Szukaj
Szukaj

Nerw błędny

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Nerw błędny (łac. nervus vagus) to X nerw czaszkowy. Jest nerwem czwartego i następnych łuków skrzelowych. Odpowiada zatem nerwowo nie jednemu łukowi skrzelowemu jak np. nerw trójdzielny, lecz kilku.

Nerw błędny

Nerw błędny – budowa

Nerw błędny posiada dwa zwoje:

  • zwój górny – odpowiadający zwojowi rdzeniowemu. Leży w otworze szyjnym wielkości małego ziarna grochu i zawiera przeważnie komórki czuciowe pozornie jednobiegunowe;
  • zwój dolny – stanowiący przypuszczalnie głównie zwój przywspółczulny. Leży około 1 cm poniżej górnego i posiada kształt wrzecionowaty. Składa się z pozornie jednobiegunowych komórek czuciowych oraz wielobiegunowych komórek zwojowych autonomicznych, jak również z tkanki łącznej zawierającej liczne komórki tłuszczowe.

Nerw błędny posiada także 3 rodzaje włókien oraz odpowiednie komórki korzeniowe: czuciowe, ruchowe i przywspółczulne, przy czym te ostatnie znacznie przeważają.

Czuciowe komórki korzeniowe znajdują się w zwoju górnym, a także częściowo w zwoju dolnym. Gałęzie dośrodkowe wychodzą z pozornie jednobiegunowych komórek jako korzenie czuciowe. Następnie zmierzają do rdzenia przedłużonego i kończą się głównie w jądrze pasma samotnego, a w niewielkiej części także w jądrze krańcowym pasma rdzeniowego nerwu trójdzielnego.

Ruchowe komórki korzeniowe budują przeważającą część jądra dwuznacznego. Ich neuryty wytwarzają tak zwane „kolano wewnętrzne” na samym początku wstępując grzbietowo, a później tworząc ostry łuk, zawracając ku przodowi i przylegając do włókien czuciowych.

Przywspółczulne komórki korzeniowe lokalizują się w początkowym jądrze grzbietowym nerwu błędnego. Ich neuryty nie wytwarzają opisanego wyżej „kolana”.

Nerw błędny – przebieg i położenie

Nerw błędny wychodzi z rdzenia przedłużonego 10-18 delikatnymi pęczkami włókien. Ukazują się one w bruździe boczno-tylnej, niewiele poniżej nerwu językowo-gardłowego.

Następnie włókna zbiegają się tworząc spłaszczone i luźne pasmo. W dalszym ciągu kieruje się ono ku bokowi, przebiega pod kłaczkiem móżdżku i dochodzi aż do części bocznej otworu szyjnego. W tym miejscu nerw lokalizuje się razem z nerwem dodatkowym we wspólnej pochewce opony twardej mózgowia. ponadto blaszka tej opony oddziela go od nerwu językowo-gardłowego.

W otworze szyjnym nerw błędny wytwarza zwój górny i od razu po wyjściu z niego przyjmuje gałąź wewnętrzną nerwu dodatkowego. W dalszym ciągu tworzy wspomniany wcześniej zwój dolny.

Omawiając dalszy przebieg nerwu błędnego należy wspomnieć o skrzyżowaniu go przez  nerw podjęzykowy. Niżej na szyi, nerw błędny przebiega między żyłą szyjną wewnętrzną, a tętnicą szyjną wspólną.

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Końcowego przebiegu włókien nie zawsze jesteśmy w stanie dokładnie opisać. Jedynie w niektórych przypadkach w bezpośrednim przedłużeniu pni błędnych istnieje możliwość wypreparowania włókien do śledziony, nerek czy jelita cienkiego.

Nerwy czaszkowe - nerw błędny (X)

Gałęzie

W swoim przebiegu od głowy przez szyję, aż do klatki piersiowej i jamy brzusznej, nerw błędny oddaje liczne gałęzie. Odróżnić można 4 odcinki (czyli części) nerwu błędnego:

  • głowowy;
  • szyjny;
  • piersiowy;
  • brzuszny.

Odcinek głowowy

Gałęzie odcinka głowowego odchodzą bezpośrednio od zwoju górnego lub od pnia, sięgając aż do zwoju dolnego. Są to:

  • gałąź oponowa – zaopatruje oponę twardą. Dodatkowo, podrażnienie tej gałęzi przy stanach zapalnych lub przekrwieniu opon odruchowo może wywołać wymioty;
  • gałąź uszna – jedyna gałąź skórna omawianego nerwu.

Odcinek szyjny

Odchodzą one od pnia nerwu błędnego i od zwoju dolnego, przebiegając do miejsca odejścia nerwu krtaniowego wstecznego. Można tutaj wyróżnić:

  • gałęzie gardłowe – biorą udział w tworzeniu splotu gardłowego;
  • nerw krtaniowy górny;
  • gałęzie sercowe szyjne górne;
  • nerw krtaniowy wsteczny;
  • nerw krtaniowy dolny.

Odcinek piersiowy

Odcinek ten ciągnie się od miejsca odejścia nerwu krtaniowego wstecznego, kończąc się przy rozworze przełykowym przepony. Zaopatruje on narządy klatki piersiowej i oddaje następujące gałęzie:

  • sercowe piersiowe;
  • tchawicze dolne;
  • oskrzelowe;
  • przełykowe;
  • śródpiersiowe;
  • osierdziowe.

Odcinek brzuszny

Na odcinek brzuszny składają się oba jego pnie. Już w okolicach przejścia przez rozwór przełykowy łączy się z włóknami współczulnymi, z tego względu oba te elementy nie dają się od siebie wyraźnie oddzielić.

W odcinku brzusznym pnie błędne wytwarzają sploty żołądkowe (przedni i tylny). W rezultacie od splotu przedniego odchodzą gałęzie żołądkowe przednie i wątrobowe, z kolei od splotu tylnego gałęzie żołądkowe tylne oraz gałęzie trzewne.

Nerw błędny – obszar unerwienia

Nerw błędny zaopatruje ruchowo mięśnie podniebienia i gardła oraz całą mięśniówkę krtani. Natomiast czuciowo zaopatruje oponę twardą tylnego dołu czaszki, tylny odcinek zewnętrznej powierzchni błony bębenkowej, skórę ściany tylnej i ściany dolnej przewodu słuchowego zewnętrznego (wraz z przylegającą częścią małżowiny usznej) oraz krtań.

Przywspółczulnie i czuciowo unerwia wszystkie narządy klatki piersiowej i jamy brzusznej.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom V, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *