wytwarzania głosu wargi głosowe drgają w kierunku mniej więcej poprzecznym w stosunku do siebie, rozwierają się oraz zwierają i okresowo przerywają wydechowy prąd powietrza. To właśnie drganie fal powietrznych wywołuje dźwięk.

Wysokość dźwięku zależy od napięcia, długości i grubości warg głosowych, a tym samym i więzadeł głosowych. Krtań dziecięca i kobieca wytwarza dźwięki wyższe niż krtań męska, ponieważ posiada krótsze wargi głosowe.

Z kolei siła głosu zależy od energii prądu powietrza i od amplitudy drgań warg głosowych. Przy bezdźwięcznym szeptaniu aparat głosowy krtani jest nieczynny. Przy silniejszych dźwiękach fałdy głosowe zbliżają się do siebie, a przy małym ciśnieniu powietrza i słabych dźwiękach – bardziej się rozchylają.

Ochrona dróg oddechowych

Polega ona na odruchowym zamykaniu wejścia krtani w chwili grożącego niebezpieczeństwa. Ta czynność ochronna stała się niezbędna z chwilą, gdy krtań w związku z pionizacją ciała u człowieka przesunęła się niżej.

Jest to nowa zdobycz występująca tylko u człowieka w postaci delikatnych pasm mięśniowych, które odszczepiły się od starej mięśniówki zwieracza wewnętrznego i zdobyły przyczep do nagłośni.

Są to parzyste mięśnie biorące udział w czynności zwierania wejścia do krtani, a mianowicie mięśnie:

• tarczowo-nagłośniowe;
• nalewkowo-nagłośniowe;
• pojedynczy pierścienno-nagłośniowy.

Aparat ochronny zaczyna funkcjonować dopiero wtedy, gdy ciała obce dotykają wejścia do krtani, które jest bardzo wrażliwe.

	Olej z czarnuszki siewnej w płynie Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej...
	Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom 2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.